حریم خصوصی بودن یا نبودن داخل خودروها این روزها به مسئله‌ای جدید میان گروهی از شهروندان بدل شده، ماجرایی که از هفدهمین نشست خبری سخنگوی ناجا آغاز شد و تا کنون ادامه داشته است.

هرچند وقت یکبار بحث بر سر حریم خصوصی در جامعه بالا می‌گیرد، موضوعی که پیشینه‌اش به سال‌های نخست پیروزی انقلاب و فرمان 8 ماده‌ای حضرت امام خمینی(ره) باز می‌گردد، فرمانی که گرچه یکی از مهمترین سندهای حقوق شهروندی و حریم خصوصی در کشور به شمار می‌رود، اما گویا همچنان برای بعضی از دستگاه‌های اجرایی و قانونگذاری ابهاماتی داشته که هرچند سال دوباره جنجالی جدید برسرحریم خصوصی و حدود آن به پا می‌شود که تازه‌ترین آن جنجال بر سر حریم خصوصی بودن یا نبودن داخل خودروهاست.

ماجرای حریم خصوصی داخل خودروها نیز به بحث درباره مسائلی چون کشف حجاب، آلودگی صوتی و... در خودرو و نحوه برخورد پلیس با این موضوعات برمی‌گردد که چندسالی است مطرح شده است، اما این موضوع دوباره پس از هفدهمین نشست خبری سخنگوی ناجا بالا گرفت و گرچه چند روز قبل از آن فرمانده ناجا در سفر به شمال کشور بر این موضوع تأکید کرده بود اما سخنان سردار منتظرالمهدی سخنگوی نیروی انتظامی بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. او با اشاره به قوانین جاری و از جمله تبصره «ماده 5 از قانون حمایت از آمرین به معروف و ناهیان از منکر» گفته بود: « اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می‌گیرند از جمله وسایل نقلیه، مشمول حریم خصوصی نباید باشد و طبیعتاً رعایت هنجارها و الزامات قانونی می‌بایست درون آن رعایت شود».

پس از سخنان منتظرالمهدی اما پاسخ چهار مرجع تقلید شیعه -آیت‌ا... شبیری زنجانی، آیت‌ا... مکارم شیرازی، آیت‌ ا... نوری همدانی و مرحوم آیت ا... موسوی اردبیلی درباره حریم خصوصی خبرساز شد. این چهار مرجع تقلید شیعه گرچه بر حریم شخصی بودن خودرو معتقدند اما در جملات آنان الزام بر رعایت قانون و رعایت هنجارها و پوشش اسلامی نیز دیده می‌شود.

پاسخ‌های ناجا به ابهامات

سرهنگ محمد ترحمی معاون حقوقی پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا در گفتگو با ایسنا به ابهامات درباره حریم خصوصی بودن یا نبودن داخل خودروها پرداخته است. او در این گفتگو دو نکته را مورد تأکید قرار داده است؛ نخست اینکه جنس مأموریت‌های ناجا اجرای مقررات بوده و پلیس اصراری بر انجام اقدامات فراقانونی ندارد.

ترحمی در ادامه با استناد به قانون حمایت از آمران معروف و ناهیان منکر که در سال 94 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، برخورد با مواردی چون بدحجابی، آلودگی صوتی و ... در خودروها را قانونی می‌داند و می‌گوید که همین قانون تأکید دارد که داخل خودرو حریم خصوصی نیست. او همچنین گفته: پیش از سال 94 نیز مسائلی مطرح بوده اما ابهامات نیز در این حوزه زیاد بود اما با تصویب این قانون هیچ جای ابهامی مبنی بر اینکه داخل خودرو حریم خصوصی نیست باقی نمانده چرا که قانون رسماً در این زمینه تصریح کرده است.

بخش هایی از اظهارت سرهنگ محمد ترحمی در ادامه آمده است:

* در تبصره ماده 5 قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر حریم خصوصی و حریم عمومی تعریف شده و بر اساس آن «اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می گیرند، مانند قسمت های مشترک آپارتمان ها، هتل ها، بیمارستان ها و نیز وسایل نقلیه مشمول حریم خصوصی نیست.«

* جاهایی مانند صندوق عقب یا داشبورد خودرو قابل تجسس نیست و با توجه به اینکه در دید عموم قرار ندارد اصطلاحاً «حرز» گفته می‌شود. جستجو در این بخش‌ها نیازمند حکم است.

* در مورد شیشه دودی قانونی وجود دارد که باید داخل خودرو از فاصله سه متری دیده شود در غیر اینصورت مأموران پلیس راهنمایی و رانندگی با فرد متخلف برخورد خواهند کرد. در مورد پرده نیز عمدتاً اتوبوس‌ها چنین شرایطی دارند اما با توجه به اینکه وسیله نقلیه پنجره دارد همان حکم حریم عمومی در مورد آن صدق می‌کند و داخل این وسایل نیز حریم خصوصی نیست.