مانی مهدوی: «هوتگ» بلای جان بسیاری در شرق و جنوب کشورشده است. اشتباه نکنید؛ از یک قاتل زنجیره ای یا نوعی سم که باعث مسمومیت های مرگبار می شود حرف نمی زنیم بلکه منظور گودال های تقریباً عمیق و عریضی است که برای جمع آوری آب باران به منظور استفاده آب شرب، کشاورزی و احشام در مناطقی از کشور به خصوص در سیستان و بلوچستان حفر شده و البته باعث مرگ و میر هم می شود.

روز جمعه دختر بچه‌ای ۱۱ ساله در روستای «زهرآپ» از توابع بخش «پیرسهراب» شهرستان چابهار در یکی از همین هوتگ ها جان خود را از دست داد. این دختر بچه ظهر روز جمعه همراه برادرش با هدف سیراب کردن دام کنار هوتگی در نزدیکی روستای زهرآپ رفته بود که در پی سر خوردن، داخل هوتگ افتاده و غرق می‌شود. او ششمین نفر است که در طول یک هفته در پی غرق شدن در هوتگ‌های منطقه بلوچستان واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان جان خود را از دست داده است.

آمار اعلام شده توسط بخشداری پلان از توابع شهرستان اقیانوسی و ساحلی چابهار نشان دهنده این است که 41 نفر از کودکان و نوجوانان زن و مرد روستاهای مختلف چابهار و دشتیاری در 11 سال اخیر حین بازی، تهیه آب و یا گذراندن اوقات فراغت در هوتگ‌ها غرق شده و جان باخته‌اند.

همین هفته پیش که آخرین روزش با غرق شدن ششمین قربانی در طول یک هفته همراه بود، یکی از غم انگیزترین حوادث مرتبط با هوتگ ها اتفاق افتاد که در این حادثه دو دانش آموز و یک معلم که برای نجات آنها به آب زده بود غرق شدند.

اطراف این گودال ها فنس گذاری و سکو بندی نشده و به همین دلیل کودکان هنگام جمع آوری آب  یا در داخل این هوتگ ها غرق و یا طعمه گاندوها می‌شوند که اگر شانس آورده و کشته نشوند حتماً قطع عضو می‌شوند.  از طرفی استفاده از هوتگ با فرهنگ مردم این مناطق عجین شده به نحوی که حتی اگر مردم به آب سالم هم دسترسی داشته باشند باز متمایل به استفاده از این گودال ها هستند. هر هوتگ توانایی ذخیره آب تا 10 هزار مترمکعب را دارد که این آب تا یکسال بدون اینکه بارانی ببارد دوام داشته و مورد استفاده قرار می گیرد. از این جهت وجود این منابع آبی در مناطق شرقی ایران که میزان بارندگی بسیار اندک است، حیاتی تلقی می شود.

با این اوصاف به نظر می رسد حذف این دریاچه های مصنوعی از فرهنگ چنین بخش هایی از کشور غیرممکن بوده و می بایست در اندیشه ایمن سازی هوتگ ها به منظور ممانعت از غرق شدن در آنها برآمد. راهکار پیشنهاد شده در این باره هم لایروبی، رسوب برداری، حصارکشی، بهسازی و مرمت هوتگ است و مهمترین مشکل در این مسیر هم، تأمین اعتبار است؛ یعنی همان مشکلی که بسیاری از بخش های کشور با آن درگیر هستند اما اگر نوعی اولویت بندی در تخصیص اعتبار مد نظر قرار بگیرد، به نظر می رسد جای هوتگ ها را باید در بالای جدول «توجه ضروری و فوری» قرار داد.