دریا قدرتی پور: ملخ های صحرایی در کمین نشسته اند و قرار است از نیمه اردیبهشت حمله کنند. این قصه هر ساله ملخ هاست که به استان های جنوبی حمله می کنند و قصه ماست که هر سال با آمدنشان غافلگیر می شویم.

امسال اما وضع فرق کرده و به گفته مدیرکل مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات هم اکنون پایش در استان های جنوبی بوشهر، فارس، خوزستان، جیرفت، خراسان جنوبی، ایلام و کهگیلویه و بویر احمد در حال انجام است و در صورت حمله احتمالی مبارزه صورت می گیرد.

سعید معین، این اطلاعات را بر اساس پیش بینی فائو به دست آورده است و بر همین اساس گفته: احتمال حمله ملخ صحرایی به استان های جنوبی از نیمه اردیبهشت وجود دارد.

آنطور که او بیان کرده، ملخ صحرایی در جنوب عربستان و یمن در فاز مهاجر قرار دارد و در سطح چند هکتار مبارزه در شرق آفریقا و شبه جزیره عربستان علیه ملخ صحرایی صورت گرفته اما هنوز تراکم بالا نیست.

گرچه در سال های قبل کشورمان با کمبود سم در مبارزه علیه ملخ صحرایی رو به رو می شد اما اکنون آنطور که مدیر کل مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات اشاره کرده امسال کمبودی در سم و سم پاش برای مبارزه علیه ملخ صحرایی نداریم.

بر حسب برآوردهایی که او کرده است، در صورت شرایط مساعد آب و هوایی، سطح مبارزه علیه ملخ صحرایی به 80 تا 100 هزارهکتار هم می رسد.

ملخ‌ها از كجا می آیند؟

درباره اینكه ملخ‌ها از كجا می‌آیند و به كشور ما می‌رسند یك نام بین همه صاحبنظران و مسئولان تكرار می‌شود. سعید معین از سازمان حفظ نباتات البته از شبه‌ جزیره عربستان و قطر و عمان نام می برد و مهدی ضرابی، استاد حشره‌شناسی دانشگاه نیز شمال آفریقا، مخصوصاً سودان را به این فهرست اضافه می‌كند. این نشان می‌دهد ملخ‌های مهاجم، خارجی‌اند و چون راهی طولانی را طی می‌كنند تا به ایران برسند. اینكه چرا ملخ‌ها از عربستان به سمت شرق متمایل می‌شوند و به ایران می‌آیند ولی گردش به چپ ندارند و به سمت اروپا و قاره‌های دیگر نمی‌روند قضیه مجهولی است كه ضرابی می‌گوید: این از عجایب خلقت است كه بشر با این همه پیشرفت علمی هنوز سر از كار ملخ‌ها درنمی‌آورد.

یکی از عجایب ملخ دریایی این است که هفت تا هشت سانتیمتر قد می کشند و با قدرت پروازی بی نظیرشان می توانند بدون وقفه هر روز 200 تا 250 کیلومتر پرواز کنند. برخی از کارشناسان می گویند اگر وضعیت آّب و هوایی مساعد باشد و با ملخ ها راه بیاید آنها حتی بیش از اینها می توانند پرواز کنند.

به گفته ضرابی، حشره شناس این آفت ها به شکل توده ای حرکت می کنند و هر چه را سرراهشان باشد می‌خورند، مثلاً از یك درخت نه فقط میوه و شاخ و برگ را كه حتی پوست را هم می خورند و دقیقاً به همین علت است كه ملخ دریایی را در دنیا آفت ملی و حتی آفت بین‌المللی می‌دانند.

فائو، سازمان خواربار و كشاورزی ملل متحد، حالا پیش بینی کرده که این آفت های همه چیز خوار در حال آمدن به سمت ایران هستند و ما کمتر از دو ماه وقت داریم که به سلاح مبارزه با این ملخ ها مجهز شویم.

تا سال گذشته که هجوم ملخ ها به ایران همواره دلهره ایجاد می کرد چالش تهیه سم برای مبارزه با این آفات هم چاشنی اش می شد و همواره بین مسئولان و كارشناسان در مورد استفاده از سم اختلاف نظر بود، مخصوصاً میان مسئولان وحشره‌شناس‌ها كه می‌گویند سمپاشی برای مقابله با یك آفت مساوی است با از بین رفتن صدها حشره‌ای كه برای طبیعت مفیدند.

حتی مهدی ضرابی، استاد حشره‌شناسی دانشگاه می‌گوید: روش‌های بیولوژیك مثل تغییر پوشش گیاهی مناطق و تغییر بافت خاك یا استفاده از روش طعمه‌گذاری بهتر و كم‌خطرتر از سمپاشی است كه البته مقامات دولتی این را قبول ندارند و می گویند وقتی آفتی طغیان كرد هیچ راهی به‌جز سمپاشی وجود ندارد و روش‌هایی مثل استفاده از پارازیت یا قارچ برای زمانی است كه آفت محدود به یك منطقه كوچك باشد.

حالا هم که تنها دو ماه وقت داریم تا از قبضه مزارع و زمین های کشاورزی توسط ملخ های صحرایی و دریایی جلوگیری کنیم چشم کارشناسان چندان آب نمی خورد که با روش های طبیعی بتوانیم جلوی خیل عظیمی از ملخ هایی را بگیریم که اگر بیایند و آماده نباشیم همه چیز را می خورند.