نصف جهان: ۳۰ درصد از خلیج گرگان که بزرگترین خلیج دریای خزر است، خشک شده. خلیج گرگان زیستگاه گونه‌های آبزی زیادی است اما هر چه زمان بیشتری می‌گذرد، بیشتر در معرض خشک شدن قرار می‌گیرد. تا جایی که به گفته استاندار گلستان ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی این استان در معرض بیابانی شدن قرار دارد و این یعنی کانون ریزگرد شدن! چرا خلیج گرگان به این روز افتاد و در آینده چه خطراتی در پی دارد؟

اسماعیل کهرم، بوم‌شناس و فعال محیط زیست در این مورد می‌گوید: «خشک شدن خلیج گرگان در ادامه می‌تواند آثار زیان باری داشته باشد که از جمله آن می‌توان به ایجاد ریزگرد یا جابه‌جایی شهروندان این منطقه اشاره کرد.»

این فعال محیط زیست می‌گوید ادامه می‌دهد: «در طول تاریخ مهاجرت‌های بزرگ و دسته جمعی انسان‌ها به دنبال مسائل غذایی بوده است. استان گلستان و مازندران از دیرباز سبد تامین غذایی ایران بوده‌اند. الان هم سفره آب زیرزمنی آنها تهی شده است و زمانی که آب نباشد، یعنی غذا نیست. بنابراین در آینده می‌تواند موجب جابه جایی ساکنان این منطقه شود.»

از جمله آثار دیگر خشک شدن خلیج گرگان، ایجاد ریزگردهاست. مناطق بیابانی، خشک و نیمه خشک فاقدپوشش گیاهی کانون ریزگردها هستند و اگر خلیج گرگان خشک شود، احتمالا سرنوشتی مشابه خوزستان را داشته باشد.

خلیج گرگان وسعت ۴۰۰ کیلومترمربعی دارد که زمزمه خشک شدن آن چند سالی است شروع شده است.

کهرم می‌گوید: «دلایل مختلفی در خشک شدن خلیج گرگان موثر بوده، که بخشی از آن طبیعی و بخشی از آن مصنوعی است. کف دریای خزر هزاران یا میلیون‌ها چشمه است. این چشمه‌ها وقتی فعال باشند آب بالا می‌آید و برعکس.»

کهرم در ادامه می‌گوید: «در حال حاضر آب دریای خزر فروکش کرده و چشمه‌ها کمتر فعال هستند. در ادامه بخشی از خلیج گرگان هم خشک شده است. این بخش طبیعی ماجراست. اما رودخانه‌هایی که خلیج گرگان را آب می‌دهند در دست خودمان است. برخی با تغییر مسیر رودخانه مانع رسیدن آب به خلیج گرگان می‌شود. این تغییر مسیر هم تنها به هدف کشاورزی صورت می‌گیرد که منافع زمین‌داران تامین شود. این دست کارها موجب از بین رفتن رژیم طبیعی خلیج گرگان و خشک شدن آن شده است.»

آنطور که کهرم می‌گوید: «تغییر مسیر رودخانه از قدیم الایم صورت می‌گرفته اما قبلا با بیل بوده الا با ماشین سنگین این کار را انجام می‌دهند و خلیج گرگان را به مرگ نزدیک می‌کنند.»