روز گذشته یک برنامه زنده تلویزیونی پرده از وجود سم «افلاتوکسین» در شیرهای پاستوریزه برداشت که این موجی از نگرانی در بین خانواده ها ایجاد کرده است، البته این ادعا موجب اعتراضات فعالان صنایع لبنی و همچنین مراجع بهداشتی کشور شده است.

بحث آلودگی مواد غذایی از جمله صنایع لبنی در کشور موضوع جدیدی نیست و در سال‌های اخیر مسائلی مانند وارد کردن وایتکس در شیر یا استفاده از روغن پالم در محصولات لبنی جنجال‌های رسانه ای بسیاری ایجاد کرد. اگرچه برخی از آنها بعدا تایید و برخی دیگر تکذیب شد، اما روز گذشته بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران، در برنامه «سلام صبح بخیر» که از شبکه ۳ سیما پخش شد، ادعا کرد شیرهای پاستوریزه ایی که از سوپرمارکت‌ها تهیه می‌شود مقدار زیادی آلودگی به سم افلاتوکسین دارند که منجر به سرطان کبد می‌شود و به پژوهش تعدادی از اساتید دانشگاه اشاره کرد و گفت: طبق آمارها ۳۳ درصد نمونه‌های شیر پاستوریزه آلوده به این سم بودند. شیرهای پاستوریزه آزمایش شده در تبریز ۶۲ درصد، ساری ۶۰، مشهد ۵ درصد، شیراز ۱۷ درصد و اردبیل ۳۳ درصد به سم افلاتوکسین آلوده هستند.

دبیر انجمن صنایع لبنی استان اصفهان در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص صحبت های این کارشناس صدا و سیما، معتقد است: جای این صحبت ها در تلویزیون نیست، بلکه این اعلام نظرها باید بعد از انجام آزمایش و تحقیقات از سوی سازمان ملی استاندارد، معاونت غذا و دارو و ... مطرح شود.

هومان امیری تاکید کرد: صحبت های یک کارشناس در صدا و سیما و تایید مجری جوان آن برنامه و تاکید بر اینکه مردم شیر خریداری نکنند، موجب ضرر میلیاردی به سرمایه های کارخانجات صنایع لبنی کشور می شود.

وی با بیان مثالی، گفت: به طور قطع بیماری وبا در کشور و دنیا وجود دارد، اما اگر چند نمونه پیدا شد که نمی توان به بقیه جمعیت هم تعمیم دهیم.

وی با بیان اینکه در وجود سم افلاتوکسین در برخی مواد غذایی شکی نیست، توضیح داد: افلاتوکسین یک نوع قارچ و کپک در نون های خشک شده کپک زده و یا خوراک آلوده دام و ... است.

افلاتوکسیون در فرایند پاستوریزه شیر از بین نمی رود

مدیر عامل اتحادیه صنایع لبنی پاستوریزه اصفهان با بیان اینکه در فرایند پاستوریزه شدن شیر تمام بیماری های شناخته شده بین انسان و دام به غیر از افلاتوکسین از بین می رود، اظهار کرد: اگر در کارخانجات شیر موردی از سم افلاتوکسین پیدا شود مرجع بررسی آن معاونت غذا و دارو و استاندارد است که در آزمایشگاه های مجهز در اصفهان، شیراز و تهران این نمونه گیری انجام می شود و در صورت مثبت بودن با آن برخورد می شود.

امیری تصریح کرد: سم افلاتوکسین در فرایند پاستوریزه و استرلیزه از بین نمی رود.

وی با بیان اینکه تنها وجود سم افلاتوکسین را در تمام دنیا تایید می کنم، گفت: این تایید به معنای وجود سم افلاتوکسین در شیر نیست، اما اگر احساس می شود چنین سمی وجود دارد اداره استاندارد و معاونت غذا و دارو باید تایید کنند نه یک کارشناس در صدا و سیما.

وی گفت: کارشناسان استاندارد و غذا و دارو به صورت دوره ای با مراجعه به کارخانجات صنایع لبنی آزمایشات مختلفی از جمله افلاتوکسین را انجام می دهند و حتی تشخیص وجود سم افلاتوکسین با خود کارخانجات هم نیست.

مدیر عامل اتحادیه صنایع لبنی پاستوریزه اصفهان با بیان اینکه آزمایشات مربوطه به صورت دوره ای توسط اداره استاندارد، بهداشت و سازمان غذا و دارو انجام می شود، تصریح کرد: تا این لحظه موردی از وجود سم افلاتوکسین در ۲۵ کارخانه صنایع لبنی اصفهان گزارش نشده و هیچ کارخانه ای به این دلیل تعطیل نشده است.

