اگر چشممان را بر روی سیل پیری که هر لحظه ممکن است اصفهان را دچار بحران کند ببندیم، تصویر یکی دو دهه دیگر اصفهان ترسناک خواهد بود.

بررسی آمارهای جمعیت شناسی در استان اصفهان نشان می دهد که تعدادی از شهرستان های این استان به دلایل مختلف از جمله کاهش نرخ باروری، کم توجهی به برقراری توازن منطقه ای و مهاجرت، به سمت پیر شدن حرکت کرده است.

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اصفهان نیز به این موضوع صحه گذاشته و گفته؛ در سال های اخیر با پدیده پیر سال شدن برخی از شهرستان های اصفهان مواجه شده ایم و این بدان معنا است که سهم جمعیت بالای 65 سال این استان از سایر گروه های سنی فزونی گرفته و با نرخ رشد منفی جمعیت روبرو شده ایم.

مشابه این اظهارات را از زبان خیلی از مدیران استانی دیگر نیز شنیده‌ایم؛ مدیرانی مثل حسین غفرانی که دو سال پیش و در زمان تصدی‌گری‌اش بر اداره‌کل ثبت‌احوال اصفهان اعلام کرده بود ما تا سال 1420 در وضعیت طلایی و مطلوب جمعیتی قرار داریم اما از سال 1420 تا سال 1430 جمعیت به سمت پیری می‌رود و باید فکری اساسی برای برون‌رفت از این مشکل پیدا کرد.

مطابق آمارها اکنون سهم جمعیت بالای 65 سال در استان اصفهان در برخی شهرستان ها بالای 10 درصد است و در برخی از شهرستان ها از جمله اردستان به  12/6، خوانسار 12/4 ، بویین و میاندشت 12/3، گلپایگان 10/10و نایین 10/9درصد رسیده است و نشان می دهد که این شهرستان ها بالاترین سهم پیرسالی را دارند. این سهم در شهرستان اصفهان با کمی فاصله 7/1درصد است.

این آمارها تا یک دهه پیش که اولین پیش لرزه های پیری در اصفهان هشدار داده شده بود می توانست با تدابیر جدی پایین بیاید اما کم توجهی به مشکلات جمعیتی در اصفهان اکنون این استان را با آینده ای نگران کننده روبرو کرده است. موضوعی که چندی پیش معاون فنی مرکز بهداشت اصفهان نسبت به آن ابراز نگرانی کرد و از آن به عنوان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های اصفهان نام برد.

به گفته مهرداد زینلیان، دلیل اصلی پیر شدن جمعیت اصفهان، سیاست‌های نادرست جمعیتی بوده که طی دهه‌های گذشته اجرا شده و خانواده‌ها به داشتن فرزند کمتر تشویق می شدند:«امروز برای برون‌رفت از این شرایط نیاز به فرهنگ‌سازی و اقناع داریم که البته این کار به سادگی به دست نخواهد آمد و نیازمند گذر زمان است.»

گرچه به نظر این مقام بهداشتی، زمان برای مداخله با هدف برون‌رفت از بحران جمعیت محدود و اندک است، زیرا شرایط کنونی جامعه به گونه‌ای است که مجالی برای دست‌به‌کار شدن و کمر‌همت بستن برای رفع این معضل باقی نگذاشته است اما از لابه لای سخنان زینلیان به خوبی می شود فهمید که تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت نقطه روشنی بوده که کمی از این بحران کاسته است. هر چند این موضوع هم نتوانسته تمامی معضلات مربوط به سالمند شدن جامعه را حل کند.

حالا همه این‌ عوامل دست به دست هم داده تا بسیاری از سیاستگذاران اصفهانی، دل‌مشغولی بزرگی پیدا کنند و نگران بسته‌شدن پنجره جمعیتی در این استان باشند.

اعداد و ارقام هم این نگرانی ها را جان بخشیده و نشان می دهد که تا رسیدن به این مرحله، تنها دو دهه فاصله داریم و این فرصت بسیار کمی برای انجام مداخله‌های جمعیتی است.

برای حل بحران سالمندی تاکنون نسخه‌های بسیاری پیچیده شده؛ راهکارهای نیم‌بندی که هنوز آن‌طور که باید و شاید نتیجه نداده است چرا که حل این مشکل آسان نیست و با سیاست‌های یک روزه و دو روزه نمی‌توان از آن عبور کرد.

در کنار این موضوع اگر نقشه راهی برای عصا به دست شدن اصفهان، اندیشیده نشود ممکن است بحرانی عظیم تر از بسته شدن پنجره جمعیتی در انتظار اصفهان باشد. بحرانی که می توان با اهتمام ویژه نسبت به آن در پازل برنامه ریزی های شهری شرایط بهتری برای آن ایجاد کرد تا بیش از این سونامی پیری به اصفهان خسارت وارد نکند.