خورشید کیایی: «منابع نداریم». این جمله کوتاهی است که آب پاکی را روی دست گیرنده های وام های خرد می ریزد. در سالهای اخیر سیستم بانکی به دلیل برهم خوردن تعادل منابع و مصارفش، بخش عمدهای از پرداخت تسهیلات مبادلهای خود به مردم را قطع کرده است. پاسخ بانکها به متقاضیان وام در این باره ثابت بوده است: منابع نداریم. وامهای خرد مانند وام خرید خودرو، تسهیلات جعاله تعمیر مسکن، تسهیلات خرید مسکن، وامهای ضروری درمان، خرید اقساطی لوازم خانگی و همچنین تسهیلات تکلیفی دولت به سیستم بانکی مانند پرداخت وام به بخشهای صنعتی و کشاورزی در قالب عقود مبادلهای تعریف میشوند.
به طور طبیعی چون نرخ سود این تسهیلات کنترل شده و کمتر از قیمت واقعی پول در بازار است، متقاضیان دریافت آن زیاد و در مقابل علاقه بانکها به پرداخت آن اندک است. در کنار این وام ها عقود مشارکتی است که بیشتر جنبه بازرگانی و تجاری داشته و دامنه آن بزرگ تر است. ارقام سنگینی که بانک ها ترجیح می دهند به جای وام های خرد به دست مشتریانشان بدهند.
دلیل این موضوع هم روشن است؛ تسهیلات مشارکتی، ارقام کلان و سنگینی دارد که بیشتر به بخشهای بازرگانی به صورت اعتبارات کوتاهمدت پرداخت میشود و به هر حال سود مبادله ای آن هم بالاتر است.
اینگونه رفتار بانک ها باعث شد که سپرده گذاران خرد به سمت مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز و بنگاههای دلالی غیرقانونی وام بروند.
وام گرفتن در برخی از بانک ها و مخصوصاً در مؤسسات مالی و اعتباری به دو گونه است؛ شکل اول دریافت وام در برابر سند و بدون نیاز به سپرده گذاری و شکل دوم، پرداخت وام در قبال سپرده گذاری. روش اول در گذشته بیش از امروز رواج داشت اما امروزه بیشتر بانک ها به شکل دوم عمل می کنند و شما ملزم هستید مدت زمان حداقل 3 تا 5 ماه پولتان را در حساب بانک یا مؤسسه مورد نظر بخوابانید و به اصطلاح بانکی پولتان باید در بانک رسوب داشته باشد تا شما مجوز دریافت وام پیدا کنید.
در این میان بانک هایی همچون بانک رفاه و برخی مؤسسات پس از پایان دوره سپرده گذاری، اصل سپرده را همراه وام به متقاضی برمی گردانند اما برخی دیگر سپرده را تا پایان مدت بازپرداخت وام نزد خود نگه داشته و پس از تسویه وام، آن را می پردازند.
نکته قابل تأمل منتی است که بانک بر سر شما با پول های خودتان می گذارد. اگر وام می خواهید چاره ای ندارید جز آنکه اول سود پولتان را به جیب بانک بریزید. شما باید پول خود را چند ماه در اختیار بانک قرار دهید و بانک نه تنها برای آن سود روزشمار پرداخت نمی کند بلکه بعد از اینکه سود حاصل از فعالیت پول شما را در مدت زمان 3 تا 5 ماه خواب پول کسب کرد سپس شما می توانید وامی معادل سپرده خود بر اساس سودهای تعیین شده دریافت کنید. در واقع با این روش بانک سود دو برابری و اگر جریمه های معوقات را هم به آنها هم اضافه کنیم، چند برابری دریافت می کنند.
شاید به همین دلیل است که مردم حتی با وام هایی که می گیرند نیز نمی توانند زندگیشان را از این رو به آن رو کنند و یا به اصطلاح بخشی از مشکلاتشان را مرتفع کنند چرا که وقتی با هزار مشکل وام دریافت می کنند تازه باید به فکر بازپرداخت سودی باشند که در قبال وامی خرد دریافت کرده اند.
در عین حال وثیقه اکثر وام های کلانی که پرداخت می شود، سند است، اما برای وام خرد که مورد استفاده اکثر اقشار کم درآمد و ضعیف جامعه است فرد باید معادل مبلغی که می خواهد وام بگیرد به مدت 3 تا 5 ماه سپرده گذاری کند تا موفق به دریافت وام 5 تا 20 میلیونی شود.
همه این موارد نشان از یک موضوع دارد. اینکه نظام بانکی ما بیمار است و نیاز به جراحی دارد. در واقع اگر در نظام بانکی سوء مدیریت نبود و تعادل مناسبی میان نظام بانکی و پولی وجود داشت، سپرده گذاران به این شکل دچار مشکل نمی شدند، در غیر این صورت، نباید شاهد این همه تخلف در سیستم بانکی که بخش اعظم مشتریانش از درآمد متوسط رو به پایین برخوردارند و برای اداره زندگیشان چاره ای جز دریافت وام بانکی ندارند، باشیم. وام های خردی که شاید بتواند قدری از مشکلات یک خانواده را از دوششان بردارد اکنون تبدیل به بختکی شده که بر روی زندگی قشر ضعیف جامعه افتاده است.
بازگشت به ابتدای صفحه
ارسال به دوستان
پیشنهاد سردبیر
ارسال نظر
ایمیل مستقیم: info@nesfejahan.net شماره پیامک:۳۰۰۰۷۶۴۲ شماره تلگرام:۰۹۱۳۲۰۰۸۶۴۰