ژان لوک مارتینس، رئیس موزه لوور در آغاز سخنانش در این نشست خبری به تفاهمنامه‌های قرن 19 بین دو کشور ایران و فرانسه اشاره کرد که «بر اساس آن ایران در سال 1884 این امکان را به ما داد که در ایران کاوش‌های باستان‌شناسی برای موزه لوور انجام شود». با بیان این صحبت‌ها از سوی او، یک خبرنگار از مارتینس پرسید: «بسیاری از باستان شناسان فرانسوی بر خلاف تعهد خود در گذشته، آثار ایرانی را از کشور خارج کردند و مادام«ژان دیولافوا» در خاطرات خود به این مسئله اذعان و عنوان کرده است آنجا که نتوانسته‌اند سر ستون‌های کاخ آپادانا در شوش را به دلیل وزن زیاد از ایران خارج کنند، آن را با پتک خراب کرده‌اند تا به دست انگلیسی‌ها نیافتد». رئیس موزه لوور نیز از کنار چنین پرسش مهمی گذشت و گفت که این مسائل مربوط به گذشته است.

اشاره این خبرنگار میراث فرهنگی به مادام ژان دیولافوا همسر «مارسل اوگوست دیولافوا»، مهندس راه و ساختمان و باستان‌شناس فرانسوی بود که به همراه همسرش از سوی دولت فرانسه برای کاوش‌های باستان‌شناسی سه بار به ایران سفر کردند و در این زمینه کتبی نیز تنظیم و منتشر کردند که به فارسی نیز ترجمه شده است.

این دو، هنگام گردش در خوزستان، به وجود تپه های باستانی در شوش پی بردند و هنگام بازگشت به کشورشان از مدیر موزه های ملی فرانسه خواستند تا بودجه ای برای کاوش این تپه ها در اختیارشان بگذارد. آنها در سال 1884 برای دومین بار به ایران آمدند و با پادرمیانی پزشک فرانسوی ناصرالدین شاه قاجار اجازه کاوش در شوش را به دست آوردند.

در آن دوران، انگلیسی‌ها نیز به دنبال کشف و سرقت آثار باستانی بودند و به همین دلیل، رقابت سختی در گرفته بود که قربانی‌اش آثار باستانی ایران بود. کاوش‌های این دو از 1884 تا 1886 میلادی طول کشید و در این مدت، آثار کاخ های هخامنشی کشف شد؛ از جمله این آثار گاو سنگی بزرگی به وزن حدود 12 تن متعلق به سر ستون یکی از کاخ ها بود. مادام ژان دیولافوا در خاطرات خود نوشته است، از اینکه نمی توانست این توده عظیم سنگی را با خود حمل کند، به شدت عصبانی شد و با پتک به جان سر ستون افتاد که به نوشته او «در نتیجه ضربات پتک مثل میوه رسیده از هم شکافت...».

آنها پس از کشف اموال حاضر به تقسیم با طرف ایرانی نبودند و با فریب مظفرالملک، حاکم محلی که دست نشانده ظل السلطان بود، به او قبولاندند در صورت چشم پوشی از تقسیم آثار تلاش می کنند تا دولت فرانسه چند مدال و نشان برای ظل السلطان بفرستند. بدین ترتیب 327 صندوق از آثار باستانی ایران به وزن تقریبی 500 تن در سال 1886، از راه بندر بوشهر رهسپار پاریس شد.

ورود این آثار به پاریس، انجمن علمی فرانسه را مصمم ساخت که امتیاز انحصاری کاوش باستان شناسی را از دولت ایران بگیرد. این امتیاز در سال 1895 میلادی به روزگار سلطنت مظفر الدین شاه واگذار شد.

انجمن علمی فرانسه، 32 سال به کاوش در شوش پرداخت و آثار تاریخی بسیاری را به فرانسه منتقل کرد؛ یکی از گرانبهاترین این آثار، تندیس بزرگ و برنزی «ناپيراسو» ملکه ایلام بود که 1800 کیلوگرم وزن و بیش از 3000 سال قدمت داشت. کم کم کشف و خروج چنین آثاری اعتراض روشنفکران ایرانی را برانگیخت و سرانجام در سال 1927 میلادی، مجلس شورای ملی امتیاز کاوش باستان شناسی فرانسویان را لغو کرد.

نکته جالب آنکه پس از این اتفاقات نیز ردپای فرانسوی‌ها در زمینه حضور در حوزه میراث فرهنگی ایران پاک نشد و در نهایت انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران در سال 1983 با ادغام هیئت باستان‌شناسی فرانسه در ایران که در سال 1897 تشکیل شد و انجمن ایران‌شناسی فرانسه در تهران، به وجود آمد. این تشکیلات همچنان با حضور فرزندان برخی مسئولان ارشد دولت‌های پیشین فعال است.