فرارو: محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه برای پاسخ به سوالات نمایندگان صبح امروز به صحن علنی مجلس رفت. این سوالات درباره برجام و رویکرد دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در پسابرجام بود.

محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان در مجلس یک سوال داشت. او درمورد فعالیت سفارتخانه ها در حوزه های سیاسی و اقتصادی از وزیر امور خارجه سوال پرسید و سه سوال نیز از سوی جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد در موضوع برجام از وزیر خارجه مطرح شد.

سوال نمایندگان چه بود؟

پورابراهیمی: چرا وزارت خارجه در کارهای اقتصادی عملکرد مناسبی نداشته است؟

محمدرضا پورابراهیمی در خلال طرح سوال خود گفت: در سال‌های بعد از انقلاب رویکرد وزارت خارجه مبتنی بر کارهای امنیتی و سیاسی بوده است و در کارهای اقتصادی وزارت خارجه عملکرد مناسبی نداشته است به نحوی که سفرا از میزان صادرات و واردات خبر ندارند.

پورابراهیمی افزود: وزارت خارجه باید به این سوال پاسخ بدهد که به چه علت در عرصه دیپلماسی اقتصادی فعالیت ندارد.

وی ادامه داد: جایگاه وزارت امور خارجه در دیپلماسی اقتصادی آن هم در شرایط خاص اقتصادی چیست؟

پورابراهیمی افزود: در کشور آلمان مشاوران اقتصادی در وزارت خارجه با فعالان بخش خصوصی همکاری دارد، اما متاسفانه در ایران ارتباط مناسبی بین اتاق بازرگانی و وزارت خارجه نیست.

رئیس کمیسیون اقتصادی گفت: زمانی اولویت وزارت خارجه مسئله هسته‌ای بود، اما باید اولویت وزارت خارجه در آینده مباحث اقتصادی باشد، به طور مثال زمانی که سفیر کره به تهران آمد، ابتدا نمایندگان شرکت‌های تجاری را همراه خود کرد تا زمینه فعالیت‌های اقتصادی فراهم شود.

کریمی قدوسی چه پرسید؟

نماینده مشهد درباره مفد برجام، تغییرات و جابجایی‌های وزارت خارجه و مخالفت وزیر خارجه با نمایشگاه هولوکاست پرسید.

گزیده سخنان کریمی قدوسی را در ادامه می خوانید:

تشدید تحریم‌ها بعد از اجرایی شدن برجام و اعمال تحریم ها علیه افراد و وضع قوانین علیه ایران، آزاد نشدن دارایی‌های کشور، حل نشدن مشکل سوئیفت و مشکلات بانکی باید به مجلس گزارش داده می‌شد و از مجلس کمک گرفته می‌شد.

راهبرد نرمش قهرمانانه مقابل راهبرد به زانو درآوردن انقلاب اسلامی بود، نرمش قهرمانانه چه کرد؟ استرات‍‍ژیست و قهرمان این میدان خالق این کلید واژه بود که فرمود من دیپلمات نیستم، من یک انقلابی‌ام، او ولی امر مسلمین جهان امام خامنه‌ای بود که قهرمان واقعی این امت در عصر غیبت در مقابله با سامری‌های این زمان است.

تضعیف و تعطیل کردن جریان و فرهنگ مقاومت در منطقه و همچنین حذف سپاه پاسداران، حذف حزب‌الله که در قالب برجام 2 مطرح شد، حذف گروه‌های مقاومت در عراق و سوریه و جهاد اسلامی در فلسطین و وفاق در بحرین و انصارالله در یمن و همچنین هدف دیگر دشمنان فراهم کردن مقدمات راهبردی در بازنگری قوانین اساسی جمهوری اسلامی بود.

تمام شدن دوران بهانه‌گیری برای این موضوع که تا تحریم هست کاری از پیش نمی‌رود، پایان دوران پرهزینه و خسته‌کننده مذاکرات، افزایش سطح بصیرت و آگاهی مردم در شناخت دشمن و صنعت هسته‌ای ما در حد نمادینش باقی مانده است، این از موضوعاتی بود که از مذاکرات حاصل شد.

رئیس‌جمهور اظهار داشتند باید برجام اجرا بشود تا مشکلات مردم، اشتغال، محیط زیست و ...حل شود و وزیر خارجه نیز بارها اظهار داشتند اتحادیه اروپا تمامی تحریم‌های اقتصادی، مالی و پولی اتحادیه اروپا از روز اجرا لغو می‌شود و همچنین کل تحریم‌های آمریکا از روز اجرای برجام متوقف می‌شود در حالی که در دو گزارشی که وزیر خارجه داشتند نقض برجام مشهود است.

