نصف جهان:  معاون برنامه ريزي شرکت آب منطقه اي اصفهان در گفت‌وگو با ايسنا با تشريح وضعيت خشک زاينده مي گويد: برخي عوامل مردم زا و دسته اي ديگر عوامل طبيعي هستند که به نوعي طبيعت در آن نقش دارد. در حوزه عوامل طبيعي، مهمترين اتفاق در حوضه زاينده رود مربوط به گرمايش زمين است. امروز نه تنها دما در اين حوضه افزايش يافته، از سوي ديگر شاهد کاهش ميزان بارش ها به صورت جزئي و تغيير الگوي زماني، مکاني و نوع بارش ها هستيم، اما به صراحت مي گويم اين عوامل موجب خشکي رودخانه زاينده رود نشده است.

بابک ابراهيمي  تصريح مي کند: آنچه در کل کشور و همچنين در حوضه زاينده رود موجب خشکي رودخانه ها شده، عوامل مردم زا است؛ اين عوامل در نهايت موجب افزايش مصارف در بخش هاي مختلف کشاورزي، شرب، صنعت مي شود.

وي مي گويد:  فعاليت هاي غيراصولي آبخيزداري با هدف کنترل آب و توسعه مصارف بخش کشاورزي خود تبديل به يکي از عوامل موثر بر خشکي رودخانه شده است؛ اين قبيل فعاليت ها در حوضه هاي باز مانند کارون با رعايت برخي مباني مفيد است، اما حوضه هاي بسته اي مانند زاينده رود مي تواند باعث بارگذاري بيشتر بر حوضه و در نهايت خشک شدن رودخانه و تالاب شود.

ابراهيمي با اشاره به برخي اقدامات فني مهندسي در حوضه زاينده رود، مي افزايد: متاسفانه در اين حوضه ميزان پمپاژ از رودخانه زياد است و کشاورزان به خصوص در بالادست صرف نظر از وضعيت اقليمي هر سال از رودخانه و ديگر منابع آب در حد نياز برداشت کرده و حتي دامنه مصارف را به برداشت از منابع تجديدناپذير آب توسعه داده اند که در نهايت منجر به افت سفره هاي زيرزميني و فرونشست زمين شده است.

ابراهيمي با تاکيد بر اينکه متاسفانه طرح هاي توسعه ناکارآمد و غيراصولي کشاورزي در زاينده رود، موجب خشکي اين رودخانه شده است، ادامه مي دهد: با کاهش آورد رودخانه در بخش هاي مياني و پاياني رودخانه و توسعه چاه هاي نيمه عميق و عميق در مناطق برخوار، نجف‌آباد و ... موجب شده سطح آب هاي زيرزميني در اين مناطق تا عمق 150 تا 200 متر پايين رود که اين موضوع نيز خود موجب خشکي زاينده رود شده است.

ابراهيمي درباره اينکه برخي وجود سد زاينده رود را عاملي براي خشکي اين رودخانه مي دانند، مي گويد: برخي سدها در جهان و شايد در کشور همانند بسياري از ابزارها و سازه ها ممکن است به اشتباه احداث شده باشند، اما معتقدم که سد زاينده رود جزو بهترين سازه هاي آبي در منطقه خشک ايران مرکزي است.

وي تاکيد مي کند: اينکه امروز مصارف ما در بالادست سد زاينده رود نزديک 80 هزار هکتار است، ارتباطي با سد زاينده رود ندارد؛ تصور کنيم اگر اين سد نبود، در سال هاي خشک همانند امسال، اصلا آبي به پايين دست رودخانه نمي رسيد و منبعي براي تامين آب شرب و حتي صنعت نداشتيم.

معاون برنامه ريزي شرکت آب منطقه اي اصفهان با اعتقاد بر اينکه صنعت تاثير زيادي در خشکي زاينده رود نداشته است، توضيح مي دهد: ميزان آب توليدي در حوضه زاينده رود بين 1000 تا 1200 ميليون مترمکعب است که از اين ميزان تنها 6 درصد آب توسط صنايع برداشت مي شود، از سوي ديگر بايد توجه داشت که مجموع اشتغال تعريف شده در بخش صنعت بسيار بيشتر از بخش کشاورزي است.

ابراهيمي درباره نقش مدل هاي مختلف کشاورزي در خشکي زاينده رود، توضيح مي دهد: امروز نوع کشت پايين دست تاثيري در خشکي اين رودخانه ندارد.

وي درباره برخي انتقادات نسبت به کشت برنج در اصفهان، توضيح مي دهد: بخش هاي حاشيه اي رودخانه زاينده رود به طور سنتي و از ديرباز و به گواه طومار شيخ بهائي مبادرت به کشت برنج در مقادير محدود مي کردند. البته اين مقدار کشت برنج در استان بسيار محدود بوده و بيشتر بزرگنمائي شده است.

معاون برنامه ريزي شرکت آب منطقه اي اصفهان تصريح مي کند: حيات اصفهان و خوزستان به آبي است که در زاگرس توليد مي شود، مي گويد: خوزستان همانند اصفهان در منطقه اي خشک و کويري قرار دارد و همانند اصفهان طي سال هاي مختلف طرح هاي توسعه صنعت و توسعه کشت برنج داشته است.

وي تصريح مي کند: کشت برنج در اصفهان کمتر از 4 هزار هکتار است که در مقايسه با استان هاي ديگر مانند استان خوزستان (که گاها به 186 هزار هکتار نيز مي رسد) مقدار قابل توجهي نيست اگرچه همچنان اين شرکت در تلاش است با هم انديشي کشاورزان منطقه، اين مقدار را نيز حذف کند.