صنایع کوچک عمدتاً توسط افرادی خلاق و دانش‌پژوه ایجاد می‌شود و اين افراد تجارت‌های کوچکی را آغاز کرده و به‌آرامی شروع به توسعه آن می‌کنند.

در حال حاضر  یک‌چهارم اشتغال کل جهان و  یک‌سوم مجموع سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع کوچک است و به‌ نوعی در عصر شکوفایی صنایع کوچک و متوسط قرار گرفته‌ایم.

صنایع کوچک با توجه به اینکه برای شروع فعالیت به سرمایه اولیه پایینی نیاز دارند و اشتغال‌زایی بالایی دارند و بار مالی سنگینی بر دوش دولت نمی‌گذارند از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند.

با توجه به شرایطی که بر اقتصاد کشور ایران حاکم است، اگر در جهت ارتقای این ­گونه صنایع حرکت کند می‌توان شاهد افق‌های جدید در اقتصاد کشور بود و در راستای اهداف والای اقتصاد مقاومتی گام برداشت.

با نگاه ویژه به فرمایشات مقام معظم رهبری نسبت به اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که اصلی‌ترین بخش آن توجه به توانمندی‌های داخلی و دستیابی به اهداف صادراتی است، می‌­توان با ایجاد نشاط در بنگاه‌های کوچک و متوسط و توسعه اشتغال در این بخش از اقتصاد به افق‌های صادراتی بالایی رسید.

لزوم نگاه ویژه به صنایع کوچک

در همین راستا مصطفی رناسی  در رابطه با وضعیت فعلی صنایع کوچک اظهار کرد: صنایع کوچک عمدتاً توسط افرادی خلاق و دانش‌پژوه ایجاد می‌شود و این افراد تجارت‌های کوچکی را آغاز کرده و به‌ آرامی شروع به توسعه آن می‌کنند.

وی افزود: این در حالی است که هیچ‌گونه تسهیلات خاصی برای صنایع کوچک در نظر گرفته نشده و همان وام‌های 25 تا 30 درصدی که در اختیار بنگاه‌های دیگر قرار می‌گیرد، در اختیار صنایع کوچک نیز گذاشته می‌شود و عملأ تمام معضلاتی که پیرامون صنایع بزرگ است، دامن صنایع کوچک را نیز گرفته است.

نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان بیان داشت: تجربه ثابت کرده است که هر کاری که در اولویت قرار بگیرد به نتیجه می‌رسد و این امر در دولت یازدهم با تمرکز برجذب سپرده سرمایه‌گذاران نمود پیداکرده است.

ارتقای صنایع کوچک با وضع سیاست­‌های حمایتی

رناسی با اشاره به اینکه در دهه 60 تا 80 صنایع کوچک موردحمایت قرار گرفتند و شهرک‌های صنعتی متعددی ایجاد شد، خاطرنشان کرد: در این بازه زمانی امکانات خاصی همانند وام‌های کم‌بهره و امکان خرید ماشین‌آلات با ارز مناسب در اختیار صنایع کوچک قرار گرفت و همچون سرمی به بدنه این صنایع تزریق شد و منجر به تقویت آن­ها شد.

وی ادامه داد: در حال حاضر علاوه بر اینکه ازسرم تقویتی برای پیشبرد این صنایع خبری نیست؛ بلکه وام‌های پربهره همچون سمی بر پیکره این صنایع نفوذ کرده است و در شرایطی که سودآوری فعالیت‌های تولیدی در بهترین شرایط بین 10 تا 15 درصد است، وام بانکی 18 درصد توجیه اقتصادی ندارد و تنها ورشکستگی بنگاه را به تعویق می‌اندازد.

عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی اصفهان تصریح کرد: شرایط رکود حاکم بر اقتصاد کشور و کاهش تقاضا برای خرید محصولات از یک‌سو و قاچاق کالا از سوی دیگر، عملاً عملکرد کارخانه‌های فعال را نیز به خطر انداخته است و تهدیدی جدی برای بنگاه‌های کوچک به شمار می‌رود.