آقای سرمدی به آقای امیرعبداللهیان می‌گوید ما می‌خواهیم یک شو اجرا کنیم تا به این وسیله به منطقه پیغام بدهیم که سیاست‌های ما در منطقه مورد بازنگری واقع می‌شود و مسائلی از این قبیل که اینها مستند است بنابراین شخصیتی را در این زمان جا به جا کردن به لحاظ قانونی در اختیار وزیر خارجه است که حرفی در این موضوع نیست.

چه ضرورتی دارد آقای ظریف در خصوص فعالیت‌های مردمی و خودجوش در جمهوری اسلامی در برگزاری نمایشگاه افسانه هولوکاست اظهارنظر کند، این اقدامات به نفع رژیم صهیونیستی تمام می‌شود نه برگزاری نمایشگاه‌های افسانه هولوکاست.

پاسخ وزیر خارجه چه بود؟

محمدجواد ظریف که برای پاسخ به سوال پورابراهیمی نماینده کرمان در جلسه علنی امروز مجلس حضور داشت در رابطه با علت عدم فعالیت سفارتخانه‌ها در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی در مجلس حاضر شده بود، گفت: وزارت امور خارجه هدف کار خود را پیشبرد سیاست‌های اقتصاد مقاومتی قرار داده و برای همین منظور فرهنگ حاکم بر وزارت امور خارجه را که از سه، چهار دهه گذشته شکل گرفته (به دلیل ضرورت‌هایی که در سال‌های گذشته با آن مواجه بودیم) و از وزارت خارجه یک دستگاه سیاسی- امنیتی ساخته به فرهنگی جهت توسعه و کمک به پیشرفت کشور، صادرات غیرنفتی و وارد کردن فناوری و سرمایه خارجی جهت اهداف دولت قرار دهیم.

او افزود: به همین منظور در ساختار وزارت امور خارجه و نظام داخل کشور از طریق ایجاد ستاد هماهنگی روابط اقتصادی و آموزش سفرا و ایجاد انگیزه بین سفرا فعالیت کردیم.فعالیت سه سال گذشته وزارت امور خارجه نشان داده‌ایم که توانسته‌ایم شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای را تا حدی تعدیل کنیم تا جذب فناوری و سرمایه امکان‌پذیر باشد.

او خاطرنشان کرد: اینکه وزارت امور خارجه توانسته موانع قانونی را از جلوی پیشرفت اقتصادی کشور و همکاری‌های بین‌المللی بردارد به عنوان دستاورد اولیه وزارت خارجه در این حوزه مطرح است.

وی گفت: وزارت امور خارجه برای کار اقتصادی تشکیل نشده و هدفش کار سیاسی و امنیتی بوده است و از زمانی هم که این دولت مسئولیت را بر عهده گرفته در چند حوزه مشکلات آسیب شناسی شده است.

ظریف افزود: در مورد فضای بین‌المللی باید بگویم که همکاری با جمهوری اسلامی ایران قبل از دولت یازدهم هزینه بر بوده و امروز همکاری با دولت جمهوری اسلامی ایران برای دنیا افتخار آفرین است و همه صف کشیده‌اند که به کشور ما وارد شوند.

وی یکی از مشکلات دیگر را ضعف کارشناسی عنوان کرد و گفت: ‌سعی کردیم از چند طریق این مشکل را حل کنیم که یکی از این روش‌ها ایجاد رشته‌ی دیپلماسی اقتصادی در دانشکده‌ی روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه بوده که دانشجویان جدید در این حوزه متخصص شوند.

ظریف در مورد ساختار وزارت امور خارجه نیز اظهار کرد: ‌از بعد از انقلاب اسلامی شاهد تغییر ساختاری، در وزارت خارجه‌ بوده‌ایم که متاسفانه در این زمینه بخش اقتصادی همیشه متضرر شده است.

اما مسئولیت پیگیری روابط اقتصادی کشور در بخش خارجی به قائم مقام وزارت خارجه واگذار شده و بنده هم این وظیفه را برای خود ترسیم کردم که در سفرهای خارجی به عنوان همراه بخش خصوصی در جهت پیگیری نیازهای آنها تلاش کنم.

وی ادامه داد: افزایش سرمایه و فن آوری از کشورهای مختلف امروز به عنوان یک دستاورد جدی دولت مطرح است.

وی تصریح کرد: دو جلسه هم اندیشی نیز با حضور مسئولان گذشته و کنونی نیز مسئولان وزارت نفت و صنعت و راه واقتصاد همچنین مسئولین سازمان سرمیه گذاری صندوق ضمانت صادرات تشکیل شده است.

وزیر امور خارجه ابراز امیدواری کرد که در حد ملی به اجماعی برسیم که ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی تقویت شود و گفت: در این دولت این موضوع تحت نظر قائم مقام وزارت خارجه است، امیدواریم ستاد را به شورایی زیر نظر معاون اول رئیس جمهور برای هماهنگی‌های اقتصادی تبدیل کنیم که البته این کار در حال انجام است.

