کد خبر: ۲۴۵۳۶۴
تاریخ انتشار: ۰۳ خرداد ۱۴۰۱ - ۱۸:۲۲

دریا قدرتی پور: «فروریختن»؛ فصل مشترک پلاسکو و متروپل، یکی پیر و یکی جوان. یکی به خاطر فرسودگی بیش از حد و دیگری به علت استاندارد نبودن مصالح و شیوه ساخت و ساز که نتوانستند دوام بیاورند.

از همان ظهر روز دوشنبه که ساختمان متروپل در آبادان فروریخت، صدای فروریختن آوارش در بقیه شهرهای کشور هم پیچید و بلافاصله ستادهای بحران در شهرهایی که حساسیت بیشتری نسبت به این موضوع داشتند، گوش به زنگ شدند.

از جمله این شهرها اصفهان بود که اکنون با ساختمان های فرسوده و غیراستاندارد و حتی معضل فرونشست که آن هم نهایتاً منجر به ریزش ساختمان ها می شود دست و پنجه نرم می کند و ممکن است هر لحظه ساختمانی در این شهر نیز فرو بریزد.

بیشتر از 250 مرکز و مجتمع پر مخاطره در اصفهان وجود دارد که ممکن است هر لحظه به سرنوشت پلاسکو یا متروپل بپوندند. ساختمان هایی که برخی از آنها پیر و فرسوده هستند و دیگر نمی توانند مقاومت کنند و ساختمان های نوسازی که از پی و بنیاد غیر استاندارد ساخته شده اند.

سال 99 مدیر کل مدیریت بحران استانداری اصفهان با تشکیل کارگروهی درباره رسیدگی به مسائل ومشکلات این ساختمان ها مهلت دوماهه داد تا این موضوع حل شود. او در آن جلسه اعلام کرد که از 250 مجتمع آسیب پذیر در اصفهان 100 ساختمان نسبت به اعمال استانداردها رفع نقص کرده اند و به بقیه مالکان هم فرصت دوماهه برای استاندارد سازی داده شده است. اما آیا این ساختمان ها واقعا استاندارد شده اند؟ یا ممکن است در آینده ای نزدیک شاهد سوگ دیگری ناشی از فروریختن این ساختمان ها هم باشیم؟

در کنار ساختمان های تازه سازی که قرار است به استانداردها برسند، اماکن فرسوده هم در اصفهان زیاد است. ساختمان هایی که مثل یک بمب ساعتی هر لحظه ممکن است حادثه بزرگی را رقم بزنند و پلاسکوی دیگری باشند. به این خاطر که کارگروه ویژه شناسایی سازه‌های پرخطر و آسیب پذیر در برابر آتش سوزی و حوادث نیز نتوانسته کاری از پیش ببرد.

این کارگروه اکنون در 107 شهر استان اصفهان فعالیت می‌کند؛ اولویت برنامه های این کارگروه بررسی ساختمان‌های پرمخاطره با کاربری آموزشی، فرهنگی، مذهبی، بیمارستان‌ها، هتل‌ها، مجتمع‌های مسکونی فرسوده است اما تا زمانی که زیرپله ای ها مصالح غیر استاندارد تولید می کنند این کارگروه کارایی لازم را ندارد.

شاهد این ماجرا هم عمر کوتاه ساختمان ها است. عمری که در کشورهای توسعه یافته به 100 سال می رسد اما در کشور ما ساختمان ها با گذر از 40 سالگی نامشان می شود کلنگی و پیر و دیگر نای ماندن ندارند.

ترمز ساخت و سازهای غیر متعارف قرار بود با آیین نامه های مختلف کشیده شود اما تقریباً هیچ آیین نامه ای هم در رابطه با نگهداری از ساختمان ها در اصفهان وجود ندارد.

به گفته رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان، بر اساس شناسنامه فنی ملکی، نیروهای فنی که در یک ساختمان مشغول به کار هستند باید کارت مهارت فنی داشته باشند در حالی که برخی از اجرا کننده‌های ساختمان و یا تبلیغاتی که برای طراحی وجود دارد فاقد صلاحیت هستند.

در عین حال اکثر مجریان ذی صلاح به گفته احمد بناکار، صوری هستند:« ما نمی خواهیم یک مهره به مهره های دیگر اضافه شود و همه کارها به شکل صوری انجام گیرد، باید راهکاری اندیشیده شود که بر اساس آن مجریان ذی صلاح عملکرد دقیق تری داشته باشند.»

