لادن ایرانمنش: مدتی است که دولت طرح جراحی اقتصادی را مبنا قرار داده تا از طریق آن به اقتصادی پویا برسیم. اما این موضوع نگرانی های زیادی را به خصوص در حوزه سلامت به دنبال داشته است. اینکه با حذف ارز ترجیحی و گران شدن نجومی داروها چه بلایی بر سر بیماران می آید. گفته می شود با حذف ارز ترجیحی، قیمت داروهای ایرانی به طور متوسط تا 70 درصد افزایش خواهد یافت و قیمت داروهای خارجی هم چهار تا پنج برابر افزایش پیدا می کند.

«طرح دارویار» موضوعی که قرار است فرایند جراحی اقتصادی دولت را در زمینه دارو ساده تر کند تا جایی که بیماران نگرانی از بابت گرانی دارو نداشته باشند. این طرح که اجرای آن مدت زیادی نیست بر سر زبان ها افتاده، قرار است به بیماران یاری برساند تا هیچ پول اضافه ای از جیب آنها نرود. در این طرح یارانه ای به دارو تعلق می گیرد و به دست شرکت های بیمه می رسد تا مردمی که زیر چتر حمایت بیمه ها هستند به اندازه نیاز و میزان مصرف خود از یارانه بهره مند شوند. به زبان ساده این اطمینان را به بیماران می دهد که با حذف ارز ترجیحی در واردات دارو و مواد اولیه تغییری در پرداخت های بیماران انجام نمی شود. این اطمینان البته از آنجا نشأت می گیرد که سازمان‌های بیمه‌گر که از این پس یارانه دارو را مستقیماً از دولت دریافت می‌کنند، عین همان یارانه را به مصرف‌کننده‌ها می‌پردازند و در نتیجه امروز از جیب مردم هیچ پولی بیشتر از دیروز پرداخت نخواهد شد.

توزیع دارو متناسب با نیاز

«دارویار»، اما یک نکته مهم و کلیدی دارد و آن نقش اساسی شرکت‌های بیمه در اجرای این طرح است به طوری که اگر بیمه‌ها به‌درستی نقش‌آفرینی کنند، با اینکه قیمت دارو در عمل گران می‌شود، اما آب در دل بیماران تکان نخواهد خورد.

اما اگر بیمه ها نتوانند به تعهدات خود عمل کنند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ تا پیش از این، دولت یارانه دارو را به شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده دارو اختصاص می‌داد و ارز 4200 تومانی به این شرکت‌ها تعلق می‌گرفت، اما این شرکت‌ها اکنون مجبورند با ارز نیمایی خرید کنند و طبیعی است که قیمت دارو‌های وارداتی و مواد اولیه برای ساخت دارو‌هایی که به نام ایرانی می‌شناسیم، چند برابر خواهد شد. البته برنامه این است که یارانه دارو که برای سال جاری، 70 هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده در اختیار بیمه‌ها قرار بگیرد و بیمه‌ها نیز این یارانه را به مردم به عنوان مشتریان دارو اختصاص دهند. به همین دلیل وزیر بهداشت تأکید دارد که توزیع یارانه‌دارو متناسب با نیاز بیماران، بهره‌مندی همه دهک‌های درآمدی از یارانه دارو و ثابت ماندن پرداختی‌ها از جیب مردم در این طرح قطعی است.

اما تکلیف کسانی که بیمه نیستند چه می شود؟ مشکلی که سال هاست قشر ضعیف جامعه را رنج می دهد. وزیر بهداشت برای این افراد هم نسخه پیچیده است. به گفته بهرام عین الهی این افراد می توانند تحت پوشش بیمه سلامت قرار گیرند: «گرچه پوشش بیمه همگانی در کشور بیش از90 درصد است، اما هنوز تعدادی از افراد بیمه ندارند که همگی آنها می‌توانند با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت ثبت‌نام کنند. ما آمادگی داریم که در شش ماه آینده بدون انجام آزمون وسع، بیمه افراد بیمه‌نشده را انجام دهیم و به این ترتیب خدمات حوزه سلامت را به همه ایرانیان ارائه دهیم. برای توسعه بیمه همگانی نیز مجلس امسال حدود 6 هزار میلیارد تومان مصوب کرده که می‌تواند اطمینان‌بخش باشد.»

قول ثابت ماندن قیمت ها

حذف ارز ترجیحی در ذهن مردم ایران مساوی است با گران شدن هر چیزی. در مورد دارو نیز این پیش‌فرض در ذهن مردم وجود دارد که قیمت دارو از این به بعد جهش‌های چندبرابری را تجربه می‌کند، اما در طرح «دارویار» چون مبنا، اختصاص یارانه به دارو است، وزارت بهداشت قول ثابت ماندن قیمت 366 قلم دارویی را داده که اکنون تحت پوشش بیمه هستند. در مورد دارو‌های otc که دارو‌های بدون نسخه هستند نیز قرار بر این است که هیچ افزایش پرداختی از جیب مردم اتفاق نیافتد، چون طبق دستور رئیس‌جمهور، 120 قلم از این دارو‌ها که پرمصرف‌تر از بقیه دارو‌های بدون نسخه هستند نیز تحت پوشش بیمه قرار خواهد گرفت.

بنابر اعلام سازمان غذا و دارو، همچنین در این طرح امکان تمدید نسخه بیماران مزمن تا دوبار بدون نیاز به تجویز مجدد وجود خواهد داشت و در عین حال همه مردم تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند.

اکنون با توجه به ضرورت  تجویز و مصرف منطقی دارو و مدیریت منابع عمومی، یارانه دارو عموماً به افرادی تعلق خواهد گرفت که نسخه پزشک داشته باشند. بنابراین خریدهای آزاد از داروخانه صرفاً در مورد بیماران مزمن، مشمول دریافت یارانه خواهد شد؛ بنابراین باید توجه کرد که تمام مزیت‌های این طرح منوط به ارائه نسخه پزشک است و در این صورت پرداختی از جیب بیمار افزایش پیدا نمی‌کند.