لادن ایرانمنش: «رفیق باز نباشد. اهل کار باشد. با کلاس و خوش خنده. بچه نداشته باشد، رفت و آمدش زیاد نباشد و... » اینها تنها بخشی از شروط عجیب و غریبی است که مالکان برای مستأجران خود می گذارند... گویا آنها می خواهند دختری شوهر بدهند که باید تمامی شروط آنها را داشته باشد تا او را بپسندند!

بنگاه ها هم از این همه شرط عجیب و غریب که مالکان تأکید می کنند در قرارداد بین مستأجر و مالک باشد سردرنمی آورند. شرط هایی که تا دیروز تنها ختم می شد به اینکه فرد مورد نظر بچه زیاد نداشته باشد و یا شغل مناسبی داشته باشد حالا منوهای بیشتری در خرده فرمایشات مالکان دارد. اینها همه در حالی اتفاق می افتد که روزهای داغ تابستان تمام دغدغه مستأجران یافتن خانه ای است که مناسب با جیبشان باشد و مالکان شروطی دارند که گاهی در قوطی هیچ عطاری نمی گنجد.

 محمد از بنگاهدارانی است که این روزها با این شروط عجیب سر و کار دارد و به نظرش در برخی مواقع خنده دار است. دفترچه اش را باز می کند و از عهد و پیمان های غریبی می گوید که این روزها برای او هم باب دردسر شده است: «چند روز پیش آقایی برای اجاره خانه اش به بنگاه آمده بود و شرطش این بود که مستأجرش جوان باشد و سرش به تنش بیارزد.»

مرادی از دیگر بنگاهدارانی است که از این شروط دور نمانده است، دفترچه قطوری دارد و وقتی باز می کند پر شده از انواع آپارتمان ها و خانه های اجاره ای که بعضی از مالکان آنها شرط های عجیبی گذاشته اند و او همه آنها را نوشته است:«مثلاً یک مالک یک مستأجر با کلاس با یک بچه آنهم با شرط سنی می خواهد که او تعیین می کند. و یا مالک دیگری اعلام کرده که اگر مستأجران پسر بزرگ داشته باشند نمی پسندد، چون خودش دختر بزرگ دارد و در طبقه بالایی ساختمان ساکن است.»

مدیر یکی از آژانس های معاملاتی هم در این رابطه می گوید: «گاهی اوقات تنها تمکن مالی مستأجران مدنظر قرار نمی گیرد و مالکان پا را فراتر از این گذاشته و فهرستی از شروط دارند که اگر کسی نداشته باشد پای معامله نمی آیند. مثلاً چند وقت پیش مالکی به من مراجعه کرد و گفت مستأجری می خواهم که تحصیلات عالیه داشته باشد و ترجیحاً دکتر یا استاد دانشگاه باشد.»

همین مسئله باعث شده که چند ماهی این خانه ها روی دست مالکان بمانند تا آنچه شرط کرده اند برآورده شود. جالب اینجاست که صاحبخانه ها حاضرند خانه هایشان خالی بماند اما از موضعشان پایین نیایند.

مصطفی، مستأجر است و به نظر او این شروط شرط انصاف نیست به این خاطر که گاهی به این علت که قوانین رعایت نمی شود آنها دچار مشکل می شوند و این قراردادها یک طرفه به نفع مالکان است. به عنوان مثال برخی از مالکان وقتی می خواهند خانه ای را رهن یا اجاره بدهند، تمام لامپ های آن را باز می کنند و یا خانه را همراه با لوستر به مستأجر نشان می دهند و بعد از اینکه او خانه را تحویل می گیرد با جای خالی آن روبه رو می شود. از سوی دیگر تعمیراتی که شامل آبگرمکن یا شیرهای آب می شود مربوط به صاحبخانه است نه مستأجر در حالی که جا افتاده همه این مسائل بر دوش مستأجران باشد.

کریمی از دیگر مستأجرانی است که سه فرزند دارد و به گفته خودش باید تا یک ماه دیگر تخلیه کند اما نتوانسته خانه مورد نظرش را پیدا کند. به نظر او شرط مالکان عجیب شده و بسیاری از مالکان یا خانه هایشان را به یک عروس و داماد اجاره می دهند و یا به کسانی که تنها یک فرزند دارند. این روزها کمتر کسی از مالکان هستند که زیر بار مستأجری بروند که بیشتر از سه فرزند دارد: «می ترسم به دلیل تعداد نفرات خانواده ام نتوانم جای مناسبی را پیدا کنم. انصاف نیست ما که خانه نداریم وباید با انواع و اقسام چالش ها روبه رو باشیم. ما هر سال باید کلی وقت صرف کنیم و دنبال خانه بگردیم چون صاحبخانه ها راضی نمی شوند خانه خود را به ما اجاره دهند. حتی برخی از صاحب خانه ها به شرط بالا بردن اجاره به دلیل داشتن سه فرزند حاضر به امضای قرارداد با ما می شوند و این در حالی است که هر سال با سئوال های بیشتری از طرف مالکان روبه رو می شویم. اینکه چکاره اید؟ چقدر مهمانی و رفت و آمد دارید؟ شغلتان چیست؟ آیا فامیل در شهرهای دیگر هم دارید؟ اینها سئوالاتی است که مالکان از ما می پرسند و اگر زیربار پاسخ هایشان نرویم بی خانه می مانیم.»

این مثال ها زیادند و به خصوص در مورد خانه های قدیمی بیشتر صدق می کند. اینکه مالک برای تعمیرات و اینکه دستی به سر و گوش خانه بکشد، تمام هزینه ها را بر دوش مستأجری می اندازد که می خواهد در آن خانه ساکن شود؛ قصه پرغصه ای که انگار تمامی ندارد.