نصف جهان: در علوم انسانی «آنومیک» به وضعیت اجتماعی شکننده‌ای اطلاق می‌شود که هنجارها ومعیارهای مورد توافق ومحکم وجود ندارد که فرد از طریق آنها برای خودش هویت بسازد؛ در وضعیت آنومیک فرد احساس پوچی و نیست‌انگاری می‌کند. این وضعیت بی‌قاعدگی و رهاگشتگی، بیشتر در جوامع در حال گذار اتفاق می‌افتد، جامعه کنونی ایران در یک پروسه گذار از سنت به مدرنیته قرار گرفته است و بیش از هر دوره‌ای آبستن بحران‌ها وتنش‌ها و تضادهاست؛ انسان ایرانی در معرض رویش نهال‌های هویتی گوناگون ومتعارض قرار گرفته است، طیف‌های رنگانگ این نهال‌ها از منابع و مبانی معرفت‌شناسی متفاوتی سرچشمه می‌گیرند. به‌همین خاطر، در ایران کنونی شکاف‌های متعددی وجود دارد که بخشی از این شکاف‌ها‌‌‌ وامدار شکاف‌های جامعه سنتی است و بخشی دیگر باردار ومحصول شکاف‌های جامعه مدرن هستند.

این گسل‌ها وشکاف‌ها نشان می‌دهد که جامعه ایران بسیار متکثر ومتنوع در افکار وسبک زندگی وذائقه فرهنگی وسیاسی است.

شاید در میان مشکلات ریز و درشت اجتماعی در ایران، مثل اعتیاد و فحشا و طلاق، خودکشی رقم چندان چشمگیری نداشته باشد اما این معضل وجود دارد و آمار خودکشی در بین زنان و جوانان ایران رو به افزایش است.

ایران سومین کشور جهان است که در آن آمار خودکشی زنان افزایش می‌یابد و در حال پیشی گرفتن از آمار خودکشی مردان است. رتبه‌های اول و دوم را در این زمینه کشورهای چین و هندوستان دارند. در کلیه کشورهای دنیا در برابر هر سه مرد که در اثر خودکشی می‌میرند، یک زن از این طریق جان خود را از دست می‌دهد.

بنا بر اعلام کارشناسان، خودکشی معضل اصلی ایران نیست اما بررسی آمار خودکشی در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که این آمار رو به افزایش است.

طبق تحقیقات انجام‌شده، زنان بیش از سه برابر مردان اقدام به از بین‌بردن خود می‌کنند، هرچند مرگ در اثر این اقدام در میان مردان بیشتر از زنان است. به عبارت دیگر، گرچه مردان کمتر از زنان دست به خودکشی می‌زنند، اما خودکشی واقعی بین آنان سه برابر زنان است.

کارشناسان، افسردگی را به عنوان عامل اصلی خودکشی معرفی می‌کنند اما در بعضی از استان‌های ایران، اختلافات خانوادگی مهمترین عامل بیان می‌شود. این تحقیقات همچنین بیانگر افزایش خودکشی در میان جوانان است.

تحقیقی که در سال ۱۳۸۳ در بین ۴۵۰ هزار دانشجو انجام شده، نشان می‌دهد که ۱۰درصد از پسران و ۷درصد از دختران انگیزه خودکشی داشته‌اند. آمار خودکشی در میان دانشجویان نیز رو به افزایش است.

بررسی‌های استانی نشان می‌دهد که استان ایلام بالاترین آمار خودکشی و استان سمنان پایین‌ترین شاخص خودکشی«موفق» را به خود اختصاص داده‌اند.

در مورد خودکشی زنان در گزارش ملی خشونت علیه زنان که توسط نهاد ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۷۹ منتشر شد، آمده‌است که آمار خودکشی زنان دراستان‌های کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه و کردستان بسیار بالاتر از میزان کشوری آن است.

در حالی که رقم خودکشی زنان در استان‌هایی مثل تهران و سیستان و بلوچستان به زیر ۱۰درصد می‌رسد، اما در سه استان یادشده این رقم به ۳۶ تا ۳۸ درصد می‌رسد. بعد از سه استان‌ کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه و کردستان، بوشهر و خوزستان بالاترین رقم خودکشی زنان را به خود اختصاص داده‌اند.

طبق بررسی‌های انجام‌شده، هم‌اکنون در ایران، خودسوزی یکی از شایع‌ترین روش‌های خودکشی زنان است.

پروین بختیارنژاد نویسنده کتاب «زنان خودسوخته» که در سال ۱۳۸۲ در تهران منتشر شد، در مورد علت بالا بودن میزان خودکشی در استان‌های یادشده، معتقد است که بالارفتن سطح آگاهی زنان و اطلاع از اینکه چه حقوقی از آنان سلب شده‌است نقش بازی می‌کند. در مقابل عدم توانایی آنان برای تغییر وضع موجود باعث می‌شود که این زنان احساس کنند به بن‌بست رسیده‌اند و توانایی هیچ کاری را ندارند و به همین دلیل دست به خودکشی می‌زنند. به اعتقاد بختیارنژاد موانع قانونی بر سر راه زنان برای حل مشکلاتشان یکی دیگر از علل روی‌آوری آنان به خودکشی است.

اما چرا این زنان به بن‌بست رسیده، دردناک‌ترین راه یعنی خودسوزی را برای خودکشی انتخاب می‌کنند؟

برخی از روانشناسان معتقدند که این نوع مرگ در پس خود یک اعتراض نهفته دارد و در حقیقت بر خلاف روش‌های دیگر خودکشی مثل استفاده از قرص یا حلق‌آویز کردن که آرام و در خفا و بی‌سرو صداست، خودسوزی یک فریاد بلند در اعتراض به وضع موجود است.

بختیارنژاد می‌گوید، دقیقاً معلوم نیست چرا این زنان خودسوزی را انتخاب می‌کنند اما این روش می‌تواند اکتسابی باشد.

اما بعضی از این اقدام به خودکشی‌ها منجر به مرگ نمی‌شود. به گفته علی دل پیشه رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایلام زنانی که اقدام به خودسوزی می‌کنند ولی زنده می‌مانند به دلیل نابهنجاری شکل ظاهریشان، بسیار نیازمند مراقبت و همدردی هستند. این نیاز به رسیدگی در مورد همه افرادی که خودکشی ناموفق داشته‌اند صدق می‌کند اما متأسفانه هیچ مرکزی برای ادامه درمان جسمی و روحی این افراد وجود ندارد.

همچنین گزارش‌هایی وجود دارد که نشان از روی‌آوری زنان زنده مانده از خودکشی به سوی اعتیاد و فحشا دارد، چرا که اکثر این افراد پس از اقدام به خودکشی از سوی خانواده خود نیز طرد می‌شوند.