گرچه به کارگیری مقررات ملی ساختمان بازگشت هزینه را به دنبال داشته و در بلند مدت منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و مقاوم‌سازی در برابر مخاطراتی همچون زلزله می‌شود اما به دلایل مختلف از جمله نبود فرهنگسازی و سودی که به جیب دلالان می رود، تخلفات در امر ساختمان سازی را زیاد کرده است. این تخلفات از دایره پروانه ساختمان و نظارت بر آن خارج می شود و بدون هماهنگی و تایید ایستایی و فنی ادامه میابد تا به پایان کار برسد؛ امری که به گفته رییس سازمان نظام مهندسی اصفهان عادی شده است، به طوری که مجوز ساخت یک ساختمان هفت طبقه با مجوز یک ساختمان سه طبقه تفاوتی ندارد.

قانون‌های موازی با شهرداری در قانون نظام مهندسی، نبود اصلاح در آیین نامه ها و قوانین، کند بودن برنامه های نظارتی و ....،نه تنها عمر ساختمان ها را به 20 سال رسانده؛ بلکه باعث شده که آنها با یک گودبرداری ساده یا فرونشست فرو بریزند.

وزارت راه و شهر سازی، شهرداری، سازمان نظام مهندسی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، متولیان اصلی این موضوع هم هر کدام در روز حادثه مشکل را به گردن دیگری می اندازند.

این مسائل باعث شده که عمر مفید ساختمان ها در کشور بطور متوسط حتی به 20 سال برسد؛ موضوعی که به خوبی سرعت بالای فرسوده شدن بافت شهری به خصوص در شهرهای بزرگ را نشان می دهد.

*جوانمرگ شدن ساختمان ها به دست دلالان

یک کارشناس مسکن، بخشی از این تقصیرها را به دوش دلالان ساختمان می اندازد. به گفته احمد رضا سرحدی، علاوه بر ضوابط شهرداری که مرتب تغییر می کند و ثباتی ندارد، ساختمان های بی کیفیت هم نوع دیگری از این ساخت و سازها هستند که معمولا بین 25 تا 35 سال فرسوده می شوند و این در حالی است که عمر مفید ساختمان در دنیا بین 50 تا 100 سال است: «این فرسودگی به آن معنا نیست که آجر، سنگ، تاسیسات و... فرسوده شوند؛ بلکه فوندانسیون نشست می کند و ساختمان از حالت سرپایی می افتد؛ البته ساختمان هایی که بدون مجوز ساخته می شوند اگر چه در حال حاضر تعدادشان کم شده اما استحکام لازم را ندارند و به علت گودبرداری های غیر اصولی ساختمان ریزش می کند، این ساخت و سازها نیز به دلیل سودجویی و نامرغوب بودن ساخت و ساز اتفاق می افتد.»

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه در ساختمان سازی باید ضوابط شهرداری، ضوابط طرح جامع و قانون های بالا دستی رعایت شود نه اینکه به صورت سلیقه ای به آنها عمل شود، گفت: «پهنه بندی های شهر و دیگر مسائل از سوی مشاوران بطور علمی مشخص شده است بنابراین نباید از این اصول تخطی شود.»

وی معتقد است که تقویت نیروهای نظارت و کنترل بر ساخت و ساز نیز یکی دیگر از راه حل های برخورد است:« بین شهرداری، نظام مهندسی و وزارت مسکن وشهرسازی کارها تقسیم شده اما هر کدام مسئولیت را به گردن دیگری می اندازند و آن نظارت کلی که می بایست بر ساختمان باشد وجود ندارد بنابراین ساختمان های بی کیفیت ساخته می شوند. اگر یک ماخذ و منبع و یک سازمان خاص مانند سازمان نظام  مهندسی و کنترل ساختمان که قانونش تعریف شده دارد در این خصوص ایجاد شود و در کنار آن سایر نهادها هم چوب لای چرخ یکدیگر نگذارند و همچنین نظارت کلی و استفاده از مصالح استاندارد هم صورت بگیرد این تخلفات کاهش خواهند یافت که این امر هم به نفع مردم و هم به نفع منافع ملی است.»

پرونده های تخلفاتی که اکنون روی میز کمیسیون ماده 100 شهرداری اصفهان قرار می گیرد زیاد است. این حجم از پرونده ها نشان می دهد که ساخت و سازهای خارج از ضابطه هم زیادند و اگر در کمترین زمان نظارت بیشتری صورت نگیرد ممکن است این بار نوبت اصفهان باشد که برای ریختن ساختمان های مرتفع ناشی از فرونشست یا گودبرداری یا استفاده از مصالح غیر استاندارد به سوگ بنشیند.

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
شماره پیامک:۳۰۰۰۷۶۴۲ شماره تلگرام:۰۹۱۳۲۰۰۸۶۴۰
پربیننده ترین
ویدئو
آخرین اخبار