عملکرد «سامانه رهتاب» درخصوص قیمت مرغ که چندی پیش مشکلاتی را برای کابران این سامانه در استان اصفهان پیش آورده بود، اکنون با پیگیری مسوولان استانی زیر ذره بین رصد قرار می‌گیرد.

بیش از چهار سال از راه‌اندازی سامانه رهتاب در استان اصفهان می‌گذرد. سامانه رهتاب به عنوان «مبدع طرح هوشمندسازی فرایندهای تأمین و توزیع کالاهای اساسی» و شبکه‌ای از اعضای زنجیره‌های تامین عضو از تولید کننده گرفته تا خرده فروشی‌ها در کشور است که به واسطه تجربه موفق این سامانه در استان اصفهان، این طرح هم‌اکنون با تأیید وزارت جهاد کشاورزی در اغلب استان‌های کشور در حال اجرا و بیش از پنج سامانه دیگر با مأموریت رهتاب در کشور فعال هستند. این سامانه در استان‌های چهارمحال بختیاری، فارس، سمنان و خوزستان فعال است و به ‌زودی در ۶ استان استان دیگر نیز فعال خواهد شد.

با راه‌اندازی بازارگاه‌های الکترونیکی رهتاب، امکان مبادلات و معاملات مستقیم بین عوامل اصلی زنجیره تامین فراهم شده و به این وسیله نیازی به نقش آفرینی واسطه‌گران غیر ارزش آفرین در طول زنجیره تامین نخواهد بود. بدین ترتیب که تعداد معاملات در طول زنجیره تامین به حداقل می‌رسد و از محل حداقل شدن استهلاک سرمایه و انتقال مالکیت کالا، سود عملیاتی عوامل اصلی افزایش یافته و همزمان قیمت تمام شده به حداقل می‌رسد که این مهم منجر به تقویت جایگاه در بازار و توسعه موقعیت رقابتی کسب و کارها خواهد شد.

نقش اصلی سامانه رهتاب حذف واسطه‌ها و دلال‌های غیرضروری و مخرب از زنجیره تأمین و توزیع کالاهای اساسی، ایجاد شفافیت در بازار و ارزش‌آفرینی برای کلیه حلقه‌های زنجیره تأمین کالاها بوده و با پیاده‌سازی این سامانه بسیاری از چالش‌ها و دغدغه‌های سازمان‌های نظارتی و عوامل زنجیره تولید و توزیع در بازار برطرف شده‌ است.

علاوه بر شفاف‌سازی که در اثر وجود سکوی رهتاب حاصل می‌شود، امکان رصد کالا تا مصرف‌کننده نهایی نیز فراهم می‌گردد. همچنین نقدی شدن معاملات کمک بزرگی دیگری است که رهتاب به تولید کننده کرده است.ضمن اینکه رهتاب دارای مجوز قانونی از رصدخانه جهاد کشاورزی، کارگروه تنظیم بازار چندین استان و کارگروه تنظیم بازار کشور است.

البته ناگفته نماند که رهتاب هیچ‌گونه دخالتی در تعیین قیمت کالا، سود هریک از اجزای زنجیره که شامل خرده فروش هم می‌گردد و سهمیه شهرستان‌ها و اصناف آن ندارد و این امر بر طبق قانون وظیفه دستگاه‌های ذی ربط حکومتی است و به رهتاب ابلاغ می‌گردد. اما اخیرا برخی از شهرستان های اصفهان نسبت به کاهش سهم هر واحد صنفی و رفتار انحصاری در بخش «مرغ» انتقاداتی داشتند که بخشی از دلایل آن را ناکارآمدی و عدم نظارت صحیح بر عملکرد این سامانه به عنوان یک عامل حذف واسطه‌ها و دلال‌های غیر ضروری عنوان می کنند.

در واقع همین مشکلات کمبود عرضه مرغ موجب شده است که دوباره دلالان و واسطه‌های غیر ارزش‌آفرین در این قسمت از تولید استان فعال شده و موجب دو قیمتی شدن گوشت مرغ در سطح خرده‌فروشی شوند. برای حل این مساله باید ضمن رعایت قیمت منصفانه مرغ زنده در سامانه رهتاب، دستگاه‌های نظارتی با دلالان و عواملی که باعث عرضه خارج از شبکه می‌گردند، برخورد قانونی نمایند تا عرضه در سامانه افزایش یافته و مشکلات موجود کاهش یابد. کاربران این سامانه نیز به دنبال نظارت و بازنگری در مورد این سامانه هستند.

