در حالی که مردم و فعالان بازار انتظار دارند رئیس جمهور با ایجاد تحولاتی در کابینه خود کمکی به حل مشکلات کند، تا کنون تنها چیزی که دیده شده توجیه و نهایتا یک عذرخواهی کلامی از سوی اعضای دولت بوده است.

در جریان سانحه ریلی قطار تبریز _ مشهد که در ناحیه سمنان - دامغان به وقوع پیوست و همچنین ماجرای سقوط هواپیمای ای.تی.آر۷۲ "تهران-یاسوج" که در هر دو حادثه ی تلخ تعداد زیادی از هموطنانمان به کام مرگ فرو رفتند، وزیر راه در مقام نخست وزارتخانه ای که این حوادث در زیرمجموعه کاری وی رخداده بود از افکار عمومی عذر خواهی کرد. البته بیاد داریم این رفتار آخوندی که در جای خود قابل ستایش بود، دقیقا پس از فشار رسانه ای و افکار عمومی رخ داد که به شدت نیاز به پاسخی دقیق و التیام بخش برای علت وقوع این حوادث داشت و کار را بجایی کشاند که پای وزیر را هم برای استیضاح به مجلس باز کرد.

آخوندی که عملکرد و بازدهی وزارتخانه اش بارها و بارها موجب انتقاد بسیاری از کارشناسان قرار گرفته بود، هیچگاه سخن از ترک پستش نکرد و شاید هم توقع داشت با تغییر مدیران پایین دستی و میانی در چارت وزارتخانه، عملاً مسئولیت وقایع را به دوش آنها انداخته تا شاید با سپری شدن و گذر زمان رفته رفته از حجم حملات به وی کاسته شود و بنظر هم می رسد همین اتفاق هم افتاد.

اما التهاب اقتصادی که در دو سال گذشته و مخصوصاً پس از حضور ترامپ در رأس قدرت در آمریکا و وعده وی مبنی بر ترک توافق هسته ای بیش از پیش بر زندگی مردم، بازاریان، تجار و تولیدکنندگان سایه افکنده بود، قربانی از کابینه روحانی گرفت که خیلی ها تصور آن را هم نمی کردند. طیب نیا به عنوان وزیر اقتصاد شاید یکی از مهره های ارزشمند روحانی در کابینه بود که هنوز هم خیلی ها بر این موضوع اعتقاد دارند که بدون دلیل موجه و منطقی از این مسئولیت خلع شد.

در اواخر سال گذشته و همچنین اوایل امسال و پس از خروج رسمی آمریکا از توافق هسته ای قدرتهای جهانی با ایران از یک سو و همچنین بازگشت تحریمهای ظالمانه و یکسویه آمریکا که از سوی خزانه داری این کشور بر قرار دادهای بین المللی سایر کشورها با ایران سایه افکند و تحمیل شد از سویی دیگر بازار ارز و سکه را با وخامت روبرو کرد.

افزایش نرخ ارز از جمله دلار و یورو و همچنین افزایش قیمت سکه و درماندگی بانک مرکزی در رفع التهاب و مدیریت بازار، موجب شد از این محل ضرر بسیار زیادی به صنایع و تجار و تولید کنندگان وارد و همچنین با افزایش تورم این بحران بر زندگی مردم عادی هم تأثیر کم سابقه ای بگذارد. سیاستهای دولت در اعلام ترک نرخی شدن ارز و یا حتی جایگزینی یوان و روبل بجای دلار و یورو هم نتوانست وضع بیمار اقتصاد را درمان کند و از این جهت بستری برای سو استفاده عناصر معلوم الحالی که به بیت المال دسترسی داشتند فراهم شد و حتی تهدید قوه قضاییه مبنی بر اشد مجازات فاسدان و اخلالگران اقتصادی هم دردی دوا نکرد.

