دریا قدرتی پور: تاب هایی که تاب ماندن ندارند. کفپوش‌های تکه‌تکه شده و صدای جیغ لولاهایی که هر آن ممکن است توانشان را از دست بدهند، باز شوند و حادثه ای تلخ را رقم بزنند. اوضاع برخی از پارک‌های شهر به این شکل است؛ نگران کننده و ترسناک. فضاهای بازی که باعث شده هر بار شاهد اتفاق ناگواری برای کودکان باشیم.

بررسی ها نشان می دهد كه حدود 70 درصد وسايل بازی پاركی مي تواند مخاطرات و آسيب هايی را برای كودكان به همراه داشته باشد. عدم مراقبت و نگهداری تجهيزات پاركی باعث می شود كه مخاطرات ناشي از حركت، دويدن و راه رفتن بر روي كفپوش های نصب شده در محوطه هاي بازي، وجود داشته باشد.

ضعف آگاهی و تخصیص ندادن بودجه کافی برای دستیابی به اهداف مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط‌ زیست پارک‌ها، وجود مراکز متعدد تصمیم‌گیری و فقدان هماهنگی در ساختار مدیریتی موجود، فقدان روشی کارآمد برای نظارت منطقی بر نحوه عملکرد پیمانکاران در پارک‌ها و مهمتر از همه نبود بازرسی‌ها و پایش‌های ادواری از وضعیت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست پارک‌ها، عمده‌ترین دلایل ضعف در مدیریت پارک‌های شهری است.

در کنار این موضوع استاندارد نبودن بسیاری از فضاهای بازی کودکان در کنار پولی شدن بسیاری از وسایل بازی در پارک‌هایی که کودکان از وسایل آن استفاده می‌کنند، گاهی باعث می شود آنها از تفریح در پارک‌ها نیز محروم شوند.

استانداردهایی که نیست

باید بپذیریم که بخشی از وسایل پارک‌ها استاندارد و بخشی استاندارد نیست. البته اگر بخواهیم به استانداردهای مشخص شده برسیم و اگر بخواهیم این وسایل را با آن سطح قیاس کنیم باید بخش اعظم این وسایل را جمع‌آوری کنیم؛ مسئله ای که امکانپذیر نیست.

این در حالی است که تا چند سال پیش تاب‌ها و سرسره‌ها تفریحاتی بودند که والدین با خیال راحت فرزندانشان را به بازی با آنها تشویق می‌کردند ولی این روزها واگذاری بسیاری از بازی‌ها به بخش خصوصی در پارک‌ها و محلات نشان می‌دهد پول درآوردن اهمیت بیشتری دارد و پارک‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

بی‌شک حادثه تلخ مرگ کودک ابهری یا فرو رفتن میله به دست کودکی در پارک بانوان زنجان و سقوط کودکی سه ساله در یکی از بوستان‌های تهران از سرسره بلند پارک و ضربه مغزی شدن او اتفاقاتی نیست که بتوان به راحتی از آنها گذشت. این حوادث تلخ حتی اگر در سال های پیش هم اتفاق افتاده باشد باز هم سایه ترس را بر ذهن خانواده ها انداخته است و فراموش شدنی نیست.

نگرانی های مادران از بازی کودکان

آناليزهای آماری نشان می دهد كه در 78 درصد موارد، مشكلات ايمنی، باعث نگرانی مادران از بازی كودكانشان در پارك ها می شود و در بيش از 89 درصد موارد ساختار فنی وسايل، پتانسيل بروز صدمه را به طور قابل ملاحظه ای  دارند. بی ترديد تمهيدات ايمنی، بهداشت و محيط زيست برای پارك ها از الزاماتی است كه باید برای شهرداری ها مهم باشد ولی ايمن سازي پارك ها ميسر نخواهد شد مگر با اجرای مديريت يكپارچه مدیریت شهری .

با توجه به اینکه سال‌هاست وسایل بازی بوستان‌های شهرهای مختلف به دلایلی از جمله کمبود بودجه یا سودجویی پیمانکاران تغییری نکرده است. زمین‌های بازی که روزگاری نو شده بودند و دیگر خبری از وسایل بازی آهنی در آنها نبود، حالا خود مانند همان وسایل آهنی خطرساز شده‌اند.

در حقیقت وجود فضاهای بی‌دفاع شهری، سلامت شهروندان به‌خصوص کودکان و نوجوانان را تهدید می‌کند. آگاه‌سازی شهروندان، استانداردسازی، ایمن‌سازی و نظارت مستمر می‌تواند از حوادث شهری که با تراکم جمعیت و بافت‌های متراکم روبه‌رو است، بکاهد تا دیگر شاهد بروز حوادث ناگوار برای شهروندان به‌ویژه گروه‌های خاص و آسیب‌پذیر نباشیم.

به گفته اصغر رحمتی، کارشناس شهری، پارک محل بازی، تفریح، ورزش و عبور همه اقشار جامعه، کودک و بزرگسال است و شهروندان در صورت دیدن زائده‌های اضافی و لبه‌های تیز و برنده، نداشتن میز و نیمکت‌ها و محل‌هایی برای نشستن در فواصل و در اندازه‌های مناسب و استاندارد باید این موارد را به شهرداری متذکر شوند.

وی ادامه می دهد: نبود نور کافی در تمامی مسیرها و تجهیزات پارک، وجود سیم برق و یا لامپی بدون کنترل‌های ایمنی در آب‌نماها، وجود موانع حرکتی در مسیر راه‌ها و ورودی‌ها، وجود چاه و یا حفره، وجود پله‌های زیاد، کاشت گیاهان آلرژی‌زا و... به عنوان نادیده گرفتن حقوق شهروندی به شمار می رود و موضوعی است که شاید بسیاری از شهروندان از آن اطلاع نداشته باشند.