سرپرست هیئت بررسی شهرستان پاسارگاد از شناسایی معادن سنگ‌های مجموعه تاریخی و آثار نویافته جدیدی از دوره هخامشی در دشت پاسارگاد و نواحی همجوار آن خبر داد.

به گزارش تسنیم، فرهاد زارعی کردشولی اظهار داشت: از این آثار می توان به دو معدن سنگ های آهکی تراورتن سفید در کوه الماس بُری تنب کرم و معادن سنگ های ماسه سنگی موسوم به ابوالوردی اشاره کرد.

به گفته این باستان شناس، اگرچه معدن الماس بُری در گذشته توسط باستان شناسانی که در حوزه پاسارگاد و تخت جمشید کار کرده بودند، شناسایی شده بود ولی از نحوه و چگونگی برداشت این سنگ ها گزارشی منتشر نشد.

وی با اشاره به وسعت بیش از 6 کیلومتر مربع معدن الماس بُری گفت: این معدن مهمترین و بزرگ ترین معدن هخامنشی مربوط به پاسارگاد است که از بیش از 40 قسمت آن سنگ برداشت شده است.

زارعی کردشولی درباره سیستم برداشت سنگ از معادن گفت: پس از انتخاب محل بُرش و بر اساس ابعاد بلوک مورد نیاز، حجاران اقدام به جداسازی بلوک‌ها با انواع تیشه و قلم می‌کردند (فاصله هر بلوک بریده شده با بدنه اصلی کوه بین 50 الی80 سانتیمتر و به اندازه عرض شانه حجاران بود). وی افزود: در مرحله بعد بلوک‌ها که به صورت قلم ستون‌های نیمه تراش و مکعبی شکل به وزن بین 2 تا 50 تن بودند را از صخره‌ها جدا کرده و در دره‌های ریگزار مانند معدن به دامنه کوه منتقل می‌کردند.

این باستان شناس در ادامه گفت: در مرحله بعدی بلوک ها را سوار بر ارابه‌های بزرگ کرده و به وسیله چهارپایانی مانند گاو پس از گذر از تنگه‌های بلاغی و سعادتشهر، به پاسارگاد انتقال داده و کار می‌گذاشتند سپس بلوک‌ها یا قلمه ستون‌ها را به وسیله انواع تیشه‌ها (از زبره تراش تا بسیار ظریف) صاف و در پایان به وسیله لیف درخت خرما یا پوست کوسه صیقلی می‌کردند.

زارعی کردشولی در ادامه به معدن ابوالوردی اشاره کرد و افزود: این معدن به تازگی شناسایی شده و از سنگ‌های استخراج شده آن، در پر کردن فضای داخلی دیواره صفه تل تخت و زیر سازی کاخ‌ها و آبنماهای باغ شاهی استفاده کردند.

وی از دیگر سنگ‌های مورد استفاده دربناهای مجموعه پاسارگاد، به سنگ سیاه اشاره کرد و اظهار داشت: گروه بررسی امیدوار است در حوزه فرهنگی همین شهرستان، معدن آن را شناسایی کند.

وی عنوان کرد: رگه‌هایی از سنگ‌های سیاه، در بخش جنوب شرقی شهرستان(منطقه دهستان سرپنیران)شناسایی شده که از نظر نوع و جنس سنگ با سنگ سیاه مجموعه قرابت نزدیکی دارد.

سرپرست هیئت بررسی شهرستان پاسارگاد بابیان اینکه کشاورزی یکی از زیرساخت های حکومت دوره هخامنشی را تشکیل می‌داد، گفت: هخامنشیان اقدام به ساخت کانال، جوی و سدهایی در دشت پاسارگاد و نواحی همجوار آن کرده و کشت و زراعت و باغداری می‌کردند.

وی با بیان اینکه، این کانال‌ها که در ادبیات باستان شناسی و محاوره به نام دختر بُر یا راه شاهی معروف هستند، گفت: این کانال‌ها کاملاً منحصر به فرد بوده و هخامنشیان با استفاده از دانش بالایی که در زمینه مدیریت آب و کنده کاری در صخره‌ها داشتند، چنین آثار بی بدیلی را خلق می‌کردند.

به گفته این باستان شناس، بعد از افول هخامنشیان و از دست رفتن کارایی انتقال آب این کانال ها، از بخش‌هایی از آن به عنوان ایل راه عشایری ایلات فارس استفاده می‌شد.

سرپرست هیئت برنامه بررسی و شناسایی باستان شناختی شهرستان پاسارگاد از دیگر آثار دوره ساسانی به کارگاه های تولید مواد غذایی(شیره انگور) و کارگاه های ذوب فلز اشاره کرد و گفت: بیش از 50 محوطه استقراری از این نوع محوطه های صنعتی شناسایی شده است.

زارعی کردشولی با بیان اینکه از دوره اسلامی نیز آثار بی بدیلی در دشت های شهرستان و نواحی همجوار آن شناسایی شد، افزود: بیشتر آثار اسلامی شناسایی شده، مربوط به اوایل اسلام بود.

وی به شناسایی آثاری از قرون میانه اسلامی و خصوصاً در زمان اتابکان فارس اشاره کرد و گفت: در این بررسی تعداد قابل توجهی از محوطه های استقراری شناسایی شد که بر اساس مدارک مهم باستان شناسی مربوط به قرون ششم تا هشتم هجری هستند.

این باستان شناس اضافه کرد: از قرون متأخر اسلامی (از قرون نهم هجری تا 14 هجری)آثاری نظیر بقاع متبرکه و قبرستان‌های با سنگ قبرهای نفیس (دوره صفوی)، تعدادی پایه پل بر روی پلوار(حداقل چهار پل)، سه آسیاب و همچنین کاروانسرا شناسایی شد.