نصف جهان: مساجد پایگاه مهم دینی، اجتماعی و فرهنگی جامعه که مدیریت آن نقش بسزایی در احیا کارکردها و ارتقای جایگاه آن دارد که در این میان مشارکت مردم و بهره گیری از ظرفیت سازمان ها و نهادها و همچنین هم افزایی در این حوزه ضرورت دارد.

روز جهانی مسجد و هفته ای که به هفته تکریم مساجد اختصاص یافته، فرصتی شده تا به ابعاد مختلف این مرکز فرهنگی و دینی پرداخته شود و آسیب ها، فرصت ها و راهکارهای ارتقا مدیریت آن را مورد بررسی و راهبری قرار دهیم.

در همین راستا گفتگویی با حجت الاسلام «حسن بابایی»، از روحانیون و ائمه جماعات، مدیر مسئول کانون فرهنگی و هنری کاشان و دبیرقرارگاه فرهنگی جهاد کبیر استان اصفهان انجام شده که مشروح آن در این خبر آورده شده است.

*به نظر شما آسیب هایی که حوزه مدیریت و کارکرد مساجد را تهدید و یا تحت شعاع قرار می دهد، چه عواملی هستند؟

تعداد نهادهای متولی مسجد یا مداخله گر در مسجد آسیب جدی در این حوزه است که باعث می شود دستورالعمل ها و تداخل شیوه نامه ها باعث سردرگمی، موازی کاری و به هم ریختگی ایجاد کند و گاهی مراکز فرهنگی را در تقابل با یکدیگر قرار دهد.

امام جماعت مسجد را به عنوان امام محله نپذیریم و تمام سازمان‌ها و نهادهای متولی یا مداخله گر در مسجد با محوریت امام محله فعالیت خود را در مسجد انجام نمی دهند و این  ناهماهنگی آسیب جدی برای بهره برداران به همراه دارد و گاهی عامل تفرقه می شود.

*مدیریت داخلی مسجد با چه چالشی هایی روبرو هست؟

بی توجهی به بهره گیری از ظرفیت جوانان و بانوان در مدیریت مسجد، باعث بروز آسیب هایی می شود که مانع از حضور نسل جوان در مسجد از جمله آن بوده و این چالش جدی کمتر مورد توجه بوده است.

کمبود دانش و توانمندی در بین برخی از روحانیون برای هدایتگری و مدیریت مسجد آسیب هایی را به همراه داشته که جبران و رفع این چالش به برنامه جامع و توجه به آموزش نیاز دارد که جوان محوری و بهره گیری از ظرفیت بانوان در مدیریت مسجد و توانمندسازی روحانیون این حوزه برایر احیا کارکرد مساجد لازم است.

*پیشنهاد شما برای رفع چالش مدیریت داخلی مسجد و تیم اجرایی آن یعنی هیات امنا چیست؟

تربیت امام جماعت یا امام محله به روز و متخصص در امور اجتماعی و جوانان اصلی ضروری است که اگر از آن غافل شویم مساجد خانه سالمندان خواهد شد و همچنین جوانان، بانوان و کسبه محل به عنوان هئیت امنای مسجد باید در دستور کار جدی متولیان باشد.

حوزه علمیه تدریس رشته تخصصی مسجد محوری و مردم داری را باید پیش بینی کند و این موضوع مهم را به لحاظ نقش آفرینی یک روحانی در مسجد مورد توجه قرار دهند.

*نهادهای دولتی و حاکمیتی ملی و محلی چه وظایفی را باید در حوزه مسجد انجام دهند؟

اگر مسئولین نظام مقدس جمهوری اسلامی به اصل مسجد محوری اعتقاد دارند باید سیاست های کلان فرهنگی، اجتماعی، سیاسی با موضوعیت مسجد و مسجد حوری تنظیم شود درغیر اینصورت همه جا محور خواهد بود و مسجد فقط برای نماز جماعت نباشد بلکه خدمات متفاوتی متناسب با مسجد ارائه شود که نمونه درس مکاسب و فقه بازار باید بصورت عامیانه تدوین و تمام کسبه و بازاریان در روز حداقل نیم ساعت در نماز ظهر و عصر فقه کسب و کار بیاموزند.

شورای اسلامی شهر و روستا، شهرداری و دهیاری ها و نهادهای فرهنگی در بودجه سالانه اولویت را به مساجد بدهند تا مساجد بدلیل عدم بودجه فرهنگی به کارهای سطحی و بی محتوی رو نیاورند و سهم خود را از بودجه محلی نیز در اعتلای شهر و روستا داشته باشند.

*ارتقا کارکرد مساجد و ایجاد شور و عملکردی که در اوایل انقلاب این‌مراکز داشتند چه اقدامی امروزه باید انجام گیرد؟

در اوایل انقلاب مسجد سنگر و پایگاه انقلاب و محور همه فعالیتها بود اما به دلایل مختلف که شاید برخی از آن ها از روی بی برنامه گی بود نهادهای موازی آن تاسیس شد و با تشکیل مراکزی مثل فرهنگسراها، مراکز فرهنگی جای مسجد را گرفت و باشعار جدایی دین از سیاست و عدم مداخله روحانیت و ائمه جماعات در امور حکومتی، سیاسی کم کم مساجد جایگاه اصلی خود را از دست داد.

این تهدید و آسیب نیاز به جبران دارد که برای بدست آوردن آن جایگاه نیاز است دوباره مانند اول انقلاب ائمه جماعات مسجد را پایگاه اصلی حل مشکلات مردم بدانند و در این مسیر نقش آفرینی کنند.