لادن ایرانمنش: قد عید امسال به قامت پسته نمی رسد. قیمت نجومی پسته که این روزها مرز یک میلیون تومان را گذرانده کام خیلی ها را به لبخندش تلخ کرده است و بسیاری از مردم عطای خرید این محصول گرانقیمت را به لقایش بخشیده اند.

گرچه این تنها مخصوص پسته نیست، چرا که در آخرین ماه سال و در حالی که مردم در حال آماده شدن برای نوروز هستند، یکه تازی قیمت ها در بازار آجیل باعث شده آجیل از میهمانی های عید رخت بربندند و همان تک و توک پسته ای هم که پادشاه آجیل شب عید محسوب می شد نایاب شود.

در آخرین تغییرات قیمتی، بهای انواع آجیل این روزها با رشد تا دوبرابری مواجه شده به گونه ای که هم اکنون قیمت هر کیلو پسته با توجه به کیفیتی که دارد از 800 هزار تومان شروع می شود و تا بیش از یک میلیون تومان قیمت می خورد. این توصیفات نشانگر آن است که باید از خیر پسته در تنقلات امسال گذشت.

البته محمد صالحی، رئیس هیئت مدیره انجمن پسته در تازه ترین اظهار نظرهایش اعلام کرده که مردم از پسته های ریز به جای پسته های درشت استفاده کنند تا قیمت برایشان پایین تر درآید!

وی در رابطه با پسته‌های قیمت مناسب در بازار ادامه داده: تفاوت پسته مرغوب در درشت بودن و ریز بودن آن است و در کیفیت آن فرقی با هم ندارد و  اینطور نیست که پسته ریز نامرغوب باشد. افرادی که می خواهند پسته درشت و مرغوب داشته باشند هزینه بیشتری هم پرداخت می‌کنند. در بازار خشکبار، پسته 400 هزار تومانی هم وجود دارد اما سایز آن کمی ریزتر است. حتی خودمان هم بیشتر از پسته های ریز استفاده می کنیم.

رونق پسته از سکه افتاد

قیمت نجومی پسته در حالی باعث شده مردم دیگر از خیر خرید آن بگذرند که رونق این محصول در بازارهای جهانی هم از سکه افتاده است تا جایی که به گفته رئیس هیئت مدیره انجمن پسته ایران، زنگ خطر صادرات این محصول به صدا درآمده است. صالحی، دلیل اصلی این موضوع را اتخاذ سیاست های غلط و اصرار بر ادامه آنها در حوزه تجارت خارجی دانسته است.

همین چند روز پیش بود که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردند تولید پسته در ده سال گذشته در جهان از 800 هزار تن به یک میلیون و 400 هزار تن افزایش یافته است. گردش مالی این محصول نیز در دنیا از 2 میلیارد و 500 میلیون دلار در سال 1990 به 3 میلیارد و 200 میلیون دلار در سال 2022 رسیده در حالی که سهم پسته ایران از این سبد جهانی در حال کاهش است.

به گفته آنها، دلایل اصلی کاهش سهم جهانی پسته ایران، مشکلات اقلیمی و کمبود آب است و اگر به استانداردسازی در انبار‌ها، بسته‌بندی و عنوان‌گذاری پسته توجه نکنیم، سهم این محصول در بازار‌های جهانی از این میزان نیز کمتر می‌شود.

اما کارشناسان دلایل مهمتری را برای کاهش سهم ایران در بازار جهانی پسته عنوان می‌کنند که بیش از همه مربوط به سیاست‌های غلط در حوزه تجارت خارجی می شود.

زمانی پسته ایران رتبه اول در دنیا را داشت اما اکنون در رتبه دوم است که با رتبه سوم هم برابری می‌کند و در حال حاضر عرضه و تقاضا در صادرات باهم برابری می‌کند.

چند سال پیش هم قیمت پسته شب عید تحت تأثیر افزایش صادرات و رشد قیمت دلار با روند صعودی مواجه شد که در آن زمان اکثر مردم با نخریدن پسته و تنقلات شب عید دست اندرکاران بازار را مجبور به عقب نشینی کردند اما امسال رئیس هیئت مدیره انجمن پسته با اینکه تقاضای بازار داخلی را نسبت به چهار پنج سال گذشته اسفناک توصیف کرده اما بر این نکته هم تأکید کرده که به نظر نمی رسد تغییری در قیمت ها ایجاد شود.