نصف جهان: پژوهشگر مخاطرات و بحران در مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي کشور مي گويد: طبق نتايج يکي از بررسي ها که در مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي صورت گرفت، مشخص شد از 31 استان کشور 18 استان در مناطق با خطر بالاي فرونشست قرار گرفته و در اين ميان استان اصفهان با دارا بودن 31 شهر واقع در پهنه با خطر بالاي فرونشست، از لحاظ سکونتگاه هاي شهري در معرض خطر، در رديف اول قرار دارد.

مجتبي بصيري در خصوص ارقام مختلفي که براي مقدار فرونشست زمين در اصفهان ذکر شده توضيح مي دهد که در بخش هايي از مناطق شمال و شمال شرق شهر اصفهان فرونشست زمين بيشتر بوده با اين وجود مقدار آن کمتر از 20 سانتيمتر در سال است.

اين پژوهشگر تأکيد مي کند که همين مقدار فرونشست زمين به راحتي مي تواند تأثير مخربي بر روي زيرساخت هاي مختلف شهري بگذارد. همچنان که امروزه شاهد ترک هايي در برخي ساختمان هاي مسکوني اين مناطق هستيم و به ويژه اينکه اثرات مخرب آن در محدوده ورزشگاه نقش جهان و فرودگاه بين المللي شهيد بهشتي اصفهان نيز ديده شده است.

وي ادامه مي دهد: طبق آخرين برآوردهاي انجام شده هر يک از دشت هاي استان همچون برخوار، دامنه، سگزي، مهيار و... اعداد متفاوتي از فرونشست را نشان مي دهند. در اين ميان «دشت مهيار» واقع در حدود 30 کيلومتري جنوب اصفهان شرايط ويژه اي دارد. در اين دشت علاوه بر زمين هاي کشاورزي و مناطق مسکوني منطقه مهيار، زيرساخت هاي مهمي نظير راه آهن اصفهان- شيراز، جاده اصفهان- شيراز و خط انتقال برق 230 کيلو ولت موسوم به خط چهلستون- مهيار واقع شده است.

به گفته بصيري، مقدار فرونشست زمين در دشت مهيار بسيار بيشتر از مقادير مربوط به شهر اصفهان بوده و در برخي گزارش ها به حدود 40 سانتيمتر در سال اشاره شده است. بازديدهاي ميداني نيز همين موضوع را تأييد مي کند، زيرا بر اثر فرونشست زمين در اين دشت شکاف هاي زيادي ايجاد شده به طوري که شکاف ها هم در خود دشت و هم در مرز بين کوه و دشت ديده مي شود.

اين پژوهشگر مي گويد: متأسفانه امروزه در دشت مهيار شاهد کلکسيوني از مخاطرات ناشي از فرونشست زمين هستيم. شکاف­ هاي ناشي از فرونشست زمين به پاي دکل هاي برق و نزديکي راه آهن رسيده و در نقاط مختلفي از جاده اصفهان- شهرضا نيز دست اندازهايي در جاده ديده مي شود که مرتبط با گسترش فرونشست در اين منطقه است. در کنار اين اثرات بايد به اين نکته نيز اشاره کرد که برداشت بي رويه آب ­هاي زيرزميني در نهايت موجب مرگ آبخوان و نابودي کشاورزي شده و اثرات اجتماعي و مهاجرت ­هاي اجباري مردم را به دنبال خواهد داشت.

اين پژوهشگر بحران و مخاطرات مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي کشور با اشاره به ايجاد شکاف هاي ناشي از فرونشست زمين، مي گويد: اگر اين شکاف ها به زير جاده گسترش يابد در لحظه عبور خودروها مي تواند منجر به فرو ريزش ناگهاني بخش ­هايي از زمين شده و حوادث ناگواري ايجاد کند.

وي راه آهن اصفهان-شيراز را ديگر زيرساخت واقع در دشت مهيار عنوان مي کند و مي گويد: متاسفانه شکاف هاي ناشي از فرونشست زمين بسيار نزديک به راه آهن است و در صورت توسعه اين شکاف ها به زير ريل، ممکن است در اثر ارتعاشات ناشي از حرکت قطار، فروريزش ناگهاني رخ داده و با خروج قطار از ريل فاجعه اي بزرگ ايجاد گردد.

بصيري به خطوط انتقال برق در دشت مهيار اشاره و اظهار مي کند: متاسفانه شکاف هاي فرونشست زمين به پاي دکل هاي برق خط 230 کيلو ولت چهلستون- مهيار رسيده است.

وي اشاره مي کند که قبلاً در منطقه اشتهارد شاهد بوديم که شکاف هاي فرونشست زمين منجر به خالي شدن پي يک تير برق بتني 20 کيلو ولت و در نهايت سقوط آن و قطع برق بخش هايي از منطقه گرديد. چنانچه همين اتفاق براي يکي از دکل هاي برق خط 230 کيلو ولت مهيار رخ دهد ابعاد حادثه بسيار بزرگتر خواهد بود چراکه از يک طرف جبران خسارت خود اين دکل ها قابل مقايسه با تيرهاي برق نيست و از سوي ديگر طبق صحبت با کارشناسان برق منطقه ­اي در صورتي که يکي از اين دکل ها از مدار خارج شود منجر به قطع برق مناطق وسيعي از کشور خواهد شد. در چنين شرايطي قطع برق مناطق شهري، بيمارستان ها، مراکز صنعتي و کارخانجات، خسارات ثانويه ايجاد خواهد کرد.

وي ابراز اميدواري مي کند که مسئولان شرکت برق منطقه ­اي اصفهان و راه آهن استان هاي فارس و اصفهان نيز بيش از پيش به اهميت اين موضوع توجه کرده و قبل از وقوع هر گونه اتفاق ناگوار و شايد جبران ناپذير، در اين خصوص تصميمات جدي اتخاذ کنند.