خورشید کیایی: بیمارستان های ایران خودشان هم از بیماری فرسودگی رنج می برند و تنها تیماری که برای آنها وجود دارد جایگزینی است. در حال حاضر 907 بیمارستان در کشور وجود دارد که از این تعداد 570 بیمارستان دولتی است و مابقی خصوصی شمرده می شوند اما آمار مشخصی در رابطه با اینکه چه تعداد از این بیمارستان های دولتی و خصوصی فرسوده است از زبان هیچ مسئولی شنیده نشده است؛ هر آنچه هست آمار درصدهایی است که می گوید 80 درصد بیمارستان ها در پایتخت و 70 درصد بیمارستان ها در شهرهای دیگر کشور فرسوده است.

نتایج همچنین نشان می دهد که بیش از 90 درصد بیمارستان های فرسوده امکان مقاوم سازی نداشته و به عبارتی مقاوم سازی آنها توجیه پذیر نیست و بنابراین باید جایگزین شوند به این خاطر که قابل تعطیل کردن نیستند.

مرداد ماه امسال بود که معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از برنامه هایی گفت که برای بهینه سازی و استانداردسازی بیمارستان ها پیش بینی شده است.

سعید کریمی با اشاره به اینکه بیمارستان های فرسوده قابل تعطیل کردن نیستند از تجهیز این بیمارستان ها گفت.

او با بیان اینکه در یکسال گذشته 79 مرکز بیمارستانی که عمدتاً در مناطق محروم کشور قرار داشتند، تجهیز شده اند و 10 هزار و 800 تخت به مجموع تخت های بیمارستانی کشور افزوده شده است گفت که این امر موجب ارتقای سرانه تخت بیمارستانی در کشور شد.

اصطلاح تخت‌های فرسوده به مجموعه امکانات درمانی گفته می‌شود که برای هر بیمار درنظر گرفته می‌شود. در این تعریف، تخت‌های نامناسب و غیراستاندارد تنها بخشی از این مجموعه به شمار می‌روند. حالا براساس اعلام متخصصان بیمارستانی و درمانی، هر بیمارستان دولتی سهمی از این تخت‌های فرسوده دارد. تعویض هر یک از این تخت‌ها، بدون تجهیزات جانبی مبلغی بین 7 تا 20 میلیون تومان هزینه در بر دارد.

هر‌چند که وزارت بهداشت اعلام کرده 46 هزار تخت بیمارستانی در دست ساخت دارد که باید اعتبارات آنها نیز تأمین شود اما این تمام آن چیزی نیست که مجموعه‌های درمانی برای کاهش فرسودگی‌ها نیاز دارند، چرا‌که سایر تجهیزات و حتی بنای بخش زیادی از بیمارستان‌ها هم طی سال‌ها دچار فرسودگی شده‌اند.

به گفته مدیرکل منابع فیزیکی وزارت بهداشت باتوجه به اینکه سیاست نهضت بیمارستان‌سازی در کشور از سال‌های گذشته و به‌ویژه در 15 سال اخیر با ساخت بیش از 40 هزار تخت بیمارستانی که بعضی از این بیمارستان‌ها جایگزین بیمارستان‌های فرسوده قبلی بوده‌اند، آغاز شده؛ درصد فرسودگی ترمیم یافته در حوزه بیمارستانی به حدود 40 درصد رسیده است. با وجود این، وزارت بهداشت برنامه جایگزین کردن 50 هزار تخت فرسوده فعلی را در یک برنامه میان مدت در دستور کار قرار داده است که این برنامه بیش از 150هزار میلیارد تومان برای دولت هزینه دارد که باید توسط سازمان برنامه و بودجه و همچنین مجلس شورای اسلامی مورد حمایت جدی قرار گیرد.

امیر ساکی از کلمه «جایگزینی»؛ استفاده کرده است، که یکی از برنامه های جامع وزارت بهداشت برای بهبود ایمنی در بیمارستان‌ها به شمار می رود.

وی درباره برنامه وزارت بهداشت برای بهبود وضعیت ایمنی در بیمارستان‌ها و مقاوم‌سازی آنها در برابر سیل، زلزله، آتش سوزی و حوادث دیگر معتقد است: برنامه جامع برای بهبود وضعیت ایمنی بیمارستان‌ها با توجه به میزان فرسودگی بیمارستانی در کشور، جایگزینی است؛ چرا که مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها به دلایلی چون هزینه‌های بالای مقاوم‌سازی نسبت به جایگزینی، عدم برخورداری ساختار معماری بیمارستان‌های قدیمی از مدل‌های استاندارد و غیره مقرون به صرفه نیست، در عین حال مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها در حین فعالیت بیمارستان و ارائه خدمت به بیمار عملاً مقدور نیست و از طرفی امکان تعطیل کردن بیمارستان هم وجود ندارد.

بر این اساس جایگزینی گزینه مناسب برای تأمین ایمنی بیمارستانی در کشور است که برای تحقق این برنامه، باید اعتبارات عمرانی حوزه سلامت حداقل سه برابر حالت فعلی شود و همچنین حداکثر استفاده از حضور خیرین و بخش خصوصی در تأمین زیرساخت‌های حوزه سلامت انجام شود که نیازمند توجه ویژه شهرداری‌ها و مسئولین استان‌ها و شهرستان‌ها برای اتمام پروژه‌هاست.

اما اگر تنها روی استاندارد نبودن تخت بیمارستانی تمرکز کنیم، باید توجه داشت که برخی از آنها عمر بالایی دارند و به ‌دلیل مدرن‌نبودن، می‌توانند در حوادث جان بیماران را به خطر بیندازند.

در این رابطه مدیرکل منابع فیزیکی وزارت بهداشت درباره وضعیت ایمنی بیمارستان‌های جدید ساخت و امکان تخلیه فوری پرسنل و بیماران در بیمارستان‌ها در صورت بروز حوادث غیرمترقبه نیز گفته: در بیمارستان‌های جدید با توجه به ضوابط جدید آتش‌نشانی، فضایی به نام فضای ایمن در طبقات بیمارستان‌ها تعبیه می‌شود تا در زمان بروز حادثه بیمارستان و پرسنل در آن مکان به طور موقت مستقر شوند. در ساختمان‌های قدیمی امکان ایجاد فضا به دلایلی از جمله ساختار قدیمی و غیر استاندارد اماکن، وجود ندارد.

سیاست وزارت بهداشت از گذشته تاکنون این بوده که هر سال با ایجاد تخت و بیمارستان‌های جدید، ناوگان بهداشتی و درمانی کشور نوسازی و بهسازی ‌شود اما تا زمانی که مهمترین چالش این وزارتخانه مباحث مالی باشد نمی تواند در تیمار بیمارستان های فرسوده نقش مؤثری ایفا کند.