خورشید کیایی: عدم امنیت اقتصادی این روزها باعث شده خیل عظیمی از تجار راه کشورهای همسایه را در پیش بگیرند و سرمایه هایشان را در ترکیه و دبی صرف کنند.

طبق آمارهای رسمی این اتفاق تدریجی شروع شده و در حال رسیدن به یک بحران است. طبق روایت های آماری اثرات کاهش امنیت بر اقتصاد حکایت از این داشته که 200 میلیارد دلار طی دو دهه از کشور خارج شده است.

هرچند که داستان خروج سرمایه از کشور مربوط به سال‌های اخیر نیست؛ با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد هر چه از میانه دهه 80 گذشته به آمارهای مربوط به خروج سرمایه از کشور اضافه شده و این موضوع شتاب گرفته است. شاهد این مدعا هم عددهایی است که بانک مرکزی به شکل رسمی در وبسایت خود از آنها رونمایی کرده و حکایت از آن دارد که بیش از 9 میلیارد دلار تا پایان سال 1400 از کشور خارج شده است و هنوز ادامه دارد تا جایی که  اخیراً یک کارشناس در رابطه با تمایل ایرانی‌ها برای انتقال سرمایه‌هایشان به خارج از ایران هشدار داده و گفته زنگ خطر مهاجرت دسته جمعی تجار از ایران به صدا درآمده است.

مقصد این پول ها هم تقریباً مشخص است! آنطور که جهانبخش مهرانفر می گوید: در ماه های گذشته با پدیده مهاجرت دسته جمعی تجار و بازرگانان ایرانی به کشورهایی رو به رو بودیم که فرصت های مناسب برای رشد اقتصادی دارند و مقصدشان ترکیه و کشورهای خلیج فارس است.

این کارشناس با اظهار تأسف از مهاجرت نخبگان و نیروهای کار و متخصصان جوان از ایران، این مسئله را یکی از آسیب های اجتماعی جدی و بلندمدت در کشور برشمرده است.

به گفته مهرانفر اکنون با پدیده ای در کشور روبه رو هستیم که طی آن تجار و بازرگانان ایرانی که دارای واحدهای تولیدی فعال در کشور هستند، تصمیم به مهاجرت برای جلوگیری از ضرر و زیان احتمالی به دلیل نوسانات اقتصادی در کشور گرفته اند و این مسئله تبعات جبران ناپذیری برای جامعه و اقتصاد کشور خواهد داشت.

حالا افرادی که سرمایه‌های بزرگ تری دارند، به اروپا و آمریکا می‌روند اما اغلب بازرگانان همین همسایه ها را ترجیح می دهند. برای کسانی که سرمایه بیشتری دارند کانادا یکی از مقاصد فرار سرمایه است.

آخرین گزارش از روند تلخ خروج سرمایه را مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران اعلام کرده است. گزارش او حکایت از خروج 45میلیارد دلار سرمایه فقط ظرف چهارسال گذشته دارد.

اتاق بازرگانی البته سال گذشته هم گزارشی از روند سرمایه‌گذاری در ایران با استناد به آمار‌های رسمی کشور منتشر کرده که برمبنای آن تا پایان سال 1399 روند عمومی سرمایه‌گذاری در کشور منفی 79/4 درصد ثبت شده است. اگر به روند نزولی سرمایه‌گذاری در مدت یادشده، نرخ فزاینده استهلاک هم اضافه کنید، تداوم آن می‌تواند شرایط را برای اقتصاد ایران سخت‌تر کند.

مهرانفر، کارشناس اقتصاد مسئله هولناک دیگری هم پرده برمی دارد؛ اینکه مسئله مهاجرت در حال تبدیل شدن به یک همه گیری در حوزه اقتصاد است و وقتی شوک آور می شود که به یکباره با خروج سرمایه و توقف تولید در بخش های مختلف اقتصادی در کشور روبه رو شویم. به گفته این صاحب نظر عرصه اقتصاد، برخی از این سرمایه گذاران بخش خصوصی در حال تشکیل اتاق فکر برای پیدا کردن مقاصد با ریسک پایین برای سرمایه گذاری هستند و اگر این مسئله به صورت تصاعدی اتفاق بیافتد اثرات فزاینده ای خواهد داشت و تأثیر آن بر تشدید بیکاری قابل توجه خواهد بود.

هم اکنون آمار و ارقام دقیقی وجود ندارد که تأیید کند چه میزان سرمایه صرف خرید ملک در کشورهای دیگر شده است. اما می‌توان با اطمینان گفت که این سرمایه‌ها می‌توانست در ایران بماند اما به دلیل نبود امنیت در سرمایه‌گذاری، افزایش قیمت ارز و تحریم‌ها راهی کشورهای دیگر شده است.