وزیر امور خارجه خاطر نشان کرد:‌ امروز سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در خدمت پیشرفت، در خدمت اقتصاد مقاومتی و در خدمت کارآفرینان داخلی و دستگاههای اقتصادی داخلی است که بتوانیم از یک طرف فناوری‌های مورد نیاز را تامین کنیم و ازطرف دیگر خدمات فنی و مهندسی ارائه کنیم و بنده احساس می‌کنم در حد توان امکانات و مقدوراتی که بوده پیشرفت‌های خوبی را حاصل شده اما نیازمند همفکری هستیم.

در رابطه با سوال کریمی قدوسی نیز وزیر امور خارجه با اشاره به این ادعا که تغییر معاون وزیر خارجه با فشارهای خارجی بوده، گفت: این افتراء غیرقابل پذیرش است و تاکنون هیچ فرد خارجی جرأت اظهارنظر در خصوص مسائل داخلی وزارت امور خارجه را نداشته است.

وزیر همچنین درباره بدور از واقعیت بودن گزارش ارائه شده به رهبری ضمن اشاره به اینکه در این گزارش تمام شروط مقام معظم رهبری، مصوبات شورای عالی امنیت ملی و مصوبه مجلس پاسخ داده شده است، گفت: در مورد احقاق حقوق در تک تک اجزا همچون ارث پدر خود تلاش کردیم و اگر چنانچه تلاش و سختگیری جدی نداشتیم حتما این کار به این سمت هدایت نمی‌شد.

امیر عبداللهیان از سال 1390 معاون عربی آفریقا وزارت خارجه بود.

وی از جمله دیپلمات هایی بود که پس از روی کار آمدن حسن روحانی و وزارت محمد جواد ظریف در سمت خود ابقا شد اما وی در خرداد سال جاری از سمت خود برکنار شد. در آن زمان برخی رسانه‌های اصولگرا مدعی شدند این تغییر در بدنه وزارت خارجه بر اساس خواسته شیوخ حاشیه‌نشین خلیج فارس از روحانی بوده است.

عبداللهیان در 5 سال اخیر و پس از بالا گرفتن جنگ در سوریه مذاکره کننده ارشد ایران در امور سوریه بود.

حاشیه‌های مجلس و عذرخواهی ظریف

اما سخنان وزیرخارجه در سیاسی دانستن سوال نماینده نزدیک به جبهه پایداری با حواشی در صحن مجلس همراه شد.

علي مطهري كه رياست جلسه را برعهده داشت بعد از طرح سوال از سوی کریمی قدوسی و پاسخی که وزیرخارجه به این سوال داد، گفت: تحث تاثير فضاي جلسه، برخي كلمات توسط دكتر ظريف مطرح شد كه احيانا تحقير مجلس تلقي ميشد،‌كلماتي که نبايد استفاده شود كه موجب تحقير مجلس شود.

او گفت: جمله اي که آقای ظريف گفتند این بود که «براي حفظ احترام اجازه نخواهم داد هيچ يك از همكارانم در صحن مجلس مورد سئوال قرار گيرد.» بايد بگويم كه هر نماينده اي آزاد است كه از مسئولان سئوال كند. به هر حال ما اين ها را سهو لسان می‌دانیم و نمی خواهيم بگوييم عمدی در بیان آن داشته‌اند.

مطهری تاکید کرد: از سوی دیگر نيت افراد در طرح سئوال هم نبايد موضوعيت داشته باشد كه اين سئوال كننده چه نيتي دارد، هر نيتي داشته باشد او آزاد است كه حرفش را بزند. اشاره مطهری به بخشی از سخنان ظریف بود که طرح این سوال را سیاسی کاری دانسته بود.

عذر خواهی ظریف

مطهری در ادامه یادداشت ظريف را خطاب به نمایندگان قرائت کرد که در آن آمده بود؛ اگر صحبت‌هاي بنده را به دقت گوش كنيد،‌ توهيني نداشتم، به هر حال اگر برداشت توهين شده است از نمايندگان عذرخواهي ميكنم.

این عذرخواهی ظریف با احسنت گفتن نمایندگان روبرو شد.

در ادامه ظریف با اجازه از رییس جلسه پشت تریبون قرار گرفت و بار دیگر تاکید کرد قصد توهین به نمایندگان مجلس که نماینده آحاد ملت هستند را نداشته است.

سرانجام ماجرا

نمایندگان مجلس با 105 رأی موافق، 135 رأی مخالف و 9 رأی ممتنع از مجموع 253 نماینده حاضر در جلسه قانع شدند.