موردی در افلاتوکسین در کارخانجات شیر پاستوریزه اصفهان نداشتیم

اما مدیر کل استاندارد استان اصفهان در خصوص وجود سمافلاتوکسین در شیر و دیگر صنایع لبنی که روز گذشته اعلام شد به ایسنا، گفت: یکی از آزمون های انجام شده اداره کل استاندارد از واحدهای تولیدی صنایع لبنی پاستوریزه سم افلاتوکسین است که در صورت وجود این سم نسبت به توقف خط تولید و جمع آوری آن اقدام می کنیم.

غلامحسین شفیعی با بیان اینکه در نمونه گیری افلاتوکسین همان روز جواب آزمایش مشخص می شود، افزود: در صورت وجود این سم با واحد تولیدی مربوطه برخورد می کنیم، با این وجود تا امروز با هیچ نمونه جواب مثبت سم افلاتوکسین در صنایع لبنی و پاستوریزه اصفهان مواجه نبوده ایم.

وی با اشاره به اینکه اداره استاندارد هر چند ماه یکبار به صورت دوره ای و سرزده نمونه برداری های مربوط به مواد غذایی به خصوص سم افلاتوکسین را انجام می دهد، تصریح کرد: در صورت وجود مشکل براساس نتیجه آزمون با آن واحد تولیدی برخورد می کنیم، اما تا امروز در اصفهان با مورد افلاتوکسین برخورد نکرده ایم.

مدیر کل استاندارد استان اصفهان با بیان اینکه وجود افلاتوکسین در شیر و مواد لبنی به غذایی که دام مصرف می کند برمی گردد، تاکید کرد: با توجه به صحبت های این کارشناس در برنامه زنده تلویزیونی در نظر داریم سریعا از تمام واحدهای تولیدی شیر پاستوریزه به صورت سرزده نمونه برداری های مربوط به افلاتوکسین انجام دهیم که بعد از آزمایشات، جواب نهایی آن را اعلام خواهیم کرد.

وی تاکید کرد: در آخرین نمونه برداری های مربوط به سم افلاتوکسین از ۳۵ واحد تولیدی شیر و صنایع لبنی اصفهان، این واحدها هیچ مشکلی نداشتند.

مدیر کل استاندارد استان اصفهان با بیان اینکه افلاتوکسین به معنای کپک است، افزود: نمونه گیری سم افلاتوکسین در بسیاری از مواد غذایی از جمله حبوبات، مواد غذایی، خشکبار، پسته مغز بادام و ... انجام می شود و یک محصول مواد غذایی می تواند باکیفیت باشد، اما اگر بد نگهداری شود در آن سم افلاتوکسین ایجاد می شود.

وی در خصوص سلامت خوراک دام، اظهار کرد: با ادغام چند محصول، خوراک دام تولید می شود که تعدادی از این مواد مشمول استاندارد اجباری است، همچنین پیش از ورود به دامداری ها آزمون های لازم بر خوراک دام انجام می شود و بعد تحویل دامداری ها می شود.

شفیعی تاکید کرد: اداره استاندارد آزمایشات لازم را بر روی خوراک دام انجام می دهد که در صورت وجود کپک در نمونه، از توزیع و مصرف آن جلوگیری می شود.

وی تصریح کرد: اداره استاندارد تا این لحظه در نمونه برداری های خود از کارخانجات شیر پاستوریزه اصفهان به موردی از سم افلاتوکسین برنخورده است.

روز گذشته سخنگوی سازمان غذا و دارو در واکنش به ادعایی مبنی بر وجود سم افلاتوکسین در عمده‌ مواد لبنی در کشور به ایسنا گفته بود که در سال‌های اخیر میزان افلاتوکسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشکبار روند کاهشی داشته است، متاسفانه این شیوه ورود موضوع درست نیست و ظاهراً هم این رفتار نادرست باب شده است.

به گفته دکتر کیانوش جهانپور، موضوع افلاتوکسین در مواد غذایی موضوعی جهانی است. حداقل چهار دهه نقل محافل علمی و فنی است و بررسی روند آن در ایران نشان می‌دهد در همه سال‌های اخیر میزان افلاتوکسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشکبار روند کاهشی داشته است. متاسفانه هر از گاهی افرادی بدون اشاره به مقدمه و موخره، مطالبی را مطرح می‌کنند که نه تنها کمکی به ارتقای سلامت و سواد سلامت جامعه نمی‌کند بلکه به تشویش اذهان هم می‌انجامد.