پارسینه: خرید هواپیما همچنان برای ایران یک بحران جدی محسوب می‌شود و علی رغم آنکه مسئولان دولت از توافقاتی مثبت خبر می‌دهند اما برخی از احتمالات از بی نتیجه ماندن این مذاکرات حکایت دارند. با این حال هنوز هم امیدهایی در خصوص خرید ایرباس و بالاخص بوئینگ وجود دارد و باید دید سرانجام این دلخوشی‌ها به کجا ختم خواهد شد.

در این میان، مجلس نمایندگان آمریکا که جمهوریخواهان در آن اکثریت دارند، چندی پیش دو متمم تازه‌ را با هدف جلوگیری از فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ به ایران تصویب کرد.

اما سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به این مصوبه، اظهار داشت دولت ایالات متحده موظف است، موانع اجرای توافق اتمی (برجام) را رفع کند. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، قبلا هشدار داده بود هر طرحی که به تضعیف توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی بیانجامد را وتو خواهد کرد.

چندی پیش اما، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده در بیانیه‌ای اعلام کرده که دولت آمریکا مجوز فروش هواپیماهای مسافری به ایران را برای شرکت‌های ایرباس و بویینگ صادر کرده است.

در همین راستا، عباس آخوندی وزير راه و شهرسازی گفته است: آمریکا به خواست جامعه جهانی تن داد و لابی قدرتمند صهیونیست‌ها هم نتوانست مانع بزرگ‌ترین خرید صنعت هوانوردی ایران شود.

حالا به‌دنبال مجوز وزارت خزانه‌داری آمریکا برای فروش هواپیما به ایران قرار شده نمایندگان دو شرکت معتبر هواپیماساز جهان به تهران سفر کنند و در رابطه با بندهای مختلف قرارداد پای میز مذاکره بنشینند. در همین حال بوئینگ آمریکا با تایید رسمی مجوز فروش هواپیما به ایران، متن قراردادی خود را تنظیم و ارسال کرده است و به گفته آخوندی مذاکرات با این شرکت نیز در آینده نزدیک نهایی خواهد شد.

همچنین هفته گذشته مذاکرات با مسئولان ایرباس فرانسه در ایران پیگیری شد و این مذاکرات بزودی نهایی و قرارداد آن امضا می شود. با صدور مجوز وزارت خزانه‌داری آمریکا، تا پایان سال ۲۰۱۶ اولین سری هواپیماهای نو وارد ناوگان هوایی ایران خواهد شد.

روش پرداختی در این قرارداد، اجاره به شرط تملیک است و در واقع تامین‌کننده مالی، خرید را انجام می‌دهد و هواپیماها به ناوگان ایران واگذار می‌شود در واقع با این مدل انتخابی نسبت به سایر مدل‌های موجود در بازارهای بین‌المللی، کمترین مشکل در نقل و انتقال پول وجود دارد.

سهم ۵۰ درصدی ایرباس نسبت به بوئینگ

ایرباس درخواست مجوز خود از اوفک را در دو نوبت مجزا تحویل داده است؛ نخستین مرحله مربوط به مجوز فروش ۱۷ هواپیمای فوری به ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی است که این مجوز به‌طور کامل صادر شده است. درخواست دیگر مجوز ایرباس مربوط به فروش هواپیما به ایران در سال‌های آینده می‌شود که این موضوع نیز روند طبیعی خود را طی می‌کند و به گفته آخوندی،وزیر راه و شهرسازی،هیچ جای نگرانی در این رابطه وجود ندارد.

این در حالی است که شرایط شرکت بوئینگ متفاوت است، زیرا آنها درخواست دریافت مجوز خود را برای کل توافق منعقد شده با ایران ارائه کرده‌اند و اوفک مجوز لازم برای تمام این هواپیماها را صادر کرد. از این رو با نهایی شدن مذاکرات و با توجه به مجوز صادر شده امکان آن وجود خواهد داشت که تمام هواپیماهای بوئینگ خریداری شده از سوی ایران برهمین اساس وارد کشور شود.

البته ایرباس اجازه دارد ۵۰ درصد بیش از بوئینگ به ایران هواپیما بفروشد. دلیل این امر آن است که تولیدکنندگان فرانسوی درخواست خود را زودتر مطرح کرده بودند و توانستند در این رقابت بوئینگ را شکست دهند. براساس قاعده مرکز کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا " هر که اول پیشنهاد بدهد، زودتر خدمات دریافت می‌کند".

پیش از این آخرین فروش بوئینگ به ایران هواپیماهای «جمبو جت ۷۴۷» بود که در سال ۱۹۷۷ دو سال قبل از وقوع انقلاب در ایران به این کشور تحویل داده شد.

چه هواپیماهایی وارد ناوگان هوایی ایران می‌شوند

به هر حال، قرار بوده که مسوولان شرکت فرانسوی ایرباس ۶ نوع هواپیمای ایرباس به ایران وارد کنند: «‏۲۱ فروند هواپیمای ‏A۳۲۰ceo FAMILY، به قیمت بین‌المللی ۹۸ ‏میلیون دلار و با ظرفیت ۱۶۸ تا ۱۸۴ صندلی؛ ۲۴ فروند ‏هواپیمای ‏A۳۲۰neo FAMILY، به قیمت بین‌المللی ۱۰۷.۳ میلیون ‏دلار و با ظرفیت ۱۶۸ تا ۱۸۴ صندلی؛ ۲۷ فروند هواپیمای‎ ‎‏ ‏A۳۳۰ceo FAMILY، به قیمت بین‌المللی ۲۳۱.۵ میلیون دلار با ‏ظرفیت ۳۳۰ صندلی، ۱۸ فروند هواپیمای ‏A۳۳۰neo (-۹۰۰)‎، به قیمت ‏بین‌المللی ۲۸۷.۷ میلیون دلار با ظرفیت ۲۸۰ تا ۴۴۰ صندلی؛ ‏‏۱۶ فروند هواپیمای ‏‎ A۳۵۰-۱۰۰۰‎با قیمت بین‌المللی ۳۵۵.۷ میلیون دلار ‏و ظرفیت ۲۸۰ تا ۳۶۰ صندلی و ۱۲ فروند هواپیمای ‏A۳۸۰‎، به قیمت بین‏المللی ۴۳۲.۶ میلیون دلار و با ظرفیت ۵۲۰ صندلی. از طرفی با اعلام مسوولان شرکت آمریکایی بوئینگ، سازمان هواپیمایی ایران به دنبال بستن قرارداد برای خرید ۳ مدل هواپیمای بوئینگ است که شامل بوئینگ ۷۳۷، به قیمت بین‌المللی ۵۱.۵ میلیون تا ۸۷ میلیون ‏دلار بسته به مدل و با ظرفیت ۸۵ تا ۲۱۵ مسافر؛ بوئينگ ۷۸۷ ‏دريم لاينر، به قیمت بین‌المللی ۱۴۶ تا ۲۰۰ میلیون دلار ‏بسته به مدل و با ظرفیت ۲۱۰ تا ۳۳۰ مسافر و بوئينگ ۷۷۷ ‏به قیمت ۲۵۸ تا ۳۱۵ میلیون دلار است.