نیروگاه اصفهان توانسته است با بهره برداری از طرح تصفیه فاضلاب، سالیانه ۵ میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی کند.

مصرف آب در صنایع یکی از بحث‌های داغ این روز‌های اصفهان است. وقتی از خشکی زاینده‌رود و خشکسالی سخن گفته می‌شود عده‌ای انگشت اتهام را به سمت صنایع اصفهان نشان می‌دهند و آن‌ها را دلیل کمبود آب می‌دانند.

صنایع، اما برای کاستن نیاز آبی خود از زاینده رود، استفاده از پساب تصفیه شده را در اولویت خود قرار داده اند.

زاینده‌رود از سال ۷۹ رو به خشکی رفته است و سیزدهمین مصوبه شورای عالی آب صنایع را موظف کرده تا آب مصرفی‌شان را از پساب جایگزین کنند.

نیروگاه اصفهان به عنوان نخستین نیروگاه فلات مرکزی کشور با قدمت نیم قرن و تامین کننده دو سوم برق کلانشهر اصفهان یکی از نیروگاه‌های حیاتی و مهم بشمار می‌آید و جزو پیشتازان استفاده از پساب است.

*رفع محدودیت تولید برق با استفاده از پساب در نیروگاه اصفهان

سعید محسنی مدیر عامل شرکت تولید نیروی برق استان اصفهان گفت: یکی از گرفتاری‌های نیروگاه اصفهان محدودیت تولید برق به دلیل کمبود آب بود. از اواخر سال ۱۳۹۷ در نیروگاه اصفهان طرحی تعریف شد تا بتوان یک سوم آب مصرفی نیروگاه را از طریق تصفیه فاضلاب خام شهری تامین کرد.

او گفت: بر این مبنا تصفیه خانه‌ای با تکیه بر علم و دانش کارشناسان داخلی و با هزار میلیارد ریال احداث شد تا نیاز آبی نیروگاه را برطرف کند.

به گفته مدیر عامل شرکت تولید نیروی برق استان اصفهان این تصفیه خانه می‌تواند سالیانه حدود ۵ میلیون مترمکعب آب را در اختیار نیروگاه قرار دهد که این میزان آب معادل آب آشامیدنی مصرفی یک شهرک ۱۰۰ هزار نفری است.

محسنی معتقد است: تفاوت اصلی تصفیه خانه نیروگاه اصفهان با سایر تصفیه خانه‌ها این است که فاضلاب خام ورودی را به آب صنعتی تبدیل می‌کند آبی که کیفیت آن نزدیک به آب آشامیدنی است و در عین حال سامانه کنترل و حذف بو هم برای آن تعبیه شده است.

*گذر از کم آبی با استفاده از پساب در صنایع

پرنیان کارشناس فنی شرکت تولید نیروی برق اصفهان گفت: نیروگاه اصفهان با ظرفیت ۸۳۵ مگاوات یکی از قدیمی‌ترین نیروگاه‌های استان است که برج‌های آن به صورت تَر کار می‌کند و نیاز آبی ۵۳۰ لیتر بر ثانیه دارند.

او گفت: به دلیل خشکسالی‌هایی که اصفهان در سال‌های اخیر با آن مواجه بوده است، تامین آب برای نیروگاه اصفهان با موانعی همراه بود و نمی‌توانستیم حداکثر تولید را داشته باشیم؛ برای رفع مشکل چاه‌هایی را در زمین حفر کردیم تا آب مورد نیاز نیروگاه تامین شود، اما با شدت گرفتن خشکسالی مشکلات ما دو چندان شد.

به گفته کارشناس فنی شرکت تولید نیروی برق اصفهان پساب مناطق شهری و مسکونی اطراف نیروگاه جمع آوری و با خط لوله به تصفیه خانه نیروگاه منتقل می‌شود.

پرنیان گفت: نیروگاه اصفهان نخستین نیروگاه در کشور است که فاضلاب خام را دریافت و پس از تصفیه آن را برای خنک کردن توربین‌های نیروگاه استفاده می‌کند.

