لادن ایرانمنش: اسمش را دیگر نمی شود زیرمیزی گذاشت؛ مقادیری که اگر تا چندی پیش پنهانی بین بیمار و پزشک معالج رد و بدل می شد اما حالا بسیار شفاف بیان می شود و همراهان بیمار هم به واسطه بحرانی که در آن گیر کرده اند حاضرند این مبلغ را بپردازند. موضوعی که نه حالا بلکه در گذشته هم یکی از چالش های اصلی نظام سلامت بوده و گویا قرار نیست برچیده شود.

شاید اگر بخواهی سوگندنامه پزشکان را مرور کنی بیشتر از سه دقیقه طول نکشد، سوگندنامه ای که پزشکان را از بسیاری از موارد از جمله این عمل منع کرده است و آنها قسم می خورند که همه هم و غمشان نجات جان انسان ها باشد اما خیلی وقت است که جان بیماران در گروی تعرفه های اضافه بر سازمان و رقم های گاه میلیاردی است که رد و بدل می شود.

پزشکان حالا رک و پوست کنده نرخ ها را تعیین می کنند و گویا این مسئله جزئی از روندی است که باید طی شود. بیمارها هم مانند قدیم‌ هول نمی‌شوند، جا نمی‌خورند و دست و پایشان را گم نمی‌كنند. حالا این موارد را بگذارید کنار آمار میلیاردی تخلفات زیرمیزی که ممکن است شیرازه یک خانواده بخاطر آن از هم بپاشد و یا خانواده ای را زیر خط فقر ببرد.

جالب اینکه یکی از خطوط قرمز وزارت بهداشت، بحث زیرمیزی است، اما بیشترین شکایات مربوط به حوزه سلامت نیز بخاطر همین موضوع است و به تازگی شاهد زیرمیزی‌های کلان و طلب سکه، دلار و حتی ارز دیجیتال از بیماران هستیم.

سلیمان حیدری، رئیس مرکز نظارت و اعتبار بخشی امور درمان وزارت بهداشت در خصوص علت دریافت زیرمیزی می گوید: از آنجایی که تعرفه‌های بعضی خدمات پزشکی پایین است یا مطابق با میزان تورم در طی سال‌های گذشته به روز نشده، متأسفانه برخی پزشکان دستمزد اضافه دریافت می‌کنند که این کار تخلف است. این کار اکثراً در مطب‌ها و بعضاً هم ممکن است در مراکز درمانی انجام شود که به عنوان زیرمیزی شناخته می‌شود. از طرفی برای اینکه اخذ این مبالغ قابل پیگیری نباشد، به روش‌های متفاوتی اخذ می‌گردد. موارد کمی به صورت نقدی یا از طریق کارتخوان دریافت می‌شود و عمدتاً بیمار مجبور می‌شود این مبالغ را به حساب کسی غیر از پزشک اعم از منشی، خواهر، برادر ویا افراد دیگری واریز کند.

حیدری تأکید کرده که همه بیماران و همراهان آنها در صورت مواجهه با چنین تخلفاتی می‌توانند با سامانه 190 تماس گرفته و طرح موضوع و شکایت کنند تا احیاناً اگر پولی خارج از تعرفه و به صورت غیرقانونی اخذ شده باشد، حتماً به بیمار برگردانده می‌شود.

محمدعلی محسنی بندپی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز با اشاره به اینکه معضل زیرمیزی دلایل زیادی دارد گفته: اولین دلیل این پدیده انحصار در حوزه پزشکی است که مثل اقتصاد تک‌محصولی عمل کرده است. دیگر اینکه خیلی از پزشکان اصلاً در رشته پزشکی کار نمی‌کنند! و خیلی‌ها از کشور خارج می‌شوند! ما همچنین توزیع مناسبی از پزشکان در کشور نداریم. علاوه بر همه اینها تعرفه‌گذاری درست و واقعی هم در خدمات پزشکی نشده است.

به واسطه همین مشکلات وزارت بهداشت بر آن شد که با بازبینی در قوانین رشد صعودی این پدیده را کاهش دهد و به این منظور علاوه بر برگرداندن مبلغ اصلی به بیمار، فرد خاطی 10 برابر میزان آن جریمه ‌شود و اگر مجدداً این تخلف از سوی پزشک تکرار شد، 50 برابر جریمه ‌شود و اگر باز هم این تخلف تکرار شود، از داشتن مطب ابتدا به صورت موقت و حتی به صورت دائم، محروم شود. در عین حال اگر این تخلفات در یک مرکز درمانی انجام شود، مسئولان مرکز به ویژه مسئول فنی پاسخگوی این موضوع است و تذکر داده می‌شود. همچنین اگر این تخلفات در مراکز درمانی هم تکرار شود، درجه اعتباربخشی‌شان کاهش داده می‌شود.

حالا باید دید با وجود این بازنگری ها آیا باز هم شاهد رشد صعودی این پدیده هستیم یا این قوانین می تواند نقش بازدارندگی خود را بهتر از این ایفا کند و یا باید پای تعرفه گذاری دقیق تری پیش بیاید تا پزشکان نیز ترغیب به گرفتن زیرمیزی نشوند. با توجه به اینکه گفته می شود از خیل عظیم جمعیت پزشکان تنها 10 تا 15 درصد پزشكان متخلف هستند اما همین تعداد اندک نیز می توانند عملکرد درست نظام سلامت را زیر سئوال ببرند.