لادن ایرانمنش: آمارها حکایت از این دارد که سرانه کارت بانکی به ازای هر نفر در ایران، عدد بزرگی است و هر فرد در کیف پول خود چندین کارت بانکی دارد که ممکن است هر کدام بخش کوچکی از عملیات بانکی اش را برعهده داشته باشد؛ روشی که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته دیگر محلی از اعراب نداشته و صرفه جویی در وقت و هزینه را به همراه دارد.

این مسئله اما هنوز در کشور ما حل نشده است و با وجود گذشت چندین سال از آمدن اینترنت بانک و نرم افزار همراه بانک، مردم همچنان برای گرفتن خدمات بانکی به بانک‌ها مراجعه می ‌کنند و با صرف وقت و هزینه فراوان فعالیت هایشان را به سرانجام می رسانند. این در حالی است که هم اکنون هر بانک، یک حساب و یک کارت مخصوص به خود را دارد و مشتری به دلیل نارسایی ارتباط حساب خود با مراکز خدمات‌دهنده باید انواع کارت‌های بانکی را در جیب داشته باشد.

اگرچه همواره بانک ها، خدمات الکترونیکی امن و آسان و آنلاین را معرفی و تبلیغ می‌کنند و برای کوچک‌ترین خدمت‌رسانی نیز از مردم پول دریافت می‌کنند؛ با این حال، خدمات الکترونیک و شعب آنها راضی‌کننده نیست و مشتریان باید زمانی طولانی را برای انجام خدماتشان صرف کنند. این اتفاق در حالی در کشور ما رقم خورده است که بانک های جهان به سمت گسترش ارتباط و فناوری نوین الکترونیکی حرکت کرده اند و در عین حال بانکداری شعبه هم از رونق نیفتاده و نیازهای مختلف مشتریانشان را تأمین می کنند.

این مسئله نشان می دهد که در کشور ما هنوز تعریف واضح و روشنی از پرداخت دیجیتال وجود ندارد و در حالی که این شیوه پرداخت عملیات های مختلف را به صورت خودکار و با سرعت بیشتری انجام می دهد بدون اینکه نیروی انسانی در آن دخل و تصرفی داشته باشد اما هنوز به شکل جدی جا نیفتاده و همین باعث شده که شعب بانک ها در هر زمان از روز شلوغ باشد.

مهدی تقوی، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد، به خوبی علت این قضیه را روشن کرده است. به نظر او گرفتن پول نقد معمولاً در میان قشر ضعیف جامعه بیشتر است، به این علت که این قشر به دلیل عدم دسترسی آسان به خدمات بانکی و محرومیت از این امکانات تنها گزینه پرداخت نقدی را پیش روی خود دارند در کنار این مسئله مبلغ تراکنش های قشر ضعیف کم است و در پرداخت های الکترونیکی چندان مورد استقبال بانک ها قرار نمی گیرد، زیرا  تمام تراکنش ها برای بانک هزینه بر هستند: «موضوع اما در رابطه با تراکنش های بالاتر فرق می کند، در این تراکنش ها، مردم ترجیح می دهند که به بانک ها و شعب آنها مراجعه کند، به این خاطر که اعتمادی به برنامه های دیجیتالی برای جابه جایی مبلغ زیاد را ندارند و همین بی اعتمادی زمینه را برای استفاده از برنامه های تلفن همراه و پرداخت دیجیتال کاهش داده است.»

گرچه بعد از همه گیر شدن کرونا این روند تغییر کرد و خواه ناخواه بسیاری از کسب و کارهای سنتی به روش پرداخت های الکترونیکی روی آوردند؛ با این همه، هنوز هم برخی شعب بانک‌های ایران مشتریان و کاربران خدمات بانکی خود را دارند و شعب بانک ها همچنان از شلوغی رنج می برند.

به گفته تقوی، با وجود اینکه فرایند پرداخت الکترونیک، جایگزینی مطمئن و سریعی برای روش های پرداخت نقدی و سنتی همچون انتقالات بانکی و چک است و چنین شیوه پرداختی، هم برای مشتریان و هم برای تاجران سودمند است و افزون بر این مسئله، در هنگام انجام تراکنش‌های بین‌المللی نیز پرداخت الکترونیکی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد اما به این علت که هنوز نظام بانکداری ما خوب عمل نمی کند ما با مشکلات اینچنینی روبه رو هستیم. دلیل این موضوع هم واضح است؛ خدمات غیرحضوری برای کاربران در اغلب بانک‌ها مشکل‌ساز است و هر بانکی که بتواند مشکلات را حل کند مطمئناً با تعداد مشتریان بیشتری مواجه خواهد بود اما اگر بانک‌ها نوع خدمات حضوری و همچنین ارتباط بانک‌ها با یکدیگر را بهتر نکنند، عملاً کارایی بانک و مشتری و گردش مالی اقتصاد و بانک‌ها با مشکلات و چالش‌های بیشتری همراه خواهد شد.

به گفته تقوی، می شود با یک کارت کشوری تمام حساب‌های بانکی، ورود به فروشگاه‌ها، پرداخت مالیات، دریافت خدمات مختلف، گواهینامه رانندگی و... را یکجا جمع کرد. اما به این سبب که ما هنوز در این زمینه تجمیع مناسبی نداریم تبدیل شده ایم به یک کیف پول بزرگ که هر روز باید تمام آنها را حمل کنیم تا بتوانیم مبلغ مورد نظر را دریافت یا پرداخت کنیم و کارهای روزمره را انجام دهیم و جالب این است که با این همه کارت بانکی و... باز هم برخی کارها به مدارک دیگری نیاز دارد.