نصف جهان: توليد محصولات کشاورزي در اصفهان با استفاده از پساب رهاسازي شده براي تالاب گاوخوني در حالي نگراني زيادي براي شهروندان ايجاد کرده که مرکز بهداشت استان  و آب منطقه اي اين موضوع را تکذيب مي‌کنند.

در حالي که اين پساب قابل استفاده براي گياهان مثمر نيست اما يک شاهد عيني ساکن شرق اصفهان که نخواست نامش فاش شود به  «مهر» گفت که با وجود نبود آب، برخي کشاورزان امسال نيز در پايين دست سد تنظيمي رودشتين گندم و جو کاشته‌اند و اراضي مجاور رودخانه تا چشم کار مي‌کند سرسبز است، برخي کشاورزان چاه آب داشتند و در برخي مناطق مانند فساران و تيميارت فاضلاب را مستقيم برداشت مي‌کنند.

وي افزود: اگر چه اعلام مي‌شود که اين افراد از پساب داخل رودخانه برداشت نمي‌کنند اما ديده شده برخي براي آبياري شب‌ها از پساب رودخانه برداشت کرده‌اند.

پس از انتشار آخرين کليپ از جريان پساب کف آلود در رودخانه زاينده رود در محدوده اشکاوند (شرق اصفهان) در روز چهارشنبه 15 ارديبهشت ماه که در آن فردي گفته بود اين پساب براي آبياري سبزي و صيفي در اين منطقه استفاده مي‌شود، دبير اجرايي نظام صنفي کشاورزان اصفهان با انتشار ويدئويي به اين موضوع واکنش نشان داد و اعلام کرد که اين پساب مربوط به تصفيه خانه جنوب شهر اصفهان بوده و بيش از سه دهه است که پساب تصفيه شده وارد رودخانه مي‌شود.

وي ادامه داد: رودخانه‌ها ظرفيتي دارند که به نسبت حجم آبي که در آنها جاري است مي‌توان حتي پساب خام هم وارد کنند ولي رودخانه زاينده رود هم اکنون خشک بوده و جريان پساب پيدا است ولي پساب موجود تصفيه شده و به سمت گاوخوني جاري است و بخشي از آن نيز در زمين نفوذ مي‌کند و به هيچ وجه برداشت مستقيم نمي‌شود.

دبير اجرايي نظام صنفي کشاورزان اصفهان خاطرنشان کرد: در کليپ گفته شده اين پساب براي سبزي و صيفي استفاده مي‌شود اما اينگونه نيست زيرا اگر جاي ديگري پساب مستقيم استفاده شده باشد ارتباطي به پسابي که در رودخانه جاري است، ندارد و افرادي که سبزي و صيفي استفاده مي‌کند مطمئن باشند که اين دروغ محض است چراکه اين اتفاق دستکم براي پسابي که در رودخانه جاري است، نمي‌افتد.

در همين ارتباط سيد مهدي ميرجهانيان، مدير بهداشت محيط مرکز بهداشت استان اصفهان نيز برداشت پساب از زاينده رود براي آبياري مزارع کشاورزي را کذب دانست و اظهار داشت: با توجه به وظايف ذاتي ارگان‌هاي مختلف در رابطه با هر نوع تهديد عليه بهداشت عمومي جامعه و محيط زيست، موضوع آبياري محصولات کشاورزي با پساب‌هاي فاضلاب يا در موارد معدودي فاضلاب‌هاي تصفيه نشده، متوليان ويژه دارد و برخي دستگاه‌ها از جمله سازمان محيط‌زيست و جهاد کشاورزي در اين موضوع جايگاه ويژه دارند و مرکز بهداشت استان ناظر ويژه است.

همچنين معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي استان اصفهان گفت: اين پساب طبق صحبت‌هايي که شده بود با انجام فيلتر اوليه پساب در مسير رودخانه جريان يافته تا به تغذيه منابع آب زير زميني کمک کند اما قرار نبوده که براي محصولات کشاورزي استفاده شود، از يک سو الگوي کشت و محصول غالب اين منطقه گندم و جو و گياهان چند ساله مانند يونجه بوده است و از سوي ديگر سازمان جهاد کشاورزي هرگز با کاشت سبزيجات و صيفي جات در اين منطقه موافق نبوده و نيست زيرا سلامت و امنيت غذايي جامعه مطرح است.

اصغر رستمي در عين حال تصريح کرد: پساب به عنوان يک منبع آب رو به افزايش اگر طبق برنامه‌ريزي‌هاي لازم و تصفيه‌هاي تکميلي، استانداردسازي شود به صورتي که بتوان در بخش کشاورزي استفاده کرد به نظر مي‌رسد که جهاد کشاورزي و کشاورزان منع و محدوديتي نداشته باشند اما اينکه بصورت پساب خام برداشت شود، بهداشت عمومي و امنيت غذايي جامعه را تهديد مي‌کند.

در همين ارتباط کمال حيدري معاون درمان دانشگاه علوم پزشکي اصفهان در مصاحبه‌اي اظهار داشت: اکنون جسته و گريخته مي‌شنويم يا مي‌بينيم که از پساب در مزارع استفاده مي‌شود زيرا کشاورزان از يک سو با کمبود آب روبه رو هستند و از سوي ديگر مي‌بينند کانال‌هاي انتقال پساب از کنار مزرعه‌هايشان مي‌گذرد و اجازه استفاده از آن را ندارند. در صورتي که اگر شرکت آب منطقه‌اي بتواند خروجي تصفيه‌خانه ها را به اندازه استاندارد برساند، نه کشاورز ضرر خواهد کرد و نه مردم.

وي با بيان اينکه مصرف سبزي و صيفي جات که با پساب فاضلاب آبياري مي‌شوند پيامدهاي بسيار بدي مانند بيماري‌هاي صعب العلاج به ويژه سرطان‌ها را به دنبال دارد افزود: بار ميکروبي پسابي که اکنون از تصفيه‌خانه‌هاي فاضلاب بيرون مي‌آيد صدر صد بالاتر از ميزان استاندارد است و با وجود اين کشاورزان آن را به صورت غيرقانوني و پنهاني استفاده مي‌کنند. نظارت‌هاي مداوم مسئولان استاني و جمع آوري موتورهاي پمپاژ پساب نيز تاکنون نتوانسته کشاورزان را از اين تخلف منصرف کند.

در همين حال سرپرست شرکت آب منطقه‌اي اصفهان در پي انتشار فيلم در فضاي مجازي مبني بر کشت صيفي جات با پساب، گفت: هيچ برداشت مستقيمي از تصفيه‌خانه جنوب اصفهان براي مصارف کشاورزي انجام نمي‌شود.

حسن ساساني در اين باره توضيح داد: پساب تصفيه‌خانه جنوب اصفهان پس از تصفيه توسط شرکت آب و فاضلاب در پايين دست بند آبشار و به قصد انتقال به تالاب گاوخوني به منظور تأمين نياز زيست محيطي آن و نه استفاده کشاورزي رهاسازي مي‌شود.

وي با بيان اينکه همواره با برداشت‌کنندگان مستقيم که غيرمجاز تلقي مي‌شوند، برخورد قانوني مي‌شود، افزود: صحت فيلم منتشر شده در فضاي مجازي تکذيب مي شود و هيچ برداشت مستقيمي از اين پساب براي مصارف کشاورزي انجام نمي‌شود.