اول آبان1396

نصف جهان: انگار قرار نیست داستان عجیب و غریب و کشدار تولید ریل ملی در شرکت ذوب آهن اصفهان به سرانجامی برسد. این موضوع امسال به وفور مورد ارزیابی قرار گرفت اگرچه کسی برای حل این معما راهکار مشخصی ارائه نکرد.

تیرماه 1393 بود که تفاهمنامه تولید ریل ملی در ذوب آهن اصفهان به امضای وزرای «صنعت، معدن و تجارت»، «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» و «راه و شهرسازی»، رسید. این سه وزیر به منظور محقق کردن یکی از مهمترین برنامه های دولت اول روحانی به اصفهان سفر کردند و با امضای این تفاهمنامه، اجازه تولید ریل ایرانی را به ذوب آهن دادند اما اجرای این طرح از آن سال تا امروز هنوز هم در هزارتوی اما و اگرهای فراوان باقی مانده است.

آن سال به دلایل مختلف تأمین ریل از خارج با مشکل جدی مواجه شده بود و شرکت ذوب‌آهن با صرف هزینه‌ میلیاردی، اقدام به خرید و پیاده‌سازی یک خط تولید ‌کرد و امسال هم بالاخره اعلام شد که تولید یک مدل خاص از ریل در ذوب آهن آغاز شده است منتهی مشکل آنجا بود که بعضی کارشناسان به کیفیت این ریل های داخلی تشکیک وارد کردند و آنها را مطابق استانداردهای روز دنیا ندانستند.

البته ابتدای امسال، هم ذوب آهن و هم مقامات ارشد کشور درباره کیفیت و همچنین تعهد شرکت در تحویل محصول تولیدی در زمان مقرر اطمینان دادند آنچنان که اردیبهشت ماه نعمت زاده، وزیر وقت صنعت، کیفیت ریل هایی که قرار بود در ذوب آهن تولید شود را «بسیار بالا» دانست و گفت که همه تولیدات آن از سوی شرکت‌ راه‌آهن خریداری می شود. مرداد ماه هم شرکت ذوب آهن اصفهان متعهد شد تا پایان سال صد هزار تن ریل به وزارت راه و شهرسازی تحویل دهد. پیش از آن هم معاون وزیر راه و شهرسازی گفته بود که شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل و راه آهن جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تمام ریل تولیدی ذوب آهن اصفهان را خریداری کند. جالب آنکه همین وزارتخانه سال گذشته و در حالی که شرکت ذوب آهن در کش و قوس اجرای آزمایشی تولید ریل ملی بود، قراردادی با هندی ها به امضا رساند تا ریل مورد نیاز کشور را از آن کشور هم وارد کند!

این اقدام با اعتراض تلویحی ذوب آهن و همچنین نمایندگان اصفهان در مجلس همراه شد که معتقد بودند دولت به رغم تعهدات اولیه با ذوب آهن برای استفاده از تولیدات داخلی، ترجیح می دهد از محصولات خارجی استفاده کند و به همین دلیل محصولات داخلی در انبارهای ذوب آهن باقی مانده است. این اما در حالی بود که معاون وزیر راه و شهرسازی، اول آبان ماه به اعتراضات پاسخ گفت.

وی که در عین حال مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران نیز است با بیان اینکه کارخانه ذوب‌آهن از برنامه زمانبندی تولید ریلی ملی عقب است، گفت: به دنبال روش تأمین مالی خارجی برای تولید ریل توسط ذوب‌آهن هستیم. او گفت که مشکل اصلی ذوب آهن در عقب افتادن از برنامه، به مشکلات مالی این شرکت بر می گردد که به همین منظور در صدد کمک گرفتن از منابع خارجی هستیم.

در پی این گفتگو بود که روز 19 دی ماه امسال، معاون فنی و زیربنایی راه آهن جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد یک شرکت هندی به ذوب آهن اصفهان معرفی شده تا با تحویل مواد اولیه و شمش به این شرکت، ریل ملی در کشور به تولید انبوه برسد. این یعنی هندی ها دوباره در کتاب داستان تولید ریل در ذوب آهن، قرار است یک فصل را به خودشان اختصاص دهند.

از روزی که این خبر منتشر شد تا امروز، اطلاع رسانی دیگری درباره اجرای کامل این طرح مهم ملی انجام نشده و همه در انتظارند ببینند بالاخره شرکت ذوب آهن اصفهان توانایی محقق کردن تعهد خود را به صورت کامل دارد یا نه. منتها اینکه ذوب آهن بتواند به تعهد کمّی خود جامه عمل بپوشاند یا نه، یک بحث است؛ یک بحث دیگر به کیفیت ریل ها مربوط خواهد شد. آیا وزارت راه و شهرسازی و راه آهن جمهوری اسلامی رأی به تأیید این ریل ها خواهند داد؟