ایسنا: شعر بهعنوان بازتاب احساس و فرهنگ یک جامعه از اهمیت والایی برخوردار است. روایتگر سختیها، شادیها و آلام مردم در هر دوره است و شاعران در میان مردم همه جوامع از جایگاهی ویژه برخوردارند. در میان ایرانیان نیز شعر اهمیت خاصی دارد و شاعران ایرانی با نگاه و اندیشه انسانی خود توانستهاند مرزهای جغرافیای را نیز در نوردیده و جایگاهی خاص داشته باشند شاعرانی چون مولانا، حافظ، خیام، سعدی و....
شعر در ایران نهتنها در میان مردم که در دستگاه حکومتی نیز جایگاهی خاص داشته است. بهگونهای که چهارصد شاعر در دربار غزنین وجود داشتند و در راه تشویق آنها سالانه چیزی حدود چهارهزار دینار خرج میشد زیرا آنها در دستگاه حکومتی نقش تبلیغکننده و برجسته کننده کارها را داشتند و درعینحال بخش بزرگی از فرهنگ، آداب و رسوم و... توسط شعر این شاعران ماندگار شده است.
اصفهان و شاعران آن نیز تأثیر فراوانی در عرصه شعر داشتهاند بهخصوص از سده ششم هجری به بعد در حیات ادبی ایران این نقش پررنگتر میشود، تا جایی که در دوره صفویه که اصفهان به پایتختی برگزیده شد، سبکی خاص در شعر فارسی شکل گرفت که آن را سبک اصفهانی نامیدهاند. در دوره بعد نیز اصفهان و مجمعهای ادبی آن در ایجاد "سبک بازگشت ادبی" نقشی اساسی و مهم داشتند. اصفهان چنانکه در تحولات فکری، فرهنگی، هنری، و سیاسی ایران مؤثر بوده در تحول و جهتدهی شعر پارسی نیز مقام خاصی داشته است و از این منظر باید مورد توجه قرار گیرد.
اما سؤالی ذهن را درگیر میکند که "در طراحی موزه شهر که اصفهان نام دارد جایگاه شاعران اصفهان کجاست؟" چه کسی قرار است آنها را معرفی کند؟ و کجا این کار باید انجام شود؟ آیا این بخش بزرگ از شناسنامه فرهنگی اصفهان باید در گوشه آرامگاه صائب که آن نیز حال و روزی چندان خوشایندی ندارد و کمتر درباره آن میدانند و تلاش میکنند تا اوضاعش بهتر شود خلاصه شود؟ اگر قرار است در اصفهان بهسوی صنعت سبز و غیر آلاینده برویم و گردشگری را در این استان پرورش دهیم آیا به این سرمایه نگاهی هم کردهایم؟ به نظر میآید که جواب این سؤال خیر باشد چراکه تاکنون در این حوزه اقدامی صورت نگرفته است. این در حالی است که این سرمایه نهتنها در شهر اصفهان که در کل استان قابل بررسی و استفاده است.
امروز اگر به کشورهای توسعهیافته نگاهی بیندازیم در بدنه شهرها و حتی روستاها خانه شاعران و یا موزه شعرا دیده شده است بسیاری از خانه شاعران حفظ و نگهداری شده و به مرکزی برای انتقال دانش ادبی و فرهنگی و هم مرکزی برای جذب توریست تبدیل شدهاند.
بهعنوان نمونه ساختمانی در زادگاه "شیموس هینی" (در سال ۱۹۹۵ موفق به کسب جایزه نوبل ادبیات شد) که پیشتر ایستگاه پلیس بوده، برای بزرگداشت این شاعر به موزه او تبدیل میشود. این ساختمان در روستای بلاگی ایرلند واقع شده و زمان درگیریهای ایرلند شمالی نمادی از جدایی بود. این ایستگاه پلیس حالا با صرف چهار میلیون و ۲۵۰ هزار پوند به خانه "شیموس هینی"بدل میشود تا بازدیدکنندگان با زندگی شخصی، ادبی و هنری این شاعر برنده نوبل آشنا شوند. «هینی» سال ۲۰۱۳ درگذشت و در حیاط کلیسایی در همان نزدیکی دفن است. در این موزه شعرها و کتابهای «هینی»، عکسهای خانوادگی، وسایل شخصی، ویدیوهایی که این شاعر را در کنار دوستان و خانوادهاش نشان میدهد و شعرخوانیهای او را میتوان دید.
