دبیر سازمان جوانان حزب کارگزاران سازندگی در ارزیابی خود از عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم، گفت: دولت روحانی «اتکا به مردم» را از دست داده بود و مقصر از بین رفتن این اعتماد و امید نیز تا حد زیادی خود دولت بود.

وی ادامه داد: بزرگ‌ترین نقطه ضعف دولت حسن روحانی اتکای بیش از حد به گعده و حلقه محدودی از اطرافیان خصوصا در دولت دوم بود.

این فعال سیاسی با بیان اینکه نقاط قوت دولت خصوصا در چهار سال اول، سیاست خارجه بود، تاکید کرد: مهم‌ترین علت ضعف دولت دوم روحانی تغییر وضعیت سیاست خارجه و اوضاع بین‌المللی بود. هم‌چنین بحران‌های داخلی کشور نیز در ضعف دولت دوازدهم تاثیرگذار بود.

متن گفت و گو با کوروش دست‌پاک، دبیر سازمان جوانان حزب کارگزاران سازندگی ایران درباره نقاط قوت و ضعف و تفاوت‌های دولت‌های یازدهم و دوازدهم به شرح زیر است:

بسیاری معتقدند که عملکرد دولت‌های اول و دوم حسن روحانی به طور قابل توجهی متفاوت بود. نظر شما درباره مجموع کارنامه دولت تدبیر و تفاوت عملکرد دولت‌های یازدهم و دوازدهم چیست؟

کارنامه دولت تدبیر و امید در برخی حوزه‌ها موفق و در برخی دیگر بسیار ضعیف بود. از جمله نقاط قوت دولت خصوصا در چهار سال اول، سیاست خارجه بود که ثمره آن را نیز شاهد بودیم. سیاست‌های دولت در حوزه روابط بین الملل، کشور را در حوزه‌های مختلف رو به جلو برد و به ویژه در بخش توسعه اقتصادی در حدود دو سال آخر دولت یازدهم وضعیت خوبی در ایران حاکم شد. دولت در حوزه‌های دیگری همچون  زیرساخت های ارتباطات  عملکرد خوب و رو به پیشرفتی داشت که از جمله آن می‌توان به اینترنت و زیرساخت‌های آموزش مجازی اشاره کرد.

در مقابل در برخی حوزه‌ها نیز انتظارات برآورده نشد. در این رابطه می‌توان از وزارت‌خانه‌های علوم، صمت و کشور نام برد که به خصوص در چهار سال دوم انتظارات مخاطبین خود را برآورده نکردند و شیوه اداره این وزارت‌خانه‌ها با شیوه‌ای که مد نظر و مورد درخواست مخاطبین آن‌ها بود، تفاوت فاحشی داشت. مثلا دانشجویان و اساتید از وزارت علوم نارضایتی‌های زیادی داشتند.

چرا نحوه عملکرد دو دولت روحانی تفاوت داشت؟

مهم‌ترین علت ضعف دولت دوم آقای روحانی تغییر وضعیت سیاست خارجه و اوضاع بین‌المللی بود. مثل روی کار آمدن ترامپ و اتفاقاتی که متعاقب آن به وقوع پیوست. هم‌چنین بحران‌های داخلی کشور نیز در ضعف دولت دوازدهم تاثیرگذار بود. اتفاقاتی مانند دی ماه ۹۶، نوسانات ارزی، بحث تحریم‌ها و حتی حوادث طبیعی پی‌درپی مثل سیل، زلزله و در این دو سال آخر هم بحران پاندمی کرونا.

البته در کنار این‌ها به نظر می‌رسید دولت نیز خود انگیزه کافی را ندارد و انگیزه کار کردن در بخش‌های مختلف دولت از بین رفته بود. همه این‌ها سبب شد که دولت دوم روحانی نتواند دولت موفقی باشد. حتی شاهد این بودیم که دولت دوم در بخش‌هایی خیلی ضعف داشت که اتفاقا در چهار سال اول عملکرد بسیار قوی و مثبتی در آن‌ها مشاهده می شد.

بزرگ‌ترین نقطه ضعف و مهم‌ترین نقطه قوت دولت تدبیر و امید را چه بود؟

به‌نظرم می‌توان بزرگ‌ترین نقطه ضعف دولت حسن روحانی را اتکای بیش از حد به گعده و حلقه محدودی از اطرافیان خصوصا در دولت دوم دانست. نقاط قوت دولت هم، همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، کم نبودند، اما باید به این نکته اشاره کنم که با وجود همه بحران‌هایی که وجود داشت و مشکلاتی که پیش آمده بود آقای روحانی در اداره دولت تا آخرین روز از هیچ تلاشی دریغ نکرد. یک نمونه‌اش واکسن‌هایی که اخیرا وارد کشور شد.

