خورشید کیایی: صدور بخشنامه‌ای توسط وزارت میراث فرهنگی برای حذف وظایف مجریان خانه مسافر در چند روز مانده به نوروز حواشی های زیادی را به دنبال داشته است.

در این بخشنامه آمده: «در خصوص فرایند مربوط به صدور مجوزهای خانه مسافر و ضرورت حذف مجوز مجری و نظر به فراهم بودن زیرساخت الکترونیک لازم برای صدور و تمدید مجوز تأسیسات گردشگری از تاریخ ابلاغ این بخشنامه دستورالعمل ساماندهی و مدیریت خانه مسافر مورخ دی سال 98 ابطال می‌شود.»

بر اساس این بخشنامه مهمترین کار شرکت‌های مجری که همان تسهیل در صدور مجوز برای خانه‌های مسافر بود حذف شده است و شرکت‌ها دیگر کارایی لازم را نخواهند داشت. منتها برخی از مجریان این مراکز حذف صدور مجوز را به معنی حذف شرکت مجری می‌دانند.

پیش از این دولت مجوز خانه‌های مسافر را صادر می‌کرد اما کارهای مقدماتی آن از طریق شرکت‌های مجری در استان‌ها انجام می‌شد اما با این بخشنامه این ابهام ایجاد شد که این شرکت ها قرار است برای همیشه حذف شوند.

در این رابطه اما مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری در وزارت میراث فرهنگی این اطمینان را به این شرکت ها داده که قرار نیست این شرکت‌ها حذف شوند و در واقع در راستای تسهیل صدور مجوز کسب و کار، همه مجوزهای صادره از طریق دستگاه‌ها از جمله وزارت میراث فرهنگی از این به بعد از طریق درگاه ملی خدمات دولت انجام می‌شود.

به گفته یحیی نقی‌زاده محجوب در همین راستا تمام مجوزهایی که وزارت میراث فرهنگی صادر می‌کرد، از حالت دستی و سنتی خارج شده و به درگاه خدمات انتقال پیدا کرده است. بنابراین فرایند گرفتن مجوز پس از بارگذاری مدارک توسط متقاضیان انجام می‌شود.

وی با اشاره به نارضایتی مدیران شرکت‌های مجری گفته: شرکت‌های مجری پیش تر در راستای شناسایی خانه‌ها، ساماندهی تبلیغات و رزرو خانه‌ها ایجاد شده بود و بخشی از امور نظارت را بر عهده داشتند اکنون می‌توانند همین کار را در قالب بخشنامه دیگری با همکاری اداره‌های میراث فرهنگی در استان‌ها انجام دهند منتها از شرح وظایفشان، فرایند صدور مجوز توسط آنها حذف شده است.

به گفته کارشناسان وجود ۳۰۰ هزار خانه مسافر در سراسر کشور ظرفیت پنهان و چشمگیری است که می توان با ساماندهی درست آنها در زمینه شکوفایی صنعت گردشگری گام برداشت. تمامی کشورهای دنیا متناسب با شرایط خود و با بسترسازی مناسب با استفاده از فناوری، هزینه مبادله میان تأمین کنندگان و دریافت کنندگان خدمات اقامتی را کاهش داده اند و به رونق این صنعت پرداخته اند. استفاده از این ظرفیت مردمی در ایران اما همواره با چالش هایی روبه رو بوده که دلیل عمده آن می تواند تعارض به منافع ذینفعان و عدم دخالت مؤثر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باشد.

بازیگران اصلی در موضوع خانه مسافر، شامل مسافر، خانه مسافر و سایت های اجاره دهنده می شود. مهمترین فعالیت سایت های اجاره خانه مسافر، اجاره خانه مسافر و ثبت خانه های اجاره ای است.

فرشید کریمی، کارشناس ارشد گردشگری و هتلداری در این رابطه می گوید: حذف خانه های مسافر از بازار گردشگری کشور به نوعی نادیده‌گرفتن حقوق گردشگران متقاضی اقامت در چنین اماکنی به شمار می‌رود.

فرشید کریمی معتقد است: خانه‌‌های مسافر‌‌ پدیده‌ای نوظهور در صنعت گردشگری و خاص کشورمان ایران نیستند، بلکه از گذشته در سراسر جهان وجود داشته و با توسعه صنعت گردشگری نیز روز به روز بر تعداد آنها افزوده شده‌ است.

به گفته این کارشناس گردشگری، اگر بخواهیم نگاهی مثبت به فعالیت خانه‌های مسافر داشته باشیم، باید این موضوع را مد نظر قرار دهیم که صنعت گردشگری با وجود «گردشگر» معنا پیدا می‌کند و از این‌رو این حق طبیعی هر گردشگر است که میان انتخاب اقامت در یک هتل، یک خانه‌ استیجاری و یا هر یک از واحدهای اقامتی دیگر مختار باشد. علاوه بر این افزایش روزافزون تعداد خانه‌‌های‌مسافر نیز حاکی از وجود تقاضا در این عرصه است، چراکه عرضه‌ هر خدمتی در این صنعت از پی تقاضایی شکل گرفته و خواهد گرفت و از این‌رو فعالیت این اماکن نیز انکارناپذیر بوده و حذف آنها از بازار گردشگری کشور به نوعی نادیده‌گرفتن حقوق گردشگران متقاضی اقامت در چنین اماکنی به شمار می‌رود.

به اعتقاد کریمی در چنین شرایطی بهتر است واقعیت وجودی خانه‌های‌مسافر را پذیرفته و بدانیم که فعالیت این واحدها ضرورتی است که باید در راستای احترام به حقوق گردشگران متقاضی تداوم پیدا کند.