یا موزه مولانا که بخشی از مجموعه فرهنگی مولانا در شهر قونیه است و سومین موزه پربیننده ترکیه به شمار میرود؛ بهگونهای که حتی از موزه باستان شناسی استانبول هم پیشی گرفته و این نشانگر اهمیت این موزه یا به عبارت بهتر، اهمیت مولانا برای گردشگران داخلی و خارجی است. موزه مولانا پیش از این به تکیه یا تالار درویشان شهرت داشت.
یا دولت اسپانیا خانه رابرت گریوز شاعر بریتانیایی و برنده جایزه نوبل را در مایورکارا با مبلغ 5.2 میلیون یورو هزینه به یک جاذبه گردشگری برای عموم مردم تبدیل کرد.
همچنین خانه امیلی دیکنسون نیز که بهعنوان یک شخص ماندگار و قدرتمند در فرهنگ آمریکا به شمار میرود و او را بیشتر بهعنوان مبتکر و شاعر پیش از مدرنیست امیلی دیکنسون میشناسند در سال ۲۰۰۳ به موزه امیلی دیکنسون تبدیل شد.
در اکثر کشورها به شاعران بهعنوان پتانسیل نگاه میکنند، ولی در کشور ما که قرار است بهسوی درآمدهای غیر نفتی حرکت کند در شناسایی پتانسیلها که میتواند در جذب توریست مؤثر باشد موفق نبودهایم. هرچند در چند جای کشور حداقل به شاعران بهعنوان پتانسیل گردشگری و حفظ میراث فرهنگی توجهی شده است از جمله شهرداری تبریز که قرار است بخشی از حضیره الشعرا (مکان اقامت شاعران) که بعدها به مقبره الشعرا تغییر نام داد و در بافت قدیمی تبریز واقع شده و ۳۲۰ شاعر و عارف در آن دفن شدهاند که قدیمیترین آنها اسدی طوسی شاعر قرن چهارم هجری است را بهعنوان موزه شعر و ادب ساخته و راهاندازی کند.
همچنین بخشی از قلعه محمدخان دشتی در بوشهر برای معرفی ادبیات و شعرا به موزه شعر و ادب تبدیل خواهد شد. اما در اصفهان با توجه به پیشینه ادبی اگر آرامگاه صائب را در نظر نگیریم کدام شاعر مورد توجه قرارگرفته است و آرامگاه یا خانهاش تبدیل به موزه شده است؟ آیا کسی در اصفهان چندان درباره سابقه ادبی این شهر و بزرگانش میداند چند نفر نام انجمن مشتاق و شاعرانش را شنیده اند؟ چند گردشگر در هنگام خروج از کشور بهجز کاشیهای و عظمت نقشجهان چیزی از خاطره ادبی ما را با خود به کشورش برده است؟
شاید وقت آن رسیده که مسئولان اصفهان برای تاریخ و خاطره ادبی این شهر هم فکری بکنند و در موزه شهر بزرگ اصفهان جایی هم برای شاعران باز شود تا در لیست بازدید گردشگران داخلی و خارجی نام خانه شاعر یا شاعرانی از اصفهان یا موزهای اختصاصی از آنها را داشته باشند و فرزندان این دیار نیز در مکانی اختصاصی با مفاخر ادبی این شهر آشنا شوند.
بازگشت به ابتدای صفحه
ارسال به دوستان
پیشنهاد سردبیر
ارسال نظر
ایمیل مستقیم: info@nesfejahan.net شماره پیامک:۳۰۰۰۷۶۴۲ شماره تلگرام:۰۹۱۳۲۰۰۸۶۴۰