نصف جهان: «در شرایطی که طول دوره انتظار برای خرید مسکن از سوی خانوارها در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته به‌طور متوسط در حدود پنج سال است، خانوارهای ایرانی برای خرید یک آپارتمان مصرفی به‌طور میانگین 12 سال باید منتظر بمانند. شاخص دسترسی به مسکن که در کشور ما در تازه‌ترین پژوهش‌های انجام شده در طرح جامع مسکن به 12 سال رسیده است، حدود یک دهه قبل، دو سال کمتر از امروز یعنی 10 سال بود. به این معنی که هر خانوار ایرانی در حال حاضر و در صورتی که مجموع درآمدهای خالص خود را به مدت 12 سال پس‌انداز کرده بدون اینکه حتی ریالی از این درآمدها را خرج کند، پس از گذشت این مدت می‌تواند یک واحد آپارتمان معمولی یا همان مسکن مصرفی در مناطق معمولی شهری خریداری کند.البته به شرط اینکه قیمت ها در این چند سال ثابت بماند.»

معاون امور مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی با اعلام این خبر در واقع می‌گوید وضعیت مسکن هنوز در حالت ثبات قرار ندارد. حامد مظاهریان ادامه داد: «مسکن هم‌اکنون 34 درصد از سهم هزینه‌های خانوار را به‌طور میانگین به خود اختصاص داده است این در حالی است که این سهم برای دهک‌های پایین جامعه تا 50 درصد است.»

وی همچنین با بیان اینکه در کشور ما سهم زمین از هزینه تمام شده مسکن حدود 55 تا 65 درصد است، خاطر نشان کرد: «قیمت زمین در کشور به‌خصوص کلانشهرها بسیار بالاست و همین موضوع یکی از مهمترین عوامل افزایش قیمت تمام شده ساخت و سازهای مسکونی و سایر ساخت وسازهاست.» به گفته مظاهریان درصدهایی که هم‌اکنون به صورت عرف مشارکت در ساخت میان مالکان وسازندگان اعمال می‌شود، مؤید این مطلب است.

وی در این باره توضیح داد: «سهم 60 و 70 درصدی مالکان زمین‌های مسکونی از فرآیند مشارکت در ساخت در مقایسه با سهم 40 و 30 درصدی سازندگان از عواید این عملیات ساختمانی، تأیید می‌کند که هم‌اکنون یکی از مهمترین عوامل بالا بودن قیمت تمام شده واحدهای مسکونی، قیمت‌های غیر واقعی در بازار زمین است.»

از سویی دیگر رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان اصفهان می گوید با اینکه حداقل تا ۱۵ تا ۲۰ سال آینده جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار مسکن وجود دارد، اما زمان فعلی بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری، خرید ملک و ساخت‌و‌ساز است.

رسول جهانگیری افزود: «تنها مزیت رکود بازار مسکن، آرامش نسبی دو تا سه ساله در مبلغ رهن و اجاره‌بها و در نتیجه نقل و انتقال کمتر مستأجران است. هنگامی که خرید و فروش رونق می‌گیرد قیمت‌ها به‌صورت تصاعدی بالا رفته و مالکان قیمت‌هایی را به مستأجران خود پیشنهاد می‌دهند که مجبور به جابه جایی می‌شوند.»

آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد درمردادماه سال ١٣٩٤ شاخص کرایه مسکن اجاره‌ای در کل مناطق شهری نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب 11/2 و 12/9 درصد رشد نشان می‌دهد. یکی از فعالان حوزه مسکن می‌گوید قراردادهای اجاره غالباً یکساله هستند و البته تحت تأثیر تحولات قیمت مسکن در سال‌های اخیر، اجاره نسبت به قیمت هر سال درصدی افزایش دارد. به گفته یکی از بنگاهداران، افزایش اجاره بها موجب شده موجران بیشتر به تمدید قرارداد‌ها تمایل نشان دهند. به اعتقاد او چون خرید و فروش راکد است کسانی مجبورند به‌جای فروش، ملک خود را اجاره دهند و چون متقاضی در بازار اجاره زیاد است بنابراین مالک از این فرصت استفاده می‌کند و اجاره بها را با وجود افزایش نیافتن قیمت مسکن بالا می‌برد.

در میان مشاوران املاک سطح شهر اما خبر دیگری است. تعداد بنگاه‌های معاملات مسکن آنقدر زیاد است که برای پرس و جو در خصوص میزان معاملات مسکن مشکلی وجود ندارد و حتی در خیابان‌های فرعی و کوچک دست‌کم دو یا سه بنگاه مشاوره مسکن فعالیت می‌کنند. در یکی از خیابان‌های مرکز شهر که 11 بنگاه معاملاتی در آنجا مشغول فعالیت هستند، اکثرآنها خالی از مشتری است و تنها در چند بنگاه یکی دو مشتری نشسته است.

مردم با توجه به اوج گرفتن قیمت در چند سال گذشته توانایی خرید مسکن را ازدست داده‌اند و تقاضا برای مسکن کاهش یافته است اما دولت با استفاده از ابزارهای تأمین مالی و طرح‌های ویژه تلاش دارد بخش تقاضا را تحریک کند چرا که تداوم رکود و تعمیق آن به دلیل کاهش تقاضاست.

نخستین اقدامی که در این راستا انجام شد، افزایش وام خرید مسکن بود. وام مسکن در مدل‌های مختلف به 45، 60 و 80 میلیون تومان افزایش یافت اما اقساط بالای آن با نرخ دستمزد همخوانی ندارد و بسیاری از مردم از گرفتن آن انصراف دادند. این همه در حالی است که در دوره قبل راهکار برون رفت از بحران مسکن را، ساخت و ساز مسکن مهر عنوان و اجرا کردند .طرحی که تاامروز مخالفان آن بیشتر ازموافقان بوده است .