رناسی تورم را یکی دیگر از عوامل تهدید تداوم فعالیت صنایع کوچک و متوسط خواند و گفت: در چهار سال دولت یازدهم تورم 70 درصد رشد کرد، به طوری که در سال 92 نرخ تورم 35 درصد، سال 93 نرخ تورم 15 درصد و سال 94 و 95 نرخ تورم 10درصد برآورد شد و همین امربر بهای تمام‌شده کالاهای تولیدشده داخل نیز تأثیر گذاشت و باعث شد بهای تمام‌شده محصولات تولیدی تا 70 درصد رشد یابد.

وی اضافه کرد: در همین بازه زمانی بهای تمام‌شده محصولات تولیدشده چینی تنها 10 درصد رشد کرد و این به معنای آن است که قدرت رقابتی تولیدکنندگان داخلی 60 درصد نسبت به قبل کاهش‌یافته است.

مزیت­‌های صنایع کوچک مقیاس

نایب رئیس اتاق بازرگانی اصفهان با برشمردن ویژگی‌های منحصر به‌ فرد صنایع کوچک‌مقیاس اذعان داشت: پایین بودن بروکراسی اداری در این صنایع، چابک بودن و پتانسیل رشد بالای آن‌ها، بهای تمام‌شده پایین و تخصصی بودن همگی از ویژگی‌های منحصر به‌ فرد صنایع کوچک‌مقیاس هستند که جذابیت‌های این بخش را می‌افزایند.

رناسی بیان داشت: در کنار پتانسیل‌های بالایی که این صنایع دارند به دلیل توانمندی مالی پایینی که دارند در مقابل بحران‌ها آسیب‌پذیرند و در شرایطی که رکود اقتصادی و مشکلات سیاسی پیش می‌آید قدرت انعطاف‌پذیری بالایی ندارند.

لزوم بازنگری در نقش بانک­‌ها در اقتصاد کشور

وی با انتقاد بر عملکرد بانک‌ها اظهار داشت: وظیفه بانک این است که پس‌اندازهای خرد را جمع‌آوری کند و صرف مسائل زیربنایی و اقتصاد کشور کند اما بانک‌های ما هیچ‌گونه رسالت صنعتی ندارند و یک بنگاه تجاری محسوب می‌شوند که به دنبال کسب سود آنی هستند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان تأکید کرد: سیستمی که در حال حاضر در کشور ما در بخش بانکداری اجرا می‌شود همان سیستم ربوی قبل از انقلاب است که مورد نکوهش قرار می‌گرفت و باعث نابودی اقتصاد می‌شود.

رناسی با ابراز نگرانی از عملکرد بانک‌ها افزود: در شرایطی که صنایع و بنگاه‌های اقتصادی با مشکلات مالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، بانک‌ها بدون در نظر گرفتن شرایط این بنگاه‌ها اقدام به وصول جرائم دیرکرد پرداخت و اخذ بهره می‌کنند.

عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی اصفهان به تجربه موفق سابکو در دهه 70 اشاره کرد و گفت: سابکو وابسته به شرکت ایران‌خودرو بود که در دهه 70 ایجاد شد و پس از شناسایی کارگاه‌های کوچک قطعه سازی و اعطای وام‌های کم‌بهره به آن‌ها باعث رشد و ارتقای این بنگاه‌ها شد.

وی افزود: سابکو بنگاه‌های کوچک را به اخذ ایزو، اجرای سیستم مدیریت، بهبود تکنولوژی، ارتباط با شرکت‌های خارجی و ساخت قالب کمک کرد و این روند تا اواسط دهه 80 ادامه داشت و بعدازآن تحریم‌ها مانع از ادامه فعالیت سابکو شد.

رناسی در همین راستا بیان کرد: در شرایطی که وضع تحریم‌ها اوضاع شرکت‌های تولیدی را به خطر انداخته بود، افزایش واردات دولت به یمن دلارهای نفتی نیز به رکود بیشتر این صنایع منجر شد؛ صنایعی که از نظر کیفیت و قیمت تمام‌شده در شرایط خوبی به سر می‌بردند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان در پایان به مواردی که باعث ارتقای صنایع کوچک منجر می‌شود اشاره کرد و اظهار داشت: ارتباط بین صنایع، ارتقای سطح تکنولوژی، اعطای وام‌های ارزان‌قیمت و برگزاری کلاس‌های آموزشی می‌تواند به رشد صنایع کوچک و تقویت بنیه رقابتی آن‌ها کمک کند.