نصف جهان: چند روز بعد از آنکه نهمين حراج تهران با فروش بي سابقه 31 ميليارد توماني برگزار شد، حالا صحبت از برگزاري يک حراج ديگر و اين بار در ابعادي گسترده تر از حراج تهران است؛ «حراج ملي».

تا امروز سه دوره از حراج ملي برگزارشده و چنانکه شواهد نشان مي دهد ظاهراً قرار است چهارمين دوره آن از اول تا پنجم مردادماه سال جاري برگزار شود. سه دوره برگزار شده اين حراج با آثاري در زمينه نقاشي، نقاشيخط، تذهيب، خوشنويسي، مينياتور، فرش دستباف و سوخت چرم برگزار شده اما چهارمين دوره اين حراج بدون محدوديت در نوع يا تکنيک اثر هنري برپا خواهد شد.

حراج ملي نسبت به حراج تهران پرحاشيه تر است تا جايي که برگزاري چهارمين دوره آن به رغم انتشار فراخوان حراج در آبان ماه 95 آن هم در سايت وزارت ارشاد، تا امروز به تعويق افتاده است. زهرا محمودوند، مدير حراج ملي درباره علت برگزار نشدن اين حراج در موعد مقرر در سال 96 مي گويد: «در برپايي چهارمين حراج ملي با يکسري مشکلات مثل کم بودن تعداد آثار و بالا بودن قيمت آنها روبه رو بوديم که اگر قرار بود اين دوره حراج در سال 96 برگزار شود، ممکن بود با کيفيت و استاندارد دوره هاي قبلي حراج ملي نباشد به همين دليل با تغيير زمان برپايي، اين مشکلات را رفع کرديم. تغيير زمان برگزاري چهارمين حراج ملي سبب شد کارهايي به حراج برسند که به لحاظ کيفيت و قيمت ارزش بالايي دارند.»

اما اين همه چيز درباره حراج ملي نيست بلکه همواره حواشي فراواني بالاي سر اين حراج آثار هنري سايه مي انداخته است. آنطور که خبرگزاري «فارس» نوشته، اين حواشي معمولاً پيرامون ارزشگذاري و تعيين قيمت آثار است، اما گاهي در اصالت خود آثار هم تشکيک ميشود، موضوعي که البته مديرکل دفتر تجسمي وزارت ارشاد آن را رد مي کند.

اين خبرگزاري در اثبات وجود شايعه هاي قوي درباره کيفيت حراج ملي، به نوشته هاي عبدا... شهبازي، کارشناس مسائل سياسي در کانال شخصي او استناد مي کند که آن را محلي براي «پولشويي» ناميده است. شهبازي نوشته: «حراج ملي، حراج ثروت ملي ايرانيان است که از طريق انواع فساد مالي و اختلاس و تبهکاري سازمانيافته به دست آمده. اين پولهاي فاسد از طريق حراج ملي داراي شناسنامه ميشود و طي فرايندي پيچيده به عنوان پول مشروع در شبکه جهاني مالي به جريان ميافتد. بدينسان، صاحبان پولهاي فاسد ميتوانند ثروت خود را داراي شناسنامه کنند، در لندن و پاريس و نيويورک و هر جاي ديگر مِلک بخرند، در بورسهاي جهان معامله سهام کنند و مهمتر از همه، ثروت فاسد خود را براي وراثشان در بانکها و کمپانيهاي خارج از ايران به ميراث گذارند.»

اين تحليلگر مسائل سياسي در نگاهي ديگر به اين حراج، در اصالت چندين قطعه هنري ارائه شده در چهارمين حراج ملي از جمله خوشنويسيهاي اسماعيل جلاير، ميرعماد، ميرزاعمو و ابن بواب، نقاشي ميرزا ابوالحسن خان غفاري و بزرگ ترين قرآن مطلاي جهان تشکيک وارد کرده و مي نويسد نمونه هاي ارائه شده هيچ کدام اصل نبوده است.

اين ديدگاه البته مخالفان جدي هم دارد که از جمله آنها زهرا محمودوند، مدير حراج ملي است. او مي گويد: «براي هر اثر حاضر در حراج ملي، شناسنامه اي صادر مي شود، همچنين هر اثر توسط دو کارشناس بررسي و تأييد مي شود که امضاي اين دو کارشناس نيز در شناسنامه اثر موجود است. وقتي خريدار اثر را از ما تحويل مي گيرد، اين شناسنامه نيز تحويل او مي شود.»

اينجا هم هستيم

در حراج تهران، نام اصفهان درخشش قابل ملاحظه اي داشت و حتي گران ترين اثر ارائه شده در آن مراسم، به تابلوي سهراب سپهري هنرمند کاشاني مربوط مي شد که بيش از پنج ميليارد تومان به فروش رفت. اما حالا گفته شده که اصفهان در حراج ملي هم جايگاه مهمي را به خود اختصاص داده است.

به گفته محمود وند، قرار است در چهارمين حراج ملي، بزرگ ترين قرآن طلا و نقره جهان در 604 صفحه به فروش برود. اين اثر توسط هنرمند جوان، «رائين اکبر خانزاده» با خط عثمان طه نگارش شده است. در ساخت اين اثر 1/5 کيلوگرم شمش طلاي 24 عيار، 15 کيلوگرم نقره و 80 کيلوگرم مس به کار رفته است. صفحات اين قرآن از نقره خالص و سر سوره هاي آن طلاي 18 عيار است. جلد قرآن از مس ساخته و با طلاي 24 عيار آبکاري شده است. قلمزني اين اثر توسط مهدي عسگري، قلمزن عتبات عاليات در اصفهان انجام شده و ساخت آن توسط تيمي 50 نفره به مدت دو سال طول کشيده است. ميناکاري جلد اين قرآن نيز هنرنمايي اصغر فولادگر، هنرمند مشهور ميناکار از خطه اصفهان است.

اين قرآن به همراه کوچک ترين قرآن جهان که آن نيز با طلا و نقره تزيين شده است، گرانقيمت ترين اثري است که در چهارمين حراج ملي حضور دارد. قيمت پايه اين دو اثر چهار ميليارد تومان است وفعلاً در موزه يکي از بانک ها نگهداري مي شود. اين مجموعه قرآن طلا ويژگيهاي منحصر به فردي در حکاکي و متريال استفاده شده، دارد. البته قيمت کارشناسي که براي اين مجموعه قرآن طلا در نظر گرفته شد، بالاتر از چهار ميليارد تومان بوده، اما براي اين دوره از حراج ملي، قيمت پايينتري برايش در نظر گرفته شده است.