سیدحسین موسویان عضو اسبق تیم مذاکره کننده هسته ای و استاد دانشگاه پریسنتون آمریکا در مقاله ای برای مجله داشنمندان اتمی آمریکا نوشت:

تصور بانیان خروج ترامپ از برجام بر این بود که:

۱-با اعمال فشار حداکثری و به صفر رساندن روابط بانکی ومالی و صادرات نفت ایران،اقتصاد ایران از هم خواهد پاشید،

۲- شورش های مردمی سراسر ایران را فراخواهد گرفت،

۳-ایران قدرت و نفوذ منطقه ای خود را ازدست خواهد داد؛

۴- درنتیجه حاکمیت فعلی ایران فورخواهد پاشید و یا حداقل ایران از موضع ضعف به پای میز مذاکره خواهد آمد.

من از اولین روزهای ریاست جمهوری ترامپ، مکرر تاکید کردم که این یک آرزوی تخیلی و توهمی بیش‌تر نیست و خروج ترامپ از برجام عواقب ناگواری فراتر از روابط دوجانبه ایران و امریکا درسطح منطقه ای و جهانی خواهد داشت.

 دوسال ونیم از ریاست جمهوری ترامپ و سیاست اعمال تحریم‌های حداکثری گذشته، نه تنها اقتصاد ایران از هم نپاشیده و قدرت و نفوذ منطقه ای ایران کاهش نیافته، بلکه ایران پیشرفته ترین پهپاد  امریکا را برقرار آبهای خلیج فارس ساقط کرد و کشتی نفتکش انگلیس را توقیف کرد، پهپاد های حوثی ها لوله های نفت عربستان را مورد حمله قرار دادند، امارات تصمیم به عقب نشینی از یمن گرفت و سایر تحولاتی که نشان از بروز یک بحران بزرگ منطقه ای و جهانی است که با خروج ترامپ از برجام کلید خورده است.

تا این مرحله نه تنها ترامپ به خواسته های خود نرسیده  بلکه روند به ضرر صلح و امنیت جهانی به پیش می‌رود. با این وجود معتقدم که میتوان مسیر را تغییر داد به شرطی که ترامپ قدمهای ذیل را بردارد تا ورق به نفع صلح و امنیت جهانی برگردد:

۱- به دعوت دبیر کل سازمان ملل، جلسه وزرای خارجه  کشورهای ایران و گروه ۱+۵(چین، روسیه، امریکا، المان، انگلیس و فرانسه) با هدف دستیابی به توافقی جهت کاهش تشنجات فعلی و مهار روندی که میتواند به جنگ ختم شود، تشکیل شود. در این نشست تحریمهای غیر قانونی ترامپ موقتا برداشته شود تا زمینه یک مباحثه وگفتگوی سازنده بین ایران و آمریکا فراهم شود. حسن نیت های متقابل مثل تبادل زندانیان میتواند مسیر را تسهیل و تنش را کاهش دهد.

۲-همه قدرتهای جهانی منهای آمریکا معتقدند که برجام جامع‌ترین سند هسته ای جهانی است و باید احیاءِ شود. طبق گزارشهای رسمی و معتبر جهان، برجام در مورد اعتماد جهانی به عدم دستیابی ایران به بمب هسته ای ، کارآمد بود. ترامپ مکرر گفته که خواهان دستیابی به توافقی جهت اطمینان از عدم دستیابی ایران به بمب هسته ای است. برجام دربرگیرنده جامعترین و محکمترین مکانیزمهای بازرسی و شفافیت هسته ای جهانی در مورد عدم انحراف بسمت ساخت بمب هسته ای است.

لذا اگر آمریکا در مورد عدم اشاعه سلاح هسته ای جدی است باید با ایران و سایر قدرتهای منطقه ای و جهانی همکاری کند تا أصول برجام منطقه ای شده تا عدم وجود بمب هسته ای درایران و کل منطقه تضمین شود.  عاریسازی خاورمیانه از سلاحهای هسته ای تنها راه حل پایدار است که برجام  آن را پایه گذاری کرده است.

۳- درچهارچوب بند ۸ قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل،و به منظور مهار تنش‌های موجود در خلیج فارس، تامین امنیت انرژی و ممانعت از بروز حوادث اتفاقی زمینه ساز تقابلات نظامی، تشکیل  “گروه تماس ۱۳” شامل ۸ کشور حاشیه خلیج فارس و ۵ قدرت جهانی عضو دائم شورای امنیت ضروری است. امنیت در خلیج فارس نیازمند تعامل و همکاری قدرتهای منطقه و جهانی است که بدون گفتگو و همکاری مستقیم ۸ کشور حاشیه خلیج فارس بویژه ایران و عربستان ممکن نخواهد بود.