دریا قدرتی پور: «فعلاً هيچ موردي از آبله ميموني در ايران يا تهران نيست.» اين محتواي توييتي است که احمد مهري، اپيدميولوژيست و پژوهشگر حوزه سلامت بعد از انتشار فيلمي در فضاي مجازي که نشان مي داد فردي در تهران به آبله ميموني مبتلا شده است، منتشر کرد و نوشت: «بيمار موردنظر تيپيک آبله مرغان جنراليزه است و حالش خوب و نزديک به ترخيص است. البته با هماهنگي‌هايي که انجام داده‌اند، نمونه‌گيري هم انجام شده است.»

بلافاصله بعد از انتشار اين توييت، سرپرست مرکز روابط عمومي و اطلاع‌رساني وزارت بهداشت نيز اعلام کرد که‌تاکنون مورد مشکوک به آبله ميموني نداشته‌ايم و شبکه بهداشتي کشور هر مورد مشکوکي را بررسي مي‌کند.

با وجود اينکه هنوز مواردي از اين بيماري در خاورميانه و آسيا گزارش نشده و تنها اروپا را درگير کرده است اما به گفته دانشمندان با توجه به اينکه دوره نهفتگي بيماري آبله ميموني از شش تا 13 روز يا بين پنج تا 21 روز نيز است، ممکن است مواردي باشد که پنهان است.

آبله ميموني ويروسي نيست که به راحتي شيوع پيدا کند، بنابراين پزشکان از شيوع همزمان آن در قاره‌هاي مختلف متحير شده‌اند.

به گفته دانشمندان اين ويروس فقط از طريق تماس فيزيکي نزديک از جمله رابطه جنسي، از فردي به فرد ديگر منتقل مي‌شود. آبله ميموني در گذشته نيز در خارج از آفريقا يافت شده است، اما تعداد و دامنه موارد در شيوع کنوني غيرعادي است.

عليرضا ناجي، رئيس مرکز تحقيقات ويروس شناسي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي هم در رابطه با اينکه شيوع جديد اين بيماري يک مقدار متفاوت است و دليل آن نيز اين است که اکثر افراد مبتلا، سابقه مسافرت به کشورهاي آفريقايي را نداشته اند و به نظر مي‌رسد انتقال درون جامعه‌اي اتفاق مي‌افتد گفته:«اين ويروس دو سويه مختلف دارد که سويه آفريقاي مرکزي تا 10درصد کشندگي دارد و سويه ديگر که آفريقاي غربي است، ضعيف‌تر است و تا کنون کشته نداشته است. اما اينکه بگوييم مرگ و مير ندارد، درست نيست و ممکن است کشته هم داشته باشد.»

اوايل هفته جاري رئيس مرکز تحقيقات بيماري‌هاي نوپديد انستيتو پاستور ايران نيز در رابطه با شيوع اين بيماري در ايران اعلام کرده بود که ما در آستانه يک اپيدمي بزرگ نيستيم و آبله ميموني هنوز پايش به ايران نرسيده است اما با وجود سرعت زياد شيوع اين بيماري بعييد نيست که تا چند روز ديگر شاهد شيوع مواردي از اين ويروس در ايران هم باشيم. 

شيوعي که در گفته هاي دکتر سوزان هاپکينز، مشاور ارشد پزشکي سازمان امنيت بهداشتي بريتانيا که به عنوان اولين کشوري که ويروس آبله ميمون در آن شناسايي شد نيز مشخص است. او در آخرين اظهار نظراتش درباره اين ويروس هشدار داده که ويروس آبله ميموني در حال گسترش است. اين متخصص همچنين خبر داده که به تازگي مواردي شناسايي شده که هيچ تماسي با کسي که از غرب آفريقا آمده باشد، نداشته يا به آن مناطق سفر نکرده‌اند.

سازمان جهاني بهداشت هم پيش از اين در بيانيه‌اي اعلام کرده بود که شيوع‌ اين ويروس، غيرعادي است زيرا در کشورهايي در حال رخ دادن است که اين بيماري در آنها بومي نيست.

