اضطراب و استرس یکی از اصلی‌ترین علل ترس دانش‌آموزان در ایام امتحانات است، موضوعی که حتی برخی را به سمت مصرف دارو‌های افزایش تمرکز می‌کشاند.

 ایام امتحانات تنش‌ها و دردسرهای خاص خود را دارد؛ دفتر و کتاب‌هایی که اگرچه برای درس خواندن باز می‌شوند اما به قول معروف ما را به عالم هپروت می‌برند.

در این بین رعایت برخی نکات ساده و دور شدن از عواملی که تمرکز و آرامش شما را مختل می‌کند اولین قدم برای یادگیری صحیح در زمان امتحانات است؛ فرد مضطرب با وجود داشتن کتاب و جزوه در امتحاناتش موفق نخواهد شد. باید دقت کنید که سطحی معقول از نگرانی و دلشوره شما را برای موفقیت همراهی می‌کند و در این بین اگر عملکردتان مختل شده بهتر است به فکر درمان خود باشید.

راهکارهای تغذیه‌ای مناسب برای ایام امتحانات

تغذیه و سیستم گوارش یکی از اصلی‌ترین عوامل دخیل بر بازدهی بدن است، پیام فرحبخش متخصص تغذیه در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران، درباره نکات تغذیه‌ای لازم برای ایام امتحانات اظهار کرد: اول از همه فراموش نکنید در این دوره از غذاهای بیرون استفاده نکنند چرا که که ممکن است منجر به ایجاد مصدومیت‌های گوارشی و ایجاد دردسر در ایام امتحانات شود؛ همچنین بهتر است غذای جدیدی را امتحان نکنید چرا که ممکن است با مزاج شما سازگاری نداشته باشد و یا حتی منجر به ایجاد حساسیت های غذایی شود؛ برای مثال کسی که تا به حال بادام زمینی مصرف نکرده است امکان دارد با مصرف یک ساندویچ کره بادام زمینی دچار حساسیت شود به طوری که حتی کار او به بیمارستان کشیده شود.

وی بیان کرد: از خوردن شام سبک و به موقع غافل نشویم؛ خوردن غذاهای سنگین و حجیم و پرچرب منجر به ایجاد اختلالات خواب می‌شود؛ با توجه به استرس معمول در شب امتحان، همراه شدن این ۲ موضوع کیفیت خواب فرد را به شدت کاهش می‌دهد.

فرحبخش گفت: به هیچ وجه خوردن صبحانه را فراموش نکنید؛ صبحانه باید سالم و کامل باشد؛ بهتر است از نان‌های سبوس‌دار و خوراکی‌های سالم استفاده کنید؛ در ضمن تا حد امکان از مصرف شیر در این وعده پیشگیری کنید چرا که ممکن است منجر به ایجاد دل درد، دل پیچه و نفخ می‌شود؛ همچنین مصرف مایعات نباید در این وزن زیاد باشد تا موقع امتحان دردسرساز نشود.

این متخصص تغذیه ادامه داد: در مجموع بهتر است در این بازه به خصوص در وعده صبحانه به دنبال غذاهای مقوی و کم حجم باشید؛ برای مثال در صبحانه بهتر است از عسل، مربا، پنیر و گردو استفاده کنید؛ برای برخی از افراد نیمرو و املت نیز می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای صبحانه باشد.

وی تشریح کرد: با توجه به قرار گرفتن در فصل سرما، موادی که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شوند را فراموش نکنید؛ مصرف ویتامین c که آنتی اکسیدانی بسیار خوب محسوب می‌شود می‌تواند به شما کمک کند؛ این مرکبات منابعی خوب برای جذب ویتامین c هستند که احتمال سرماخوردگی را کاهش می‌دهند.

فرح بخش درباره تاثیر استفاده از مولتی ویتامین‌ها تصریح کرد: با استفاده از مولتی ویتامین‌ها به‌خصوص مولتی ویتامین مینرال، معمولا توان تغذیه‌ای فرد کاهش پیدا می‌کند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: اگر در این بازه از داروهای افزایش تمرکز و توجه استفاده می‌کنید حتماً باید توسط متخصص تجویز و از داروخانه ها تهیه شود چرا که می‌تواند خطرناک بوده و منجر به ایجاد خطراتی مثل تشنج واکنش های اضطرابی و بی‌خوابی شود.

عدم تمرکز، بهانه‌ای برای گرایش به مخدر‌ها

آرش میراب زاده متخصص روانپزشکی در گفت‌وگو با خبرنگارحوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران، درباره مصرف دارو‌ برای افزایش تمرکز گفت: برخی از دانش آموزان و دانشجویان عادت کرده‌اند که در موقعیت‌هایی مانند شب امتحان از قرص‌‌ها استفاده کنند؛ این داروها اغلب از دسته آن آمفتامین‌ها هستند و برخی از آن‌ها از جمله ریتالین شیوعی بالا پیدا کرده است، حتی برخی از افراد ممکن است به سراغ محرک‌هایی مانند گل و حشیش بروند.

وی درباره عوارض این داروها تشریح کرد: علاوه بر بیخوابی عارضه کلی این داروها این است که ممکن است باعث شعله ور شدن بیماری‌های زمینه‌ای درون بدن افراد شوند؛ برای مثال ممکن است یک عامل ژنی در بدن فرد وجود داشته باشد که با مصرف این گونه داروها بیرون بریزد یا ممکن است بی خوابی و هیجان ناشی از مصرف این داروها منجر به انگیخته شدن بیماری‌های زمینه‌ای شود.

نقشه راه برای گذر از موانع ایام امتحانات

میراب زاده افزود: این گونه بیماری های زمینه ای بدون عامل محرک تا پایان عمر نمایان نمی‌شوند، اما ممکن است مصرف داروها منجر به شعله‌ور شدن این اختلالات و درگیر شدن فرد بیمار با روند درمان به صورت طولانی مدت کند.

این روانپزشک درباره اهمیت مصرف صحیح دارو و تجویز آن توسط پزشک بیان کرد: برای مثال تصور کنید ۲ نفر دچار افسردگی شده به پزشک مراجعه می کنند؛ یکی از آنها با مصرف داروی افسردگی بهبود پیدا می‌کنند اما یکی از آنها که افسردگی او در زمینه دوقطبی داشته یا در آن مرحله از بیماری نیاز به مصرف داروی نداشته؛ بیمار دوم ممکن است با مصرف دارو بیماری‌اش تشدید شود.

وی افزود:در مجموع باید یک پزشک مطلع از ساختار بدن انسان، داروها را تجویز کند چرا که ممکن است عوارضی جبران ناپذیر به همراه داشته باشد که اغلب افراد این موضوع را نمی‌دانند؛ همچنین مصرف خودسرانه این داروها ممکن است منجر به وابسته شدن بدن او شود پس فرد مجبور است برای نتیجه گیری از دارو بیشتری استفاده کند که به مرور منجر به اعتیاد وی می‌شود.

میراب‌زاده یادآوری کرد: در مجموع دارویی برای تمرکز در ایام امتحانات وجود ندارد؛ افراد نگران حتما لازم است به پزشک متخصص مراجعه و به راحتی آن را درمان کنند؛ گاهی ممکن است استرس زیرمجموعه افسردگی باشد، گاهی ناشی از مشکلات عصبی و گاهی صرفاً نوعی این اختلال اضطرابی است.