کد خبر: ۲۴۲۲۷۹
تاریخ انتشار: ۰۸ ارديبهشت ۱۴۰۱ - ۰۹:۳۱

دریا قدرتی پور: یک شنبه چهارم اردیبهشت، پلنگی که به احتمال زیاد گرسنه بوده، راه را به سمت شهر کج می‌کند که ناگهان کلی ماشین غافلگیرش می‌کنند. آتش نشان ها و نیروی انتظامی راه فرار پلنگ را می‌بندند و بالاخره هم پلنگ در یک تعقیب و گریز با مردم و مأموران کشته می شود. فاجعه ای که گوش و چشم اصفهان را هم به عنوان استانی غنی از حیات وحش تیز کرد.

بعد از ماجرای کشته شدن پلنگ قائمشهر بلافاصله این پرسش مطرح شد که اگر مشابه چنین اتفاقی درباره  هر کدام از گونه های حیات وحش که در مناطق حفاظت شده و حفاظت نشده اصفهان زیست می کنند بیافتد و آنها تصمیم بگیرند که راه شهر را در پیش بگیرند، چه اتفاق ناگواری برای شهروندان یا آن گونه جانوری می افتد و متولی حفاظت از آن کدام دستگاه یا سازمان خواهد بود؟ آیا آتش نشانی به عنوان متولی ایمنی شهرها مسئولیت زنده گیری حیوانات در شهر را بر عهده می گیرد؟ یا امکانات محیط زیست اصفهان آنقدر هست که ذخیره های ژنتیکی نادر به هر قیمتی از بین نرود؟

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست اصفهان در گفتگو با «نصف جهان» آماری در این مورد ارائه می‌دهد که به اندازه کافی تأمل‌بر‌انگیز است.

حسین اکبری از امکاناتی می گوید که برای زنده گیری حیات وحش در اصفهان کافی نیست. او با اینکه این اطمینان را می دهد اگر گونه ای از حیات وحش به سمت شهر بیاید اقدامات مداخله ای از سوی مسئولان محیط زیست انجام می شود اما این را هم می گوید به این علت که این تجهیزات و سلاح های بیهوشی به تعداد محدود در اصفهان وجود دارد اطمینان صد در صدی در زمینه زنده گیری حیوانات وجود ندارد و ممکن است آن گونه از حیات وحش اصفهان هم در این مواقع به سرنوشت پلنگ قائمشهر دچار شود.

به گفته معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست اصفهان، با وجود تنوع حیات وحش در اصفهان تنها یک تفنگ بیهوشی حیوانات، دارت بیهوشی بلوپایپ و قفس زنده گیری حمل و نقل پستانداران در اصفهان وجود دارد و این امکانات کفاف اتفاقات غیرمترقبه را نمی دهد.

اما کشته شدن پلنگ در قائمشهر نقطه شروعی است تا امکانات مورد نیاز برای حفاظت از محیط زیست بررسی شود. آنطور که اکبری می گوید، اگر مشابه چنین اتفاقی در اصفهان هم بیافتد، حداقل 29 قلم تجهیزات حمل و نقل شخصی یا زنده گیری حیوانات نیاز است.

به گفته این کارشناس خرید این تجهیزات اکنون در فهرست اولویت های خرید محیط زیست اصفهان قرار گرفته است اما این اتفاق زمانی جامه عمل می پوشد که اعتبارات لازم فراهم باشد:«قطعاً خرید این تجهیزات در فهرست اولویت دار ما قرار گرفته اما اعتبارات کافی نیست و به دنبال تأمین اعتبارات اولیه هستیم تا ضریب اطمینان از زنده گیری حیوانات را بالا ببریم.»

با این همه، رئیس سازمان محیط زیست کشور دقیقاً دو روز پس از اینکه پلنگ قائمشهر کشته شد و واکنش ها نسبت به نبود امکانات برای زنده گیری این حیوان افزایش پیدا کرد، در عکس العمل به این سخنان اعلام کرد که سلاح بیهوشی در کل کشور به میزان کافی وجود دارد.

 اما صرف‌نظر از همه ابعاد و حاشیه‌های پیرامون این ماجرا اعم از دلایل تأخیر در شلیک دارت بیهوشی یا حتی اینکه پلنگ از جنگل وارد شهر شد یا از محیطی محصور و باغ‌وحشی خصوصی فرار کرد، یک نکته بسیار مهم در این ماجرا، حضور عجیب و پرتعداد مردم در محل حضور پلنگ برای تماشای عملیات و تهیه فیلم بود؛ رفتاری که نتیجه آن ناآرام شدن پلنگ، درست اجرا نشدن عملیات زنده‌گیری و درنهایت ضروری شدن شلیک به آن بود.

