خدا کند که هيچ وقت پاي شما به زندان کشيده نشود؛ اما آيا تاکنون از زندان ها بازديدي داشته ايد؟ آيا از اوضاع و احوال يک زنداني، مشاهده و يا تحليلي داريد؟

حال يک نکته: حتما قرار نيست اگر کسي جرمي انجام داد او را به زندان بيندازند؛ چراکه خيلي وقت ها مجازات زندان، براي تأديب مجرمان، کارآيي ندارد. اينجاست که ماجراي حکم هاي جايگزين در قوه قضائيه آغاز مي شود. نوعاً مجازات حبس و زندان، آسيب هاي بسياري به همراه مي آورد؛ به ويژه اگر با جرايم کوچک و يا بدهکاري هاي مالي، مواجه باشيم.

زندان ها از زنداني پر شده است، مخارج حکومت به خاطر نگهداري و نگهباني از زندانيان، سرسام آور شده و در مقابل خانواده زندانيان به نابودي و فروپاشي، ميل مي کنند؛ همزمان زندان به عنوان يک محيط نامساعد اجتماعي، مي تواند به آموزش و تبادل روش هاي جرم بين زندانيان منجر شود.

در اين شرايط سياست هاي نوين «حبس زدايي» که توسط قوه قضائيه و به واسطه قاضيان شجاع و کاربلد، دنبال مي شود، مي تواند در دراز مدت يک تحول بنيادين در دستگاه قضاء ايران ايجاد کند. حال يک سريال باهوش توانسته است مددکار اين سياست شده و زمينه هاي پذيرش عمومي را براي رونق اين نوع از احکام فراهم کند.

اغراق نيست اگر سريال «محکومين» را يک کار فاخر رسانه اي تلقي کنيم. در شرايطي که برخي از فيلم ها و سريال ها، در دام کارگردان هاي بساز و بفروش افتاده است، اين شب ها شاهد يک سريال «فکر شده و استراتژيک» از شبکه يک سيما هستيم؛ تا جايي که مشاهدات و نظرگيري هاي ميداني، اثبات مي کند که برخي مخاطبان ثابت شبکه هاي ماهواره اي هم به اين سريال جذب شده و در آن ساعت، بينندگانِ شو و سريال هاي ماهواره اي، به شبکه يک کوچ مي کنند تا سريال اپيزوديک محکومين را ببينند.

اين ساخته «بهروز مفيد» به صورت جدي و روشن، ماجراي حبس زدايي در قوه قضائيه را به تصوير مي کشد و ضمن موفقيت در گره سازي هاي پر کشش رسانه اي، مي کوشد لذت توبه و تربيت يک انسان خطاکار را به ذائقه مخاطب بنشاند؛ خطاکار آبرومندي که گاه به خاطر خشم هاي لحظه اي، مرتک بزه يا جرم هاي تلخ اجتماعي شده است.

حال يک قاضي روشن با همراهي يک مددکار کارکشته به سمت مجازات هاي جايگزين مي رود: چندين ماه کار در آشپزخانه، فعاليت به عنوان گارسون رستوران، فراش مدرسه، رفته گر شهرداري، خدمت در مجتمع نابينايان، خادم مسجد، نگه داشتن تابلو «من آب را هدر نمي دهم» در خيابان و انواع ديگر که در سريال محکومين، نشان داده مي شود.

حتما سريال محکومين با 260 لوکيشن و 440 بازيگر، کار پر زحمت و پرمشقتي بوده است، اما نتايج «حال خوب کن» و دلپذير آن اثبات مي کند که مي ارزد تلويزيون جمهوري اسلامي، اين ژانر از توليدات رسانه اي را جدي انگاشته و براي آن سرمايه گذاري سنگيني کند./سيد مهدي سيدي