تسنيم: در تاريخ 9 مرداد سال 59 پس از گذشت بيش از يکسال از شکل‏‌گيري و تثبيت نظام جمهوري اسلامي ايران، از طرف دولت وقت مشخصات طرح پرچم رسمي کشور اعلام شد. اين طرح که در نيمه تيرماه 59 از تصويب شوراي انقلاب و رئيس جمهور گذشته بود، پرچم کشور را در رنگ‏هاي سبز در بالا، سفيد در وسط و سرخ در پايين همراه با علامت مخصوص جمهوري اسلامي و شعار «ا... اکبر» مشخص کرده بود.

از زمان ناصرالدين شاه قاجار پرچم ايران به سه رنگ سبز، سفيد و سرخ بود اما نشان وسط آن تغيير مي‌کرد. بعد از پيروزي انقلاب تا مدتي پرچم ايران با همان نشان شير و خورشيد استفاده مي‌شد تا اينکه حضرت امام خميني(ره) بنيانگذار انقلاب اسلامي در تاريخ 10 اسفند 57 در ديدار مردم قم فرمودند: «بيرق ايران نبايد بيرق شاهنشاهي باشد، آرم‌هاي ايران نبايد آرم‌هاي شاهنشاهي باشد؛ بايد آرم هاي اسلامي باشد. از همه وزارتخانه‌ها، از همه ادارات، بايد اين "شير و خورشي" منحوس قطع بشود؛ عَلَم اسلام بايد باشد. آثار طاغوت بايد برود. اينها آثار طاغوت است؛ اين تاج آثار طاغوت است...»

قبل از پيروزي انقلاب و استقرار جمهوري اسلامي در ايران، اسکناس‌هايي که از سوي بانک مرکزي به چاپ مي‌رسيد داراي علامت «شير و خورشيد» بود که نمادي از نظام سلطنتي به شمار مي‌آمد. امام خميني(ره) بر روي علامت شير و خورشيد، خط کشيده و مرقوم داشته‌ بودند: «آرم جمهوري اسلامي بايد باشد».

اولين نشان پرچم جمهوري اسلامي

دولت در آن سال‌ها، پس از صحبت امام (ره) مسابقه‌اي عمومي گذاشت که هرکس تمايل دارد طرح و نشان خود را ارسال کند. «حميد نديمي»، گرافيست و معمار کشورمان و طراح پرچم جمهوري اسلامي هم نسخه‌اي از طرح خود را براي دفتر نخست‌وزيري که برگزارکننده مسابقه بود، فرستاد اما طرح او پذيرفته نشد و طرحي که در آن يک مشت گره‌کرده به همراه چند ستاره ديده مي‌شد، مورد قبول قرار گرفت. حتي اين طرح را بر روي برخي اسکناس‌ها چاپ کردند، ولي در نهايت با آن موافقت نشد. تا اينکه مرحوم هاشمي رفسنجاني در تماس با نديمي مي‌گويد: «آقاي نديمي! طرح شما در شوراي انقلاب تصويب شده و حضرت امام(ره) هم آن را تنفيذ کرده‌اند. بهتر است خود شما روي طرح کل پرچم هم کارکنيد.»

شوراي انقلاب در تاريخ 15/04/1359 با ابلاغ ويژگي‌هاي کلي پرچم، اعلام کرد که مشخصات هندسي و فني پرچم با رعايت استانداردهاي ابلاغي مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران باشد.

مختصات فني و محتوايي پرچم جمهوري اسلامي ايران

هريک از ويژگي‌هاي پرچم نشانگر يکي از ارزش‌هاي انقلابي و اسلامي است. پرچم به ترتيب عمودي از سه رنگ مساوي سبز، سفيد و سرخ (نه قرمز) تشکيل شده است. علامت مخصوص جمهوري اسلامي ايران، به رنگ سرخ در وسط پرچم قرار مي‌گيرد.

شعار ا... اکبر، به نشانه 22 بهمن (روز بيست و دوم از ماه يازدهم سال)، 11 بار به صورت نواره در مرز رنگ سبز با رنگ سفيد و 11 بار به صورت نواره در مرز رنگ سرخ با رنگ سفيد (در مجموع 22 بار) و به خط بنّايي (يعني همان خطي که شعار ا... اکبر بر بالاي مناره‌هاي مساجد با آن نوشته مي‌شود) تکرار مي‌شود.

«ا... اکبر»‌ها هيچ مرزي با رنگ سفيد ندارند. به طوري که حرفِ «الف (ا)» ا... اکبرهاي فوقاني به رنگ سبز و ا... اکبرهاي تحتاني، به رنگ قرمز نوشته مي‌شود؛ به طوري که يک سانتيمتر از «الف (ا)» ها، به قسمت سفيد پرچم نفوذ مي‌کند و نشاني از کوبندگي اين شعار است و نمايانگر اين است که ا... اکبر همچون سلاحي در دستان مردم عمل کرده است.

لا به لاي حروف ا... اکبرهاي فوقاني، به رنگ سبز و ا... اکبرهاي تحتاني به رنگ قرمز پر مي‌شود. نسبت طول به عرض پرچم، هفت به چهار است.

نشان ا... سرخ رنگ که در مرکز پرچم جمهوري اسلامي ايران درج مي‌گردد، عبارت لاا...‌الاا... مي‌باشد.

نديمي در گفتگوي چند سال قبل خود درباره نشان ا... وسط پرچم ايران مي‌گويد: «هلال‌هاي تعبيه شده در اين آرم از نقش مبارکي ريشه مي‌گيرد که حضرت رسول(ص) بارها با شمشير مبارکشان به عنوان امضا بر روي شن ها ترسيم کرده‌اند. اين طرح پنج بخش دارد که نشان دهنده پنج اصل دين است. اصل توحيد را در حکم عمود دو ساقه اصلي در ميان خود دارد. علاوه بر کلمه ا... که در ترکيب اصلي آن ديده مي شود، لاا... الاا... نيز در آن مستتر است. تقارن هاي اين آرم هم نشانه تعادل و توازن است.»

طرح پرچم در مجلس خبرگان قانون اساسي نيز به تصويب رسيد و در اصل 18 قانون اساسي آمده است:«پرچم رسمي ايران به رنگ هاي سبز و سفيد و سرخ با علامت مخصوص جمهوري اسلامي و شعار "ا... اکبر" است.»