تابناک: به اذعان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان آن دسته از ساختمان های شهر که عمر 25 تا 15 ساله دارد، توان مقاومت در مقابل زمین لرزه را ندارد!

در شهر تهران استانداردهای شهرسازی تطابقی با شرایط جغرافیایی و سیاسی آن دارد و تراکم فروشی شهرداری و نبود تسهیلات برای مقاوم سازی ساختمان ها سبب شده تا تهران روی یک بمبی که هر ساعت امکان انفجار آن و بلعیدن شهر در خود باشد، ساخته شود.

البته این شرایط تنها در تهران حاکم نیست و کلانشهرهایی همچون اصفهان نیز هرچند از معضل گسل های متعدد و فرونشست در امان بوده اما بافت های فرسوده آن هرروز این شهر تاریخی را به خطر نزدیک تر می کند.

تلاش هایی که در سال های گذشته از سوی مدیران شهری برای نوسازی بافت های فرسوده، هرچند حادثه را از اصفهان دورتر کرده است اما به دلیل افزایش تراکم جمعیتی در برخی مناطق این شهر، معضل تلفات جانی در کمین شهر نشسته است.

مناطق یک و 3 اصفهان هم به سبب تراکم جمعیتی و جای دادن بیشترین هکتار بافت فرسوده در خود، بیش از سایر نقاط شهری نیاز به نوسازی و احیا دارد که متأسفانه روند نوسازی در این محلات از سوی مردم به دلیل ریزدانگی زمین ها کاهش یافته است.

در دوره جدید مدیریت شهری اصفهان با تمرکز بر موضوع شهرسازی مقاوم، توانست بخشی از بافت های مرده شهری را در این مناطق احیا کند و با بازگشت جمعیت به این مناطق، خطر تخریب نیز به حداقل خود رسید اما در دیگر محلات شهر که ساختمان هایی نه چندان فرسوده و نه مدرن دارد، باید طرح مقاوم سازی با مشارکت سازمان نظام مهندسی و شهرداری اجرایی شود که تاکنون در این راستا طرحی مصوب و اجرایی نشده است.

شورای شهر در سال های اخیر با تمرکز روی بافت های فرسوده از مقاوم سازی ساختمان هایی که در دهه 70 و 80 در شهر اصفهان ساخته شده و با استانداردهای روز نظام مهندسی و مقاومت در برابر زمین لرزه نیز تطابق ندارد، غافل بوده است و به همین سبب شهرداری نیز پروژه ای در این زمینه در دست اقدام و اجرا ندارد.

به اذعان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان ساختمان هایی که در شهر اصفهان از سال های 85 به بعد ساخته شده است مطابق ویرایش دوم آیین نامه نظام مهندسی و استانداردهای بین المللی ساخت و ساز است اما بقیه ساختمان های شهر که عمر 25 تا 15 ساله دارد، توان مقاومت در مقابل زمین لرزه را ندارد!

ساختمان هایی هم که در بافت فرسوده شهری قرار دارد، توان تحمل 4 ریشتر زلزله را دارد و این یعنی در شرایط مشابه مشهد، مناطق یک و 3 اصفهان به طور کامل تخریب شده و تلفات انسانی قابل توجه خواهد بود!

یکی از باورهای اشتباه که باعث شد در سال های اخیر به مقاوم سازی بافت های فرسوده و ساختمان های با عمر 15 تا 25 سال بی توجهی شود، سابقه عدم وقوع زلزله در شهر اصفهان است اما نکته قابل تأمل در این زمینه این است که زلزله بم هم دو هزار و 500سال بعد از ساخت ارگ بم در این شهر رخ داد و منجر به یک بحران شهری که کل کشور را درگیر خود کرده بود، شد.

با این استدلال، شهر اصفهان نیز با همه آثار تاریخی و منابع انسانی در خطر همیشگی قرار دارد و اگر به آخرین آمارثبت شده در سال 91 در خصوص گسل های این شهر، نگاهی بیاندازیم، لزوم مقاوم سازی شهر و آمادگی برای مدیریت بحران را بیشتر متوجه می شویم.

براساس مطالعات پهنه بندی زلزله در اصفهان 16 گسل در استان به ثبت رسیده که هرچند بیشتر آنها در شهرهای کویری واقع است اما حتی پس لرزه های، زمین لرزه های شهرهای شرقی و شمالی اصفهان می تواند، بافت های فرسوده شهر اصفهان را تهدید کند.

با این احتساب می توان تخمین زد که 50 درصد خانه های اصفهانی‌ها در برابر زمین لرزه مقاوم نیست اما با اقدام شهرداری در عدم صدور مجوز برای بلندمرتبه سازی در این شهر به ویژه در هسته مرکزی، خیال شهروندان از کاهش خسارات ناشی از خطراتی مشابه زلزله می تواندکمی آسوده باشد.