در حال حاضر 15 کشور دنيا موارد مشکوک اين بيماري را گزارش کرده اند. در اين 15کشور، 197مورد مشکوک گزارش شده و 108 مورد تشخيص قطعي در دنيا داده شده و در حال پيشروي است تا جايي که نظرات مختلفي در زمينه همه گير شدن اين بيماري وجود دارد.

حالا يک احتمال درباره شيوع ويروس آبله ميموني وجود دارد و آن اين است که اين ويروس تغيير کرده هرچند در حال حاضر شواهد کمي وجود دارد که نشان دهد اين يک نوع جديد است. احتمال ديگر اين است که اين ويروس زمان و مکان مناسب براي رشد را پيدا کرده است.

تا کنون مجموع موارد آبله ميموني در سراسر اروپا از 100مورد فراتر رفته است و آلمان وضعيت فعلي را «بزرگ ترين مورد شيوع اين بيماري در اروپا» توصيف کرده که احتمال همه گيري هست.

هانس کلوگه، مدير منطقه‌اي سازمان جهاني بهداشت در اروپا نيز هشدار داده که «انتقال ويروس آبله ميموني ممکن است در فصل تابستان تسريع شود زيرا مردم در جشنواره‌ها و مهماني‌ها دور هم جمع مي‌شوند.»

علاوه بر موارد اروپايي، استراليا نيز تأييد کرده است که يک مرد که به بريتانيا سفر کرده بود به اين ويروس مبتلا شده است. در آمريکاي شمالي هم مقام‌هاي بهداشتي در ايالت ماساچوست گفتند مردي که به کانادا سفر کرده بود به ويروس مبتلا شده است. آژانس بهداشت عمومي کانادا گفت که دو مورد را در کبک شناسايي کرده اما مشخص نيست اين مسافر آمريکايي قبل يا در طول سفر خود به مونترال آلوده شده است اما آيا موارد بيشتري از ابتلا در راه است؟

شارلوت همر، کارشناس بيماري‌هاي نوظهور دانشگاه کمبريج در اين زمينه گفته: «احتمال دارد افرادي را که پيش از اين با علائم خفيف مراجعه کرده بودند ناديده گرفته باشيم يا در مورد آنها تشخيص اشتباه داده باشيم اما حالا با آگاهي از شيوع چنين ويروسي موارد بيشتري شناسايي مي‌شوند.»

او در باره دلايل شيوع اين ويروس گفت: «در اصل، ما با دو گزينه روبه رو هستيم. يا ويروس عوض شده يا حساسيت ما نسبت به آن تغيير کرده است. از طرف ديگر، ممکن است با مجموعه شرايطي مواجه شده باشيم که به ويروس اجازه داده گسترش يابد؛ به عنوان مثال اين که اثر واکسيناسيون‌هاي آبله گذشته در حال محو شدن است و افراد کمتري در برابر آبله ميموني محافظت مي‌شوند.»

اکنون واکسن خاصي براي آبله ميموني وجود ندارد، اما چندين کشور از ذخيره واکسن‌هاي آبله خبر داده‌اند. گفته مي‌شود که واکسن آبله حدود 85 درصد در پيشگيري از ابتلا به آبله ميموني مؤثر است زيرا اين دو ويروس کاملاً مشابهند.

در اين زمينه مسعود مرداني، فوق تخصص بيماري‌هاي عفوني نيز با بيان اينکه آبله ميموني تاکنون درمان قطعي نداشته اعلام کرد که شايد واکسن آبله و آبله مرغان که براي پيشگيري از اين بيماري‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند مي‌‌تواند بر اين بيماري مؤثر باشد: « داروهاي ضد ويروسي بسياري براي درمان اين بيماري مورد استفاده قرار گرفتند اما تا کنون اثربخشي صد در صدي نداشته اند.»

40 سال از زماني که همه کشورها واکسيناسيون معمول آبله را با واکسن‌هاي مبتني بر واکسيناسيون متوقف کرده‌اند مي‌گذرد. از آنجايي که واکسيناسيون در غرب و مرکز آفريقا در برابر آبله ميمون نيز يک راهکار محافظت‌کننده بود، اکنون جمعيت‌هاي واکسينه‌نشده در حال حاضر بيشتر مستعد ابتلا به عفونت ويروس آبله ميمون هستند.