البته به گفته مسوولان امر در عرصه تولیدات دامی استان، این مسائل و مشکلات در سامانه رهتاب به معنی نبود وجود مشکل در تولید نیست، بلکه به دلیل وجود تفاوت قیمتی عرضه در داخل و خارج از سامانه رهتاب، مقدار قابل توجهی از مرغ تولیدی استان خارج از سامانه رهتاب توزیع می‌گردد و باید پذیرفت که به‌دلیل کمبود عرضه مرغ زنده در سامانه رهتاب، مشکلاتی برای مصرف‌کننده و اجزای زنجیره تأمین و توزیع مرغ علی‌الخصوص مرغ فروشان پیش بیاید.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان در شهریور ماه جاری اعلام کرده بود که تغییرات نرخ ارز در یک سال اخیر فشار مضاعفی بر فعالان صنعت دام و طیور اصفهان وارد کرده است و سبب شده قیمت تمام شده اقلام خوراکی مرتبط افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کند.

وی افزود: این استان بالغ بر ۱۳ درصد از تولیدات دام و طیور کشور را به خود اختصاص داده است، لذا نقش حیاتی در تامین امنیت غذایی را بر عهده دارد.

حسین ایراندوست گفت: در یک سال گذشته در مقایسه با مدت مشابه سال قبل تولید شیر ۲.۶، گوشت قرمز یک، تخم مرغ ۱۸ و مجموع محصولات مرتبط با ماکیان ۱۲ درصد رشد اما در گوشت مرغ ۴.۶۷ درصد کاهش داشته‌ایم در حالی که همزمان با کاهش تولید گوشت مرغ، در بخش تولید تخم مرغ با مازاد تولید مواجه هستیم که باید این ماده خوراکی ذخیره شود.

محمد علی فروغی رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت سفید استان اصفهان نیز در گفتگویی کمبود مرغ در اصفهان اشاره و معتقد است؛ به علت صادرات مرغ به استان‌های دیگر در اصفهان تا حدودی با کمبود مرغ مواجه هستیم و در غیر اینصورت مرغ تولیدی در اصفهان، برای تأمین نیاز استان کافی است.

وی افزود: به دلیل گران‌تر بودن قیمت مرغ در شهرها و استان‌های دیگر، مرغداران تولیدات خود را به خارج از استان صادر می‌کنند.

وی تصریح کرد: تولید به‌اندازه کافی در اصفهان انجام می‌شود، فقط به دلیل آنکه تصمیم بر آن شده که نرخ مرغ در اصفهان پایین‌تر از دیگر استان‌ها باشد برای تولیدکنندگان، فروش آن مقرون به صرفه نیست.

امید شریفی مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان روز شنبه در این پیوند به ایرنا گفت: سامانه رهتاب عنوان یک شبکه هوشمند مدیریت زنجیره تامین و توزیع کالاهای اساسی فعالیت خود را از سال ۱۳۹۸ در سطح استان اصفهان و با مصوبه ستاد تنظیم بازار وقت برقرار کرد.

وی افزود: در طی این مدت نیز این سامانه فعال و مزایا و نواقصی را به همراه داشته است اما اعضای متنوعی که بر این سامانه نظارت دارند، نسبت به این سامانه‌ای شدن و هوشمند شدن و مشکلات ناشی از آن از جمله فرایند توزیع انتقاداتی داشتند.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان تصریح کرد: بر همین اساس اخیرا در جلسه ستاد تنظیم بازار استان اصفهان، یکی از نکات مورد توجه وضعیت بازار مرغ در برخی نقاط اصفهان بود که مصوب شد؛ «کمیته تخصصی» تشکیل و جزییات عملکرد این سامانه بررسی و در مورد ماهیت، عملکرد، استمرار عملکرد و نیز نواقص به صورت تخصصی تصمیم‌گیری شود.

بر اساس مشاهدات میدانی ایرنا، قیمت هر کیلو مرغ در اصفهان بسته به کیفیت مرغ و نحوه عرضه در عمده فروشی یا خرده فروشی بین ۸۸ هزار ۶۰۰ تا ۹۳ هزار و ۵۰۰ ریال می باشد.