دریا قدرتی پور: فقط کافی است کلمه اسباب بازی را در یکی از سایت های خرید و فروش اینترنتی بزنی تا انواع ماشین شارژی و عروسک و دوچرخه و اسکیت، دنیای رنگارنگی را پیش چشمت باز کند. دنیایی با قیمت های کمتر و ارزان و دست دوم هایی که به همین دلیل مشتریان خود را پیدا کرده است. مشتریانی که در دنیای کوچکشان نه از اسباب بازی های آبی و انواع لِگوهای کوچک و بزرگ و کیت های ربات ساز و فیگور حیوانات، خبری است و نه از هواپیماها و فوتبالدستی. به همین خاطر است که خانواده ها ترجیح می دهند رؤیای رنگی کودکانشان را به این شکل به حقیقت نزدیک کنند.

در حال حاضر به گفته رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان اسباب بازی، تنها 20 درصد اسباب بازی های موجود در ایران تولید داخل است و 80 درصد مابقی خارجی هستند. خارجی هایی که آب و رنگ و تنوع بیشتری دارند و در نتیجه جذابیتشان هم بیشتر است و گران تر هستند.

غلامرضا دیزجی، علت اصلی این گرانی ها را در افزایش قیمت مواد اولیه می داند. به گفته او که از نزدیک دستی بر آتش بازار اسباب بازی دارد، بخشی از مواد تولیدی اسباب بازی، کاغذ، مقوا و انواع صنایع مکمل چاپ و جعبه‌سازی هستند که قیمت پایه آن به دفعات در دو سال اخیر گران شده یا مواد پلاستیکی که در برخی اسباب بازی‌ها مثل عروسک استفاده می‌شود به دلیل گرانی مواد پتروشیمی افزایش قیمت داشته است. حالا اگر اینها را بگذاریم کنار افزایش قیمت حمل‌ونقل و نیروی انسانی، متوجه خواهیم شد که چرا این اتفاق برای دنیای رنگارنگ بچه های ما افتاده است.

جالب اینجاست که با اینکه مسئولان قبول دارند اسباب‌بازی جزو کالا‌های اساسی فرهنگی است و پیش نیاز رشد کودک محسوب می‌شود، اما در عمل آن را یک کالای لوکس تلقی می‌کنند و چه در تولید داخلی و چه در واردات از آن حمایتی نمی‌کنند این شده که اسباب بازی در حال حذف شدن از سبد خانوار ایرانی است.

هم اکنون سرانه مصرف اسباب بازی در ایران زیر 300 هزار تومان است یعنی حدود 9 دلار است، در حالی که در کشورهای توسعه یافته میانگین مصرف اسباب بازی 370 دلار و در کشورهایی مثل استرالیا بالای 500 دلار است.

به گفته کارشناسان، اسباب بازی از آن جهت مهم است که حداکثر رشد مغز هر فرد تا 6 سالگی است، یعنی قبل از یادگیری خواندن و نوشتن و هر تربیتی شکل بگیرد در این دوران است بنابراین اگر کودک به اسباب بازی هایی که رشد او را تکمیل می کند دسترسی نداشته باشد قطعاً درجامعه در ادامه دچار عواقب سنگینی خواهد شد و در واقع می توان گفت رابطه مستقیمی بین سرانه مصرف اسباب بازی و سلامت روحی و جسمی و روحیه کار تیمی در جامعه وجود دارد.

مسئله ای که حالا با دست دوم ها در حال تأمین شدن است، به این خاطر که این اجناس گران تر از این هستند که در سبد خانواده ها جایی داشته باشند. فقط کافی است گذرتان به فروشگاه های اسباب بازی فروشی بیافتد تا از دیدن ماشین شارژی های 30 میلیونی و خانه های عروسکی 20میلیون تومانی و ارزان ترهای لوکسی که قیمت آنها ختم می شوند به 2 تا سه میلیون و گاهی 800 هزار تا یک میلیون تومان شوکه شوید.

به گواه بسیاری از خانواده ها قیمت ساده ترین لگوهایی که تا چند ماه پیش در بازار 20 هزار تومان بود در حال حاضر به 150 تا 200 هزار تومان رسیده و همین مسئله، قدرت خرید مردم را در خرید اسباب بازی کاهش داده و بسیاری از صاحبان اسباب بازی فروشی را به فکر تغییر شغل و ابطال پروانه خود انداخته است.

به گفته کارشناسان گرچه حذف این کالای ضروری از سبد خانوارها و کمرنگ شدن آن چندان به چشم نمی آید اما اثرات آن تا سال ها باقی خواهد ماند.