لادن ایرانمنش: افزایش نرخ سود بانکی، موضوعی است که هم مخالف داشت و هم موافق اما بالاخره با تصمیم بانک مرکزی نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی افزایش یافت.

گرچه افزایش نرخ سود بانکی چند روزی هست که وارد مرحله اجرا شده است اما هنوز هم کارشناسان در رابطه با اثرات این موضوع صحبت می کنند. اینکه چقدر این موضوع می تواند بر فضای اقتصاد کلان و سایر بازارها تأثیر داشته باشد و اینکه آیا باید نگران این موضوع بود یا خیر در سخنان موافقان و مخالفان به عینه روشن است.

احسان راکعی، پژوهشگر حوزه بانکی و یکی از کسانی است که جزو موافقان افزایش سود بانکی به شمار می رود. به اعتقاد این پژوهشگر، بانک مرکزی باید به وضعیت سیستم بانکی نیم نگاهی داشته باشد و این افزایش نرخ ها ممکن است در نهایت به خلق نقدینگی منجر شود با توجه به اینکه قریب به اتفاق بانک ها در کشور از کمبود نقدینگی رنج می برند.

محمد صفایی دلوئی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس از دیگر کسانی است که این وضعیت را مثبت خوانده و در صف موافقان این طرح قرار گرفته است. او معتقد است که افزایش نرخ سود بانکی سبب خواهد شد تا نقدینگی رها شده در جامعه به سمت بانک ها آید و مردم برای سپرده گذاری تشویق شوند. از طرف دیگر به اعتقاد او در کنار این راهکار باید برای تولید هم تمهیدی اندیشیده شود زیرا افزایش نرخ سود بانکی ممکن است برای این بخش مهم در کشور مشکلاتی به وجود آورد.

البته دلوئی موفقیت در این راه را مستلزم یک شرط می داند و معتقد است که بین افزایش نرخ سود بانکی و حمایت از تولید بدون در نظر گرفتن تمام جوانب آن در واقع پارادوکسی به وجود خواهد آمد که به ضرر تولید تمام می‌شود. اکنون بانک‌های خصوصی بیشتر از رقم مصوب سود پرداخت می‌کنند، به همین دلیل منابع مالی مردمی که توانایی پذیرش ریسک در بازار را ندارد بیشتر به این سمت می‌رود، این کار سبب خواهد شد توان بانک‌های دولتی برای حمایت از تولید کاهش پیدا کند.

آنطور که این کرسی نشین مجلس عنوان می کند اگر برای تولید چاره‌ای درست و اساسی اندیشیده نشود و حرکتی در پیش گرفته نشود در نتیجه آن تولید کشور رو به تحلیل می رود، زیرا این بخش است که به اشتغالزایی منجر می‌شود و کالای مورد نیاز مردم را تأمین می‌کند، دست سوداگران را از بازار کوتاه می کند و تورم را کنترل خواهد کرد.

افزایش معوقات بانکی

در کنار کسانی که به این موضوع نگاه مثبتی دارند برخی اما این تغییر را چندان خوشایند نمی بینند. علی دیلمی، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز، از جمله افرادی است که با افزایش نرخ سود بانکی مخالف است.

دیلمی با بیان اینکه پیش از هر تغییری باید بررسی شود که دریافت کنندگان تسهیلات بانکی در بخش تولید چند درصد نرخ بهره و اصل وام را در زمان مقرر بازگردانده اند، می گوید: بسیاری از کشاورزان هنوز موفق نشده اند اصل وام را تسویه کنند. در این راستا دولت ناچار شده تا هر سال با در نظر گرفتن تخفیف و بخشش جریمه دیرکردها، اصل پول را به سیستم بانکی بازگرداند.

او با مثال زدن برخی از کشورها در توجیه سخنانش می گوید: نرخ بهره در بعضی کشورها یک درصد و حتی کمتر از یک درصد بوده اما در کشور ما نظام بانکی به جای کاهش پلکانی سود به دنبال افزایش پلکانی نرخ بهره تسهیلات است.

این کارشناس حوزه کشاورزی یادآور می شود: از هنگامی که سود بانکی از 14 به 18درصد افزایش یافت به همان نسبت آمار معوقات بانکی نیز افزایش پیدا کرد و با توجه به اینکه بخش تولید با تجارت متفاوت است و تاجر می‌تواند سود 18 و 20درصدی داشته باشد اما کشاورز چنین سودی ندارد.

دیلمی پیش بینی می کند که با افزایش سود سپرده‌های بانکی تسهیلات گران‌تر شده و چالش بخش کشاورزی و معوقات بانکی بیشتر می‌شود، مسئله ای که به نظر این کارشناس به نفع تولید کننده نیست.