دریا قدرتی پور: بیش از یک ماه از اولین روز سال جدید تحصیلی گذشته و تنها آمار دقیقی که از تارکان تحصیل وجود دارد از زبان یک جمعیت شناس اعلام شده است. آماری که به گفته شهلا کاظمی پور 30 درصد دبیرستانی هایی را تشکیل می دهد که ترک تحصیل کرده اند، آماری که کمی بیشتر از سال های قبل است.

مرکز آمار پیش تر اعلام کرده بود که علی رغم آنکه نرخ باسوادی در کشور افزایش داشته اما آمار بازماندگان از تحصیل هم افزایش پیدا کرده است و به استثنای متوسطه اول، در دو مقطع ابتدایی و متوسطه دوم آمار بازماندگان از تحصیل بیشتر شده است.

بر اساس این آمار در سال تحصیلی 1400-1399 نزدیک به یک میلیون دانش‌آموز از تحصیل بازمانده‌اند و جایی خارج از مدرسه هستند، حالا این خارج کجاست هرجایی می‌تواند باشد، جایی در کنج خانه‌ها، جایی در بازار کار، در خانه بخت و یا ...

یک میلیون دانش آموز لازم التعلیم، عددی است که شاید با توجه به خیل عظیم دانش آموزانی که به مدرسه می روند عدد کوچکی به نظر برسد، اما پوشش 70 درصدی کودکان لازم التعلیم و کسری آن تا عدد صد درصد که پوشش کامل همه لازم التعلیم هاست در معنا بزرگ است. گرچه این آمار مربوط به سال تحصیلی 1401-1400 است و بخاطر عوامل دیگر از جمله کرونا و دسترسی نداشتن بسیاری از دانش آموزان به اینترنت و لپ تاپ آمارها بالا رفته و به نظر می رسد که در سال تحصیلی جدید و حضوری شدن مدارس، این آمار هم کاهش یافته باشد اما هنوز آمار تازه ای از تارکان تحصیل و کسانی که به تحصیل بازگشته اند، به شکل رسمی عنوان نشده و تنها آماری که هست در شهریور ماه امسال بوده که از زبان معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش اعلام شده است. او آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در كشور را بین 500 تا 600 هزار نفر اعلام كرده و درآسیب‌شناسی تحصیل نكردن این جمعیت گفته: «نداشتن اینترنت، عدم دسترسی به آموزش از راه دور یا اجبار به كار كردن دانش‌آموزان، مهمترین دلایل بازماندن آنها از تحصیل بوده است.»

وضع معیشتی خانواده‌ها و گرانی‌ها و رشد نرخ تورم این موضوع کمی دور از واقعیت به نظر می رسد. اما چه تارکان تحصیل یک میلیون نفر باشند و چه 600 هزار نفر، باز هم عددها بزرگند و هر دو تلخ و ناامید کننده است که باعث می شود شیرینی افزایش نرخ باسوادی در کشور حس نشود.

درباره تلخی متارکه از تحصیل نوجوانان هم شهلا کاظمی پور هشدار داده و گفته: «در حالی که سطح پوشش تحصیلی در حال زیاد شدن و اشتغال نوجوانان رو به کاهش است، اما این نکته نیز قابل توجه است که در گروه سنی 15 تا 18 سال، تنها 70 درصد در حال تحصیل هستند و آمار 70 درصدی محصل در این رده سنی بسیار پایین است و به همین خاطر پوشش تحصیلی در دبیرستان حتماً باید بالا برود.»

متارکه از تحصیل به دلایل مختلف صورت می گیرد و یکی از مهمترین دلایل آن فقر و نیاز مالی است؛ موضوعی که باعث شده بخشی از گروه سنی که باید در مدارس باشند در کارگاه های قالیبافی و یا کارگاه های دیگر مشغول به کار شوند. از دلایل دیگر متارکه از تحصیل، ازدواج این قشر در سنین پایین است که به گفته شهلا کاظمی پور، طبق آمارهای موجود مربوط به سال گذشته 1/2 درصد پسران 10 تا 14 ساله و حدوداً 1/4 درصد دختران 10 تا 14 ساله دارای همسر بوده‌اند، همچنین 2/2 درصد از پسران 15 تا 18 سال و 21 درصد یا به تعبیر دیگر یک پنجم از دختران 15 تا 18 سال دارای همسر بوده‌اند و به نظر می رسد که بخشی از آنها به واسطه ازدواج و تشکیل خانواده ترک تحصیل کرده باشند.