نصف جهان: اين روزها مدام از ارزهاي ديجيتالي  (بيت کوين) صحبت مي‌شود. توليد ارزهاي مجازي در کشور کسب و کاري است که يکي دو سالي هست در شهرهاي مختلف رونق پيدا کرده است. سودآوري عجيب بيت‌کوين با استفاده از برق ارزان و بعضاً رايگان موجب شده تا حتي برخي از توليدکنندگان نيز کارشان را تعطيل کرده و به‌سراغ استخراج بيت‌کوين بروند. اما با وجود شهرت بالاي بيت کوين، هنوز هم عده زيادي از افراد دقيقاً نمي دانند منظور از ارز ديجيتال چيست و اين ارزها دقيقاً چه کاربردي در دنياي امروز دارند. در همين راستا گفتگويي انجام داديم با محمد علي اکبري، سخنگوي شرکت توزيع برق اصفهان تا از زبان اين مقام رسمي حوزه برق اصفهان، با بيت کوين و تبعات استفاده از آن بيشتر آشنا شويم.

در ابتدا بد نيست کمي درباره ماهيت ارز ديجيتالي توضيح دهيد؟

ارز ديجيتال يا رمز ارز شکل خاصي از پول ديجيتال است که بر پايه علم رمزنگاري ايجاد شده است. بيت‌کوين يکي از مهمترين ارزهاي مجازي در سطح دنياست که در ايران نيز طرفداران زيادي دارد. بيت‌کوين يک شبکه غيرمتمرکز است و نهاد يا مسئول خاصي وجود ندارد که تراکنش‌ها را تاييد کند يا ناظر شبکه باشد و اين نقش حفظ امنيت و پايدار نگه داشتن شبکه بيت‌کوين نياز به دستگاه هاي کامپيوتري به ‌نام ماينر و صرف زمان و برق بسيار زيادي دارد. بيت‌کوين در حقيقت يک کد يا رمز کامپيوتري است که با محاسبات سنگين و زمان بر رياضي به دست مي آيد.

دليل محبوبيت ارزهاي ديجيتال در ايران چيست؟

در ايران به دليل قيمت پايين برق، هزينه استخراج بيت‌کوين کمتر از برخي کشورهاي دنياست. به همين خاطر در مدتي محدود مزارع استخراج بيت‌کوين زيادي با برق کشاورزي، برق صنعتي و... راه‌اندازي شده است. خوراک اصلي دستگاه‌هاي ماينر، برق است. دستگاه‌هاي ماينينگ بيت‌کوين انواع مختلفي دارند و مصرف برق آنها متفاوت است.

مصرف برق کل شبکه بيت کوين در حال حاضر چقدر است؟

مصرف دستگاه ماينر تقريبا معادل 30 خانواده است؛ 30 خانه اي که در ماه برق مصرف مي کنند. البته اين عدد متوسط و ميانگين است و بستگي به دستگاه و استفاده از زماني که از دستگاه استفاده مي شود دارد؛ اينکه ماينر برق کمتري يا بيشتري را مصرف کند. اما به طور ميانگين يک دستگاه ماينر30 برابر برق مصرفي يک خانه برق مصرف مي کند. و اين نشان مي دهد اين دستگاه ها دستگاه هاي پر مصرفي هستند و اگر جلوي موارد غير قانوني استفاده از آنها گرفته نشود مي تواند براي شبکه برق کشور آسيب زا باشد.

چطور مي تواند آسيب زا باشد؟

دستگاه هاي استخراج ارز ديجيتال به دليل مصرف برق فراوان نقش موثري در افزايش پيک بار در ماه هاي گرم سال داشته و اين موضوع غالباً موجب تشديد خاموشي هاي ناشي از کمبود نيرو در مناطق صنعتي مي شود.

هزينه توليد بيت‌کوين در ايران چقدر است؟

کنار سودآوري اين طرح نبايد از هزينه هاي بسيار زيادي که توليد هر واحد بيت‌کوين در کشور دارد غافل شد چراکه براي ايجاد واحدهاي ارز مجازي بيت‌کوين، برق زيادي مصرف مي‌شود که موجب افزايش بي‌سابقه مصرف برق در کشور و وارد آمدن فشارهاي سنگين به شبکه هاي برق شده است. متاسفانه با گرم شدن هوا و افزايش مصرف برق در سراسر کشور ميزان مصرف تعدادي از استان هاي کشور از جمله استان اصفهان از حد مجاز مصرف عبور کرده است. در طول چند روز گذشته شرکت توزيع برق استان اصفهان شاهد رکورد مصرف بالاتر از 1800 مگاوات بود که در طول دوران گذشته و حتي گرم ترين روزهاي تابستان سال هاي قبل هم بي سابقه بوده است. بخشي از اين افزايش مصرف برق ناشي از استفاده هاي مجاز براي توليد پول هاي مجازي يا همان رمز ارزها است.

