پروژه گمانه زنی و ساماندهی محوطه باستانی جوشقان- استرک متعلق به عصر آهن به کشف حجم زیادی بقایای سوخته انسانی در سازه ای سنگی منجر شد.

سرپرست هیئت گمانه زنی و ساماندهی محوطه باستانی جوشقان- استرک با بیان این مطلب افزود: محوطه باستانی جوشقان- استرک محوطه ای گورستانی متعلق به عصر آهن است.

محسن جاوری اظهار داشت: چاله های حفاری و تسطیح های وسیع روی محوطه تصویر ناخوشایندی به وجود آورده به گونه ای که بیش از 70 درصد آن کاملاً از میان رفته و دیگر برای فعالیت ها و پژوهش های باستان شناختی مناسب نیست. به گفته این باستان شناس، این در حالی است که محوطه باستانی جوشقان- استرک با توجه به وسعت آن در این بخش از فلات مرکزی از اهمیت خاصی در مطالعات دوره آهن برخوردار است و می تواند اطلاعات جدیدی را در اختیار پژوهشگران قرار دهد.

رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان کاشان افزود: به همین دلیل گمانه زنی در محوطه باستانی جوشقان-استرک به منظور شناخت آثار و بقایای فرهنگی موجود و انجام ساماندهی و تدارک برنامه حفاظتی در این محوطه به اجرا درآمد. این باستان شناس اظهار داشت: به این منظور در آغاز گمانه ای به ابعاد پنج متر در پنج متر در بخش شمال غربی محوطه که کمتر در معرض تخریب انسانی قرار گرفته بود ایجاد شد تا هم بتوان از ماهیت آثار فرهنگی موجود در محوطه شناخت حاصل کرد و هم به بررسی تاریخ و گاه نگاری محوطه پرداخت.

به گفته جاوری، گمانه نخست به 25 شبکه یک متر در یک متر تقسیم بندی شده و مواد فرهنگی هر شبکه به طور مجزا گردآوری شد تا مطالعه و بررسی این مواد در مراحل بعد با دقت و جزئیات بیشتری انجام گیرد. وی اظهار داشت: در مرحله بعد این شبکه ها به طور یک در میان مورد کاوش قرار گرفت تا در صورت وجود ساختارها و عارضه های فرهنگی در شبکه های کاوش شده، با دقت بیشتری شبکه های کاوش نشده را در مرحله دوم مورد کاوش قرار داد.

وی تصریح کرد: دیوارهای این سازه سنگی از قلوه سنگ هایی با قطر 25 تا 40 سانتیمتر با ملاط گل به صورت نامنظم ساخته شده و درون آن با قلوه سنگ هایی از همان جنس به قطر متوسط 20 سانتیمتر پر شده است. این باستان شناس، از نکات جالب و بسیار نادر در درون این ساختار را وجود آثاری از بقایای سوخته انسانی اعلام کرد که حجم نسبتاً زیادی را شامل می شود. وی درادامه از انجام مطالعات انسان شناسی زیستی این بقایا خبر داد و اظهار امیدواری کرد که بلافاصله پس از پایان کار گزارش مقدماتی آن چاپ شود. 

جاوری همچنین از کشف ساختار بقایای یک تدفین دست خورده انسانی در انتهای بخش غربی این ساختار خبر داد که فقط نیم تنه بالایی اسکلت باقی مانده و بخش های پایینی بدن در ترانشه وجود نداشته است. جاوری گفت: در ادامه به منظور روشن شدن ساختار کلی سازه مدور، گمانه به اندازه دو متر در ضلع جنوبی گسترش یافت و با کاوش این قسمت سازه مدور سنگی به طور کامل از دل خاک بیرون آورده شد. 

به گفته وی، در حال حاضر کار در گمانه ایجاد شده همچنان ادامه داشته و گروه با دقت به مستند سازی یافته ها و بقایای فرهنگی و مادی مشغول است. وی افزود: ساماندهی محوطه نیز نخست با برداشت و تهیه نقشه توپوگرافی و تصاویر هوایی برای برنامه ریزی بهتر حفاظتی و تهیه پرونده برای ثبت در فهرست آثار ملی آغاز و سپس با برداشت پلان از کل محوطه و ساختار و چاله های حفاری و سایر عوارض طبیعی و انسانی ادامه یافت.