همان موضوعاتی که در کنار کمبود امکانات مرگ سالانه حیات وحش در ایران را رقم می زند و شاهد این مدعا هم کشته شدن خرس قهوه ای در چند روز اخیر در اردبیل و ده ها حادثه دیگر است که باعث آن انسان ها هستند. حیات وحشی که قربانی ناآگاهی و کمبود امکانات می شوند و اگر مسیر به همین منوال ادامه پیدا کند، در آینده ای که خیلی نزدیک است، اثری از بعضی گونه ها در این سرزمین نخواهد ماند؛ درست مثل شیر ایرانی که شکار بی رویه، یال و کوپالش را ریخت و نسلش را منقرض کرد و نیز مانند ببر مازندران که حالا رد پایش را فقط در قصه ها و افسانه ها می توان پیدا کرد.

حالا بیشتر مردم، تفاوت بین پلنگ و یوزپلنگ را نمی‌دانند، حتی تفاوت این دو با شیر و ببر را؛ برای همین وقتی در روستایی، پلنگی یا خرسی پیدا می‌شود، چوپانان به گمان اینکه گله‌شان در خطر دریده شدن است، به جان آن حیوان می‌افتند در حالی که خطر حمله این حیوانات را می‌شود به طرق دیگر نیز دفع کرد؛ مثل ترساندن و دور کردنشان از محل بدون آنکه آسیبی به حیوان برسد.

به گفته معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست اصفهان، گونه های حیات وحش خودشان تمایلی به آمدن به شهر ندارند، جایگاه این حیوانات در شهر نیست و اگر موردی پیش بیاید بسیار استثناءاست؛ اما حیات وحش در مواقع مختلف سال و بسته به شرایطی که دارند رفتارهای متفاوتی از خود نشان می دهند؛ بنابراین، اگر گونه حیات وحشی وارد شهر یا روستا شد باید از شلوغی زیاد که باعث تهییج حیوان می شود دوری کرد به این خاطر که او در این مواقع حالت دفاعی به خود می گیرد و ممکن است حمله کند.

وی حفظ خونسردی و خودداری از سرو صدا را از مهمترین اصولی دانست که دراین مواقع می تواند کمک کند تا عملیات زنده گیری توسط آتش نشان ها و مسئولان شهرداری و محیط زیست و نیروی انتظامی انجام شود.

این در حالی است که آتش‌نشان‌ها دوره‌های زنده گیری حیوانات وحشی و شکاری را نگذرانده اند؛ زنده‌گیری حیوانات کوچک یا شهری مثل گربه وحشی، سگ، خرگوش، پرندگان، مار و... را آتش‌نشانان انجام می‌دهند اما در خصوص حیوانات وحشی و بزرگ تر مثل گرگ، شیر، خرس، پلنگ و... آتش‌نشانی نه لوازم آن را دارد و نه آموزشی در این باره داده می شود.

از طرفی شاید بشود به مردم برای ندانستن این موضوعات حق داد چون تاکنون هیچ نهادی به طور مستمر و مؤثر برای آموزش افراد به ویژه مردم جوامع محلی تلاش نکرده و نکوشیده تا با بالا بردن سطح آگاهی های عمومی از حیوانات حمایت کند.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست اصفهان در این مورد می گوید: «تلاش های زیادی برای آموزش مسائل زیست محیطی انجام می شود.» تلاش هایی که البته تاکنون نتوانسته از مرگ حیوانات و حیات وحش بکاهد و هنوز شاهد مرگ های بی شمار و شکنجه حیوانات در مناطق مختلف روستایی و شهری هستیم.

آموزش های ضعیف و مجازات های ضعیف تر، حالا عصاره مشکلات زیست محیطی است و دوستداران محیط زیست معتقدند تشدید مجازات‌ها می‌تواند راهکاری برای جلوگیری از تکرار این حوادث باشد؛ هرچند افزایش مجازات نیز بدون آموزش راه به جایی نمی‌برد و در هر صورت باید به روستایی‌ای که از چگونگی مواجهه با پلنگ چیزی نمی‌داند و فقط می‌ترسد، هم حق داد.

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
شماره پیامک:۳۰۰۰۷۶۴۲ شماره تلگرام:۰۹۱۳۲۰۰۸۶۴۰
پربیننده ترین
ویدئو
آخرین اخبار