او می‌گوید: به صورت پیوسته ۱۵۰ لیتر بر ثانیه فاضلاب خام وارد تصفیه‌خانه نیروگاه اصفهان می‌شود که پس از ۲۰ مرحله به همین میزان آب صنعتی با کیفیت نزدیک به آب آشامیدنی به نیروگاه تحویل می‌شود.

کارشناس فنی شرکت تولید نیروی برق اصفهان می‌گوید: به واسطه ایجاد این تصفیه‌خانه از نیاز آبی نیروگاه به آب آشامیدنی و کشاورزی کاسته شده و توانسته ایم میزان برداشت از آب‌های سطحی را کمتر کنیم.

* تصفیه آب در نیروگاه اصفهان طی ۲۰ مرحله

نظری مدیر بهره برداری تصفیه خانه فاضلاب نیروگاه اصفهان در خصوص مراحل تصفیه فاضلاب به خبرنگار ما گفت: روند تصفیه فاضلاب در نیروگاه اصفهان به صورت تصفیه هوازی با لجن فعال است که به تصفیه بیولوژیکی مشهور است.

او گفت: در ابتدا پساب شهری به میزان ۱۵۰ لیتر بر ثانیه یا به عبارتی ۵۴۰ متر مکعب بر ساعت وارد تصفیه خانه نیروگاه و از طریق ایستگاه پمپاژ وارد قسمت آشغالگیر و دانه گیر می‌شود.

مدیر بهره برداری تصفیه خانه فاضلاب نیروگاه اصفهان می‌گوید: در ادامه، پساب وارد قسمت اصلی تصفیه بیولوژیکی و با راکتور‌های csbr با عملیات هوادهی کلیه ترکیبات عالی موجود در آب و باکتری‌ها از آب حذف می‌شود.

به گفته نظری پس از تصفیه مقدماتی پساب وارد مرحله تصفیه تکمیلی می‌شود، چون در نهایت این آب باید به استاندارد آب آشامیدنی برسد. در قسمت تصفیه تکمیلی با عملیات کلرزنی تصفیه شیمیایی و ازن زنی و پس از گذشتن از فیلتر‌های شنی آب وارد نیروگاه می‌شود.

*اما و اگر‌های کارشناسان در خصوص استفاده از پساب در صنایع

با وجود اینکه بازچرخانی پساب در صنایع به منظور کاهش نیاز آن‌ها به منابع آبی طرحی مصوب و مورد تاکید بسیاری از مسئولان است، اما کارشناسان زیست محیطی به این طرح نظر چندان مثبتی ندارند.

یکی از این افراد رضا اسلامی مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی استان است که می‌گوید: فرض کنید ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب برای آشامیدن استفاده می‌کنیم؛ از این ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب، ۲۰۰ میلیون مترمکعب پساب می‌شود، یعنی ۶۰ تا ۷۰ درصد آب به شبکه برمی‌گردد. حالا این پساب را صنعت می‌خرد؛ پس این پساب جذب محیط نمی‌شود؛ یعنی آنچه حق خودِ زمین است، دوباره به زمین برنمی‌گردد.

او می‌گوید: از قدیم یکسری چاه‌های جذبی در همه خانه‌ها وجود داشت و با اینکه آب‌های زیرزمینی را آلوده می‌کرد، اما به‌نوعی حق آبه زمین داده می‌شد، آب در زمین نفوذ می‌کرد و در لایه‌ها تصفیه می‌شد. هزاران سال وضع چنین بود و اتفاقی هم نمی‌افتاد؛ اما حالا از پساب چیزی به طبیعت برنمی‌گردد؛ یا مصرف کشاورزی می‌شود یا به صنعت داده می‌شود.

مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی استان اصفهان معتقد است روی پساب سرمایه‌گذاری عجیبی شده است.

طبق مصوبات شورای عالی آب سالیانه باید ۲۰۰ میلیون مترمکعب از پساب شهر‌های استان اصفهان به صنایع برای بازچرخانی و قطع برداشت آن‌ها از منابع آبی اختصاص یابد البته مشروط بر اینکه صنایع، از این پساب برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای استفاده نکنند و فقط منابع مصرفی خود را با پساب جایگزین کنند.