خورشید کیایی: گران شدن دلار برای ما مردم عادی یعنی کابوس. ترجمانی از تکرار قیمت هایی که باز هم قرار است رکورد بزند و معیشت مردم را زیر سئوال ببرد.

چندی پیش شوک یک باره در بازار دلار باعث شد که بسیاری از فروشندگان و تولیدکنندگان به دلیل نوسان ارزی حاضر به فروش محصولات خود نباشند؛ حتی این موضوع به خره فروشی ها و فروشگاه های اینترنتی هم سرایت کرد و فروشندگان دلیل این موضوع را ابهام در آینده و تغییرات قیمت‌ها عنوان کردند. موضوعی که چندی پیش عکس العمل معاون وزارت صمت را نیز در پی داشت.

شاه‌میرزایی تأکید کرد که عدم تحویل کالای فروخته شده توسط فروشگاه های اینترنتی به بهانه گران شدن ارز تخلف بزرگی است و کمیته نظارت بر کسب و کارهای مجازی برخورد می کند.

این درحالی است که موضوع گرانی دلار تنها به فروشگاه های اینترنتی ختم نمی شود بلکه در حال حاضر این موضوع به بازار کالاهای اساسی و مصرفی هم رسیده است؛ خیلی ها نگرانند که با نوسانات پیش آمده باید منتظر گرانی های بیشتر هم باشند چرا که تجربه سال‌های قبل نشان می‌دهد کوچک‌ترین جهش در نرخ دلار مستقیماً در بازار کالاهای اساسی تخلیه می‌شود. به‌ویژه آنکه از اردیبهشت امسال دولت به بهانه اصلاح یارانه‌های ارز 4200 تومانی این کالاها را حذف کرد و به یکباره صعود قیمت ها در بازار مشاهده شد. حالا فرقی نمی کند در بازار پوشاک باشی یا گوشت و مرغ و تخم مرغ، آنچه در این میدان یکه تازی می کند قیمت دلار است که برای عده ای یعنی استرس بیشتر و عدم امنیت روحی و روانی. اینکه فردا قرار است نان را با چه قیمتی بخریم یا قرار است تخم مرغ از دانه‌ای 3 هزار تومان هم گران‌تر شود؟ علاوه بر امنیت روحی و روانی، امنیت غذایی بسیاری از افراد را به خطر می‌اندازد. مسئله‌ای که مسئولان ظاهراً اصلاً به آن توجه ندارند.

جالب اینکه صاحبان کسب و کارهای مختلف هم از این بازار آشفته و بی نظارت استفاده می کنند. شاهد این مدعا هم قیمت هایی است که توجیهش گرانی دلار است و چه بخواهی پرتقال شمال را بخری و چه انار ساوه و یا موز هند را باز قیمت ها با برچسب دلار سنجیده می شود و امنیت غذایی مردم را به خطر می اندازد.

تا جایی که به گفته کارشناسان حوزه سلامت، گرانی دلار، اکنون باعث افزایش سوءتغذیه در طی سال‌های اخیر در کشور شده و به عنوان یک معضل شناخته می شود؛ با توجه به اینکه این گرانی ها گاهی چنان به قشر ضعیف جامعه فشار وارد می کند که برخی خانواده ها تنها می توانند در حد یک وعده غذایی کامل مصرف کنند.

این در حالی است که برای عده ای هم این بازی سکه و دلار بازی برد بردی است که باعث می شود به ثروتشان بیش از پیش اضافه شود.

حالا در چند ماه مانده به سال نو نگرانی ها بیشتر هم شده است؛ چرا که چشم انداز روشنی از اقتصاد و دستمزدهایی که قرار است پیش بینی شود وجود ندارد و خیلی ها منتظر تورم و گرانی های بیشتر هم هستند.

با توجه به اینکه طبق گزارش مرکز آمار، تورم نقطه به نقطه مهر 1401 که 48/6 درصد ثبت شد. این بدان معناست که خانوار ایرانی در مهر سال جاری حدود 1/5 برابر بیشتر از مهر سال 1400 برای تهیه کالاهای اساسی هزینه کرده‌اند. در این بین تورم کالاهای خوراکی بیش از 70 درصد به ثبت رسید.

وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان، درباره تأثیر افزایش نرخ ارز بر قیمت کالاهای اساسی می گوید: اقتصاد ایران در حوزه کالاهای سرمایه‌ای و مصرفی واردات‌محور است. از همین رو افزایش قیمت دلار بر تمام کالاها اثر مستقیم می‌گذارد. او نوسان و روند افزایشی قیمت دلار را چالش این روزهای اقتصاد ایران می داند؛ بی‌ثباتی و نوسانات قیمت دلار که بر مصرف‌کننده و تولیدکننده اثر می‌گذارد و این نااطمینانی بر سرمایه‌گذاری و تولید در اقتصاد ایران ضربه می‌زند.

این اقتصاددان همچنین با اشاره به تأثیر افزایش نرخ ارز بر بازار دارایی‌ها می گوید: اولین تأثیر افزایش قیمت دلار بر بازار دارایی‌هاست؛ پس از آن این افزایش قیمت به بازار کالا و خدمات یعنی سفره زندگی مردم سرایت می‌کند و آثار نهایی آن نیز افزایش تورم است.

حالا بی‌تدبیری دولت در مسائل اقتصادی حداقل‌های بسیاری از خانواده‌ها را هم از آنها گرفته است. حداقل‌هایی مثل نان و تخم‌مرغ، نان و پنیر و...؛ اینها وقتی از زبان مردم شنیده می‌شود ظاهراً سیاه نمایی است اما واقعیتی است که این روزها برای مردمی که هر روز با این قیمت‌ها سر و کار دارند و هر روز سبد خریدشان خالی‌تر و سفره‌هایشان کوچک‌تر می‌شود، افزایش قیمت دلار یعنی گرانی و افسار گسیختگی تورم و کابوس نداری و اجاره بها و تاب نیاوردن از فقری که هر روز آنها را در سیاهچاله خود می کشاند.