افشاگری های متعددی از قاچاق تا اختلاس و رانت و فساد اقتصادی در همین چند ماه صورت گرفت اما جز تکیه بر شعار از سوی متولیان، مردم به چشم خود چیزی جز افزایش گرانی ها و تورم مشاهده نکردند. نمونه بارز آن انتشار متوالی فهرست افراد و سازمانها و شرکتهایی بود که از محل ارز دولتی ارتزاق کرده و از این محل ثروت هنگفتی به جیب زده به ریش ملت خندیده بودند.

افراد و شرکتها و سازمانهایی که حتی بدون ارتباط با حوزه کاری و تخصصی توانسته بودند با دسترسی نابجا به سرمایه ارزی دولت، نسبت به گشایش اعتبار و واردات محصولاتی مبادرت کنند که کوچکترین ارتباطی با مسئولیت حرفه ای آنها نداشته و یا حتی اگر هم بوده، محصول نهایی را با نرخ روز به مصرف کنندگان تحمیل کرده کنند.

اما از سوی دیگر با شروع فصل گرما و زمزمه قطع برق و آب، اینبار وزارت نیرو در مقابل دید مردم و انتقاد آنان قرار گرفت. مسئولان وزارت نیرو و مدیران همین مجموعه بارها عدم مدیریت صحیح منابع انرژی و عدم تخصیص اعتبار لازم به این وزارتخانه و مجموعه زیر دستش را عامل اصلی قطع مکرر برق و آب در سطح کشور بیان کردند و از این جهت هم بسیاری از مردم و صنایع متضرر شدند و حتی برخی کارشناسان علت این مسئله را در تحریمهای آمریکا علیه ایران بر شمردند.

در حالی تمامی این رخدادهای تلخ که مبنای تمامی آنها بحران اقتصادی اخیر است به وقوع پیوسته که مسئولین درجه یک مرتبط با این فسادها و کم و کاستی ها از جمله رئیس بانک مرکزی، وزیر صنعت و معدن و نیرو همان راه رفته و سوخته آخوندی را در پیش گرفته اند. به این معنا که با بسنده کردن به عذر خواهی تصور می کنند می توانند بخشی از بار منفی که بر دوششان سنگینی کرده تخلیه کنند!

البته تصور می شد ولی الله سیف برای آنچه که ناکارآمدی تصمیمات بانک مرکزی و استیصال وی در هنگام بروز بحران تلقی و موجب تشدید نابسامانی اقتصادی شده زودتر از همه کابینه روحانی را ترک کند که چنین اتفاقی نیافتاد. از سوی دیگر هم شریعتمداری و اردکانیان هم بواسطه عملکرد وزارتخانه اشان که اینروزها تأثیر بسزایی در افزایش انتقادها و نارضایتی عمومی داشته تنها به عذر خواهی بسنده و تمایلی به ترک پست نشان نداده اند. البته ممکن است این وزرا در این کارزار سخت اقتصادی عملاً کاری هم از دستشان برنیاید اما ظاهراً مشاورانشان و یا حتی شخص اول قوه مجریه فراموش کرده با تغییر مهره هایش وقتی که مطمئن است بضاعت آنها همین قدر است، در بستر جامعه و افکار عمومی شوکی ایجاد کند تا دست کم مردم کوچه و خیابان متوجه باشند روحانی جز شعار، به عمل سریع و گاز انبری هم برای تغییر در کابینه ناکارآمد اعتقاد دارد.

در هر حال واعظی چندی پیش خبر از تغییر در کابینه داده و تا لحظه مخابره این خبر، وعده اقای رئیس دفتر روحانی فقط در حد حرف باقی مانده و بنظر می رسد وزرا فعلاً یاد گرفته اند که عذرخواهی کنند و تصور می کنند همین امر برای خروج از سایه سنگین افکار عمومی و رسانه ای کافی است. اما بی شک روحانی که این روزها به سختی مشغول حل و مدیریت بحرانهای سیاست خارجی و اقتصادی است، خیلی عجله ای برای تغییر کابینه ندارد و به عذر خواهی همکارانش قانع است.