دریا قدرتی پور: کیسه های پلاستیکی همه جا هست؛ چه در فروشگاه های تره بار یا سوپرمارکت یا نانوایی. پلاستیک ها همراه همیشگی ما هستند. چه در مهمانی باشیم یا سفر یا گردش. بی توجهی به استفاده بیش از حد از پلاستیک ها باعث شده که ما جزو 10 کشور پر مصرف در زمینه ظروف یکبار مصرف و جزو پنج كشور اول جهان در زمينه سرانه مصرف پلاستيك باشیم.

آمارها حکایت از این موضوع دارند که هم‌اکنون سالانه 10 میلیون تن پلاستیک در صنایع بسته‌بندی ایران مصرف می‌شود.

بر اساس نظر کارشناسان و صاحبنظران، استفاده زیاد از ظروف پلاستیکی و گرایش مردم به مصرف این ظروف به دلیل سبک، ارزان و یک بارمصرف بودن آنهاست.

با وجود اینکه در سال های اخیر به واسطه وضعیت نامناسب محیط زیست در زمینه استفاده از کیسه های پارچه ای و حصیری اطلاع رسانی و تبلیغ زیادی شده است اما باز هم عددهای مربوط به استفاده از پلاستیک بسیار بزرگ است و اگرچه آمار دقیقی از میزان پلاستیک‌هایی که راهی زباله می‌شوند یا سر از طبیعت در می‌آورند، نیست اما مشاهدات عینی و میدانی و آمارهایی که از سازمان‌های مختلف منتشر می‌شود، نشان می‌دهد ایرانی‌ها طی هر روز، پلاستیک زیادی مصرف می‌کنند.

مریم سیف الهی، فعال محیط زیست از جمله کسانی است که آمارهای ناراحت کننده ای در این زمینه می دهد و می گوید: بر اساس بررسی های انجام شده به طور متوسط روزی سه کیسه پلاستیکی در خانواده های ایرانی مصرف می شود.

این  در حالی است که کیسه های پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف حدود 400 یا 500 سال در طبیعت باقی می مانند و تجزیه نمی شوند. این تنها ضرر این کیسه های پلاستیکی نیست و  رها کردن کیسه های پلاستیکی در زمین های کشاورزی نیز باعث می شود که زمین های کشاورزی دچار آسیب شوند و به منابع غذایی ما آسیب جدی وارد شود.

با اینکه سال هاست فعالان محیط زیست در صدد هستند که وزارت نفت، مواد نفتی را برای تولید کیسه های پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف در اختیار پتروشیمی قرار ندهد و برای ظروف گیاهی سرمایه گذاری کند اما این اتفاق نیفتاده است و مسئولان سازمان های متولی توجهی به این مسئله ندارند؛ این در حالی است که از سال 2012 تولید کیسه های پلاستیکی در اروپا ممنوع شده است.

برخلاف اروپا در ایران حجم عظیم استفاده از کیسه های پلاستیکی موجب شده که تقریباً تمام زندگی ایرانی ها مملو از پلاستیک شود تا جایی که به گفته مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست، روزانه حدود 500 تن کیسه پلاستیکی در ایران استفاده می‌شود.

حسن پسندیده همچنین به آمارهای غیررسمی هم استناد کرده و میزان تولید کیسه‌های پلاستیکی در کشور را بیش از 177 هزار تن در سال تخمین زده است.

این آمارها در پایتخت نیز ارقام عجیبی را نشان می دهد به شکلی که طبق یک کار پژوهشی در میدان‌های میوه و تره‌بار پایتخت روزانه حدود 21 تن و سالیانه حدود هفت هزار و 500 تن کیسه پلاستیک مصرف و فقط 4 درصد آن فشرده سازی و دفن و مابقی در محیط رها می شود.

گرچه برای کاهش مصرف پلاستیک که به عنوان یکی از مخرب ترین مواد برای محیط زیست شمرده می شود هر کسی باید از خودش شروع کند و هر شهروند در کشور خودش را مسئول بداند اما نمی توان از نقش مهم مسئولان هم در رابطه با کاهش مصرف پلاستیک در کشور چشم پوشید.

طبق گفته های مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست در حال حاضر آیین نامه کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی تدوین شده و در این آیین نامه بر جایگزینی کیسه‌های پلاستیکی مخرب محیط ‌زیست با کیسه‌های تخریب‌پذیر و سازگار با محیط ‌زیست و ممنوعیت و محدودیت تولید، توزیع و مصرف کیسه‌های با ضخامت کمتر از 25 میکرون در بازه زمانی برنامه پنج ساله تأکید شده است. در این بین شاید برخی تصور کنند که این جایگزینی هزینه بر خواهد بود و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و تورم موجود و همچنین مشکلات دیگر نتوان به اجرای درست این آیین نامه امیدوار بود اما وقتی به این نتیجه برسیم و یادآوری شود که مصرف پلاستیک علاوه بر به خطر انداختن سلامت انسان ها، سالانه هزاران جانور آبزی و پرنده را نیز به کام نابودی می کشاند دیگر هزینه این جایگزینی نه تنها به چشم نخواهد آمد بلکه نوعی سرمایه گذاری برای حفظ محیط زیست، نجات سیاره زمین و پایان آلودگی پلاستیکی خواهد بود.