نصف جهان: چشمان ما در نیم قرن اخیر شاید بیش از هر چیزی پیکان و پراید دیده باشد. در جاده و خیابانی نیست که تردد کنیم و نشانه‌ای از یک پیکان و پراید، همراهان تاریخی جاده های ایران را نبینیم.

پیکان یکی از خاطره‌انگیزترین و دوست‌داشتنی‌ترین خودروهای ایران در 50 سال گذشته است که از همان زمان ورود خود به کشور ما طرفداران زیادی داشته است. فرقی نمی‌کند از نسل جدید یا قدیم باشید، جوان یا پیر باشید، مهم این است که همه‌ی ایرانی‌ها ذاتا با پیکان انس گرفته‌اند و این خودرو را دوست دارند.

پیکان حاصل همکاری ایران خودرو (ایران ناسیونال سابق) و گروه صنعتی روتس بود که سال 1346 شمسی و بعد از چندین بار تلاش برای تولید مدل‌های مختلف فیات در ایران شکل گرفت. در واقع برای تولید پیکان از هیلمن هانتر 1966 الگوبرداری شده بود و بعدها دستخوش تغییراتی شد.

جالب است بدانید در حالی که همان سال 1346، پیکان در دو مدل دولوکس و کارلوکس به فروش می‌رسید، وانت پیکان و تاکسی پیکان نیز وارد بازار شد. سه سال بعد، یعنی در سال 1349 شاهد عرضه‌ پیکان اتوماتیک بودیم! خیلی طول نکشید تا در سال 1350 شاهد تولید 6 مدل پیکان مختلف به نام‌های دولوکس، وانت، کارلوکس، جوانان، تاکسی و اتوماتیک باشیم.

تولید پیکان تا سال 1383 ادامه پیدا کرد و در این سال کم‌کم از چرخه‌ی تولید خارج شد. گرچه هنوز مدل‌های مختلفی از این خودرو را می‌بینیم که به عنوان همراهی تاریخی در خیابان‌های ایران حرکت می‌کند.

پراید از راه رسید

در حالی که هنوز هم پیکان طرفداران زیادی داشت، اما نیاز به یک خودروی جدید با امکانات بیشتر و قیمت مناسب به چشم می‌خورد. اینجا بود که سایپا به عنوان رقیب دیرینه‌ ایران خودرو با همکاری کمپانی کره‌ای کیا تصمیم گرفت خودرویی به نام پراید را روانه‌ بازار کند. خودرویی جمع و جور، کم مصرف، کولردار، با فرمان‌پذیری بهتر و قیمت مناسب که خیلی زود در بین خریداران جای خودش را پیدا کرد و توانست طی 26 سال به عنوان پرفروش‌ترین خودروی ایران و حتی یکی از پرفروش‌های دنیا تبدیل شود! کافی است نیم نگاهی به سایت شیپور بیندازید و تعدد خرید و فروش این محصول را با سایر خودروها مقایسه کنید!

پراید همان مزدا 121 ژاپنی‌ها است که بعدها با نام فورد فستیوا نیز در آمریکا به فروش رسید. مدل‌های به اصطلاح کره‌ای پراید دوست‌داشتنی سابق و شاید منفور امروز که اوایل دهه‌  70 شمسی وارد ایران شد از موتور مزدا استفاده می‌کرد. با اینکه هنوز هم خیلی‌ها به دلایل مختلفی چون کیفیت بهتر، سیستم تعلیق مناسب، ایمنی بیشتر و اصالت، پیکان را نسبت به پراید برتر می‌دانند، اما جای هیچ تردیدی وجود ندارد که پراید توانست خیلی زود به پرتیراژترین خودروهای ایران تبدیل شود و فروش بسیار خوبی را تجربه کند. فروشی که همچنان ادامه دارد و حتی با وجود قیمت 46 میلیون تومانی در بازار آزاد، این خودروی ناایمن، همچنان فروش بالایی دارد.

میزان استقبال از پراید به حدی رسید که سایپا تلاش کرد تیپ‌های مختلفی از این خودرو را با شماره مدل‌های مختلف روانه‌ بازار کند ولی به اعتقاد خریداران از سال 1387 یا با ارفاق از سال 1389 به بعد رفته رفته کیفیت این خودرو کاهش پیدا کرد.

بی‌تردید موضوع بازار نسبتا انحصاری خودرو در کشور ما و وضعیت اقتصادی قشر عظیم مردم که توان خریدشان در حد پیکان و پراید بود باعث شد تا این دو خودرو به پرفروش‌ترین مدل‌های تاریخ ایران تبدیل شوند. این استقبال به حدی بوده است که فروش و تولید پراید صفر همچنان ادامه دارد و از طرف دیگر شاهد تردد پیکان در خیابان‌ها هستیم.

علاوه بر این هزینه‌های کم تعمیر و نگه‌داری، فراوانی قطعات، تعمیرپذیری آسان و امکان درآمدزایی از دو خودروی پیکان و پراید باعث شد تا به وفور این دو مدل را در خیابان‌ها و جاده‌های ایران ببینیم.

اما نکته هم اینجا است که هیچگاه پراید نتوانست به اندازه پیکان خاطره‌انگیز شود و حس نوستالژی را برای ما تداعی کند. اما حالا شرایط به گونه‌ای رقم خورده است که داشتن پیکان و پراید نیز برای خیلی‌ها دست نیافتنی شده است!