راه اندازي يا گرفتن مجوز ارز ديجيتال دولتي  به چه صورت است؟

مرجع صدور مجوز، سازمان صنعت معدن تجارت است. اما شرط بر اين است که از تجهيزات غير قاچاق که از مبادي رسمي وارد کشور شده استفاده کنند. يعني کسي نمي تواند براي 10 دستگاه ماينر قاچاق خود مجوز صنعتي بگيرد؛ چنين چيزي امکانش نيست و  يکي از مواردي که بسيار با آن برخورد مي شود بحث کالاي قاچاق است. اگر چه توليدکنندگان رمز ارز مي توانند با دريافت مجوز و درخواست انشعاب با تعرفه قانوني منطبق با نوع مصرف از حمايت قانون برخوردار باشند اما اين افراد به دليل کسب سود بالاتر، از انشعابات ديگري که داراي تعرفه هاي صنعتي، کشاورزي و خانگي هستند به صورت مخفيانه استفاده مي کنند.

آيا ارزهاي ديجيتال به دور زدن تحريم ها کمکي مي کنند؟

اگرچه مصرف بالاى انرژى در توليد رمز ارزها يک امتياز منفى است اما بايد به جنبه هاى مثبت آن از جمله ارز آورى بالا نيز توجه کرد چرا که رمز ارزها مي تواند کمک خرجي براي اقتصاد کل کشور باشد در حال حاضر ايران با اتفاقات اخير پولي و بانکي و با افت ارزش پول ملي و با توجه به تحريم هاى موجود بايد از اين ظرفيت به عنوان راهکار دور زدن تحريم ها استفاده کند.

چه تعداد دستگاه ماينر استخراج بيت کوين در استان شناسايي و کشف شده است؟

از ابتداي ارديبهشت ماه سال جاري 2603 دستگاه استخراج ارز ديجيتال بيت کوين در 25 مرحله از شهرستانهاي نجف آباد، مبارکه، گلپايگان، فلاورجان، شهرضا، لنجان و شهرستان هاي ديگر کشف شده است. همچنين در هفته گذشته نيز انشعاب برق 45 مشترک داراي ماينر قطع و 1103 دستگاه استخراج ارز ديجيتال در شهرستانهاي ديگر استان کشف شد.

ارزش ريالي تجهيزات جمع آوري شده تاکنون چقدر است؟

 ارزش تقريبي دستگاه هاي جمع آوري شده بالغ بر 10 ميليارد تومان مي باشد و در خواست ما از مردم بزرگوار استان اين است که به منظور جلوگيري از خسارات مالي به هيچ وجه از برق شبکه سراسري براي توليد رمز ارز استفاده نکنند. همچنين در صورت ادامه مصرف در هر ساعت از شبانه روز منتظر ورود نيروي انتظامي و جمع آوري و ضبط ماينر هاي خود باشند.

چه مجازاتي براي استخراج کنندگان غيرقانوني بيت کوين مشخص شده است؟

 استفاده از انشعاب برق بدون مجوز قانوني براي استخراج ارز ديجيتال از مصاديق تغيير کاربري محسوب شده و در صورت شناسايي، انشعاب برق آن محل قطع و دستگاه و تجهيزات مورد استفاده توسط نيروي انتظامي ضبط مي شود. مراجعه به محل هاي مورد نظر با حضور نمايندگاني از شرکت توزيع برق اصفهان، دادستاني و نيروي انتظامي انجام مي گيرد و دستگاه هاي جمع آوري شده تحت عنوان کالاي قاچاق به مراکز انتظامي انتقال داده مي شود.

آيا مواردي بوده که مالک از نصب ماينر در محل هايي که اجاره داده است بي اطلاع باشد؟

بله، ما از اين مورد ها چه تجاري و چه خانگي بسيار داشتيم که از نا آگاهي مالک سوء استفاده شده و تحت عنوان کاهنده انرژي برق، دستگاه ماينر نصب کردند. هشدار مي دهيم به هيچ عنوان مردم اجازه نصب تجهيزات برقي توسط غير و آشنا در داخل مجموعه خودشان را تحت هر عنواني مثل کاهنده و کنترل کننده ندهند. همچنين ميزان مصرف کيلو وات خودشان را با هر دوره مصرف چک کنند و اگر نسبت به دوره هاي قبل افزايش مصرف به چشم خورد حتماً پيگيري کنند. ما تابستان سال گذشته از اين موارد بسيار داشتيم.

خانه هاي اجاره اي تکليف شان چه مي شود؟

موقع تحويل بايد تسويه حساب مکتوب بگيرند که کنتور چک شود چون بسياري از کساني که بيت کوين استخراج مي کنند، کنتور را دستکاري مي کنند. اين در حالي است که مسئوليت قانوني و جرايم آن کلاً  به عهده مالک آن محل خواهد بود.

سرنوشت نهايي ارز ديجيتال را چگونه ارزيابي مي کنيد؟

ارزهاي ديجيتالي به شدت در حال گسترش هستند. حدود 10 سال از ظهور آنها در دنيا مي گذرد و در اين مدت کوتاه به اندازه کافي جنجال و خبر آفريده اند. در سال 2018، ارزهاي ديجيتالي وضعيت چندان مطلوبي را پشت سر نگذاشتند و عليرغم پيش بيني ها، ارزش شان به
اندازه اي تغيير نکرد که پيش بيني مي شد. اما در سال 2019، همه چيز با تغييرات مثبتي رو به رو شد. تغييراتي که تمام ذي نفعان در بازار ارزهاي ديجيتال را به آينده درخشان آنها اميدوار کرده است. واقعيت اين است که ساز و کار و بستري که ارزهاي ديجيتال در آن فعاليت مي کنند از ظرفيت بسيار زيادي براي رشد و فعاليت در صنايع و عرصه هاي مختلف برخوردار است.