یکی از مسائلی که خصوصا برای دانشگاهیان و هم‌چنین نخبگان حائز اهمیت است، مسئله «احزاب» است. شما وضعیت احزاب را در دولت تدبیر و امید چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در دوره هشت ساله دولت روحانی وضعیت احزاب از دوره پیش از این دولت بهتر بود. احزاب جدیدی شکل گرفت و فعالیت احزاب گسترده شد. به بیان دیگر می‌توانیم بگوییم که درب احزاب به روی مردم تا حدودی گشوده شد و فضا حزبی‌تر شد. اما باید گفت در بخش احزاب، نقاط ضعف هم وجود داشت، مانند این که فعالیت احزاب در بسیاری موارد شکل تزئینی و نمادین به خود می‌گرفت.

دولتی که برآمده از همین احزاب است، باید به گونه‌ای پیش رود که فضای مشورتی بیش‌تری را به نخبگان و جوانان احزاب اختصاص دهد و از رای و نظر آن‌ها در خصوص بهبود اداره کشور بهره بگیرد، اما در عمل این اتفاق نیفتاد. گرچه فضای نسبتا آزادتری که برای فعالیت احزاب به وجود آمد، از نکات مثبت دولت روحانی بود. دولت تدبیر و امید در مجموع در این حوزه رو به جلو حرکت کرد، اما با فضای ایده‌آل فاصله زیادی داشت.

چه عامل یا عواملی می‌توانست به برون رفت از بحران های دولت روحانی کمک کنند؟

در سال ۹۶ آقای روحانی با رای قابل توجهی که از مردم گرفت بر سر کار آمد و در مقابل وعده‌هایی نیز داد، اما متاسفانه در همان ابتدای کار و در انتخاب کابینه کاملا مشهود بود که قرار نیست به تعداد زیادی از آن وعده‌ها عمل کند. اتفاقاتی از این دست و اتفاقات دی ماه ۹۶ باعث سلب اعتماد مردم از دولت شد؛ اعتمادی که اگر استمرار پیدا می کرد، می‌توانست باعث برون رفت کشور از بحران‌ها شود. امید مردم نیز تا حد زیادی از دست رفته بود و عوامل باعث می‌شد تا دولت نتواند به خوبی از بحران‌ها خارج شود. در واقع دولت «اتکا به مردم» را از دست داده بود.

مقصر از بین رفتن این اعتماد و امید نیز تا حد زیادی دولت آقای روحانی بود. به علاوه این‌ها اگر چنددستگی‌ها هم در فضای سیاسی کشور وجود نداشت و همه برای کشور و تعالی ایران همکاری و کمک می‌کردند، موجب می‌شد تا کشور از تنگناها خارج شود. البته در مواردی همکاری و همدلی دیده می‌شد، اما برای برون رفت از بحران درصد بالاتری از همبستگی و همکاری نیاز بود.

 ارزیابی شما از چالش های دولت جدید با توجه به شرایطی که در کشور وجود دارد، چیست؟

امیدوارم که دولت جدید بتواند از چالش‌هایی که پیش‌روی کشور است، به خوبی عبور کند. چالش‌های زیادی برای دولت وجود دارد که بحث سیاست خارجی جدی‌ترین آن‌ها خواهد بود. ایران باید وضعیت خود را در حوزه سیاست خارجه مشخص کند؛ برای مثال مشخص شود که بدون معاهدات بین‌المللی مثل برجام و همچنین حل نشدن مساله FATF کشور با چه تدبیری اداره می‌شود؟ این مهم‌ترین چالش دولت سیزدهم است. در کنار آن بحث وضعیت اقتصادی و معیشتی نیز چالش بزرگی‌ برای دولت آقای رییسی است که باید با سیاست‌گذاری مناسب و اجرای درست سیاست‌های اقتصادی مرتفع شود.

همچنین مساله کرونا نیز پابرجاست که البته با تسریع روند واکسیناسیون در حال حاضر به نسبت قبل به خوبی پیش می‌رود.

علاوه بر این‌ها مسائل دیگری نیز وجود دارد مثلا مطرح شدن طرح صیانت از فضای مجازی که بسیاری را از جمله کارآفرینان جوان و قشر دانشگاهی، نگران کرده ‌است. این نیز از چالش‌های پیش‌روی دولت است که باید به‌گونه‌ای در تعامل با مجلس مدیریت شود، تا باعث ناامیدی و نگرانی افراد زیادی نشده و این طرح